HIDATSA
Hidatsa przedstawiamy Siouan ludzie. Są zapisani do
uznanych przez władze federalne Trzech Powiązanych
Plemion Rezerwatu Fort Berthold w Północnej Dakocie .
Ich język jest spokrewniony z językiem Kruków i
czasami są uważani za plemię rodzicielskie
współczesnego Kruka z Montany .
Road Maker ( Aríihiriš ), XIX-wieczny wódz Hidatsa.
Grawer według akwareli Karla Bodmera .
Zawartość
1 Nazwa
2 Historia
2,1 Do 1850
2,2 1851-1900
3 Kultura
Nazwa
W Hidatsa za autonym jest Hiraacá . Zgodnie z tradycją
plemienną słowo hiraacá wywodzi się od słowa "
wierzba "; jednak etymologia nie jest przejrzysta, a
podobieństwo do mirahací "wierzb"
niejednoznaczne. Obecną nazwę Hidatsa nosiła
poprzednio jedna z trzech wiosek plemiennych. Kiedy
wioski się skonsolidowały, nazwa została przyjęta dla
całego plemienia.
Ich sojusznicy, Mandan , nazywają ich Mi´nitaree
("przeprawić się przez wodę"). w Assiniboine
Assiniboine (nazywani Hidusidi przez Hidatsa) znają ich
jako: wakmúhaza yúde, ?ewáktukta
Czasami mylono je również z Gros Ventres w dzisiejszych
prowincjach Montana i Preirie w Kanadzie, które były
częścią ludów mówiących językami arapahoańskimi .
Koczowniczy Gros Ventre nazywano Minnetarees Fort de
Prairie Minnetarees prerii, Minnetarees Plains lub Gros
Ventre prerii natomiast semisedentary Hidatsa były znane
jako Minnetarees z Missouri lub Gros Ventre w Missouri .
Historia
Do 1850
Long Time Dog, wojownik Hidatsa
Przez setki lat obszar rzeki Knife w dzisiejszej
Północnej Dakocie był domem Hidatsów i ich przodków.
Pierwsze wsie datowane są na XIII wiek. [2]
Zapisy historii z początku XVIII wieku identyfikują
trzy blisko spokrewnione grupy wiosek, do których odnosi
się termin Hidatsa. To, co jest obecnie znane jako
plemię Hidatsa, jest połączeniem tych trzech grup,
które miały odrębną historię i mówiły różnymi
dialektami ; spotkali się dopiero po osiedleniu się nad
rzeką Missouri (Awati /Awáati) . [3]
Awaxawi ( "Village on the Hill") lub Amahami (
"Złamany ziemia", "kraj górzysty")
mają tworzenia tradycję podobną do tej z Mandan,
która opisuje ich pojawianie dawno temu od Ziemi, w Lake
Diabła (Miri xopash / Mirixubáash / Miniwakan)
("Woda święcona tam"). [4] Później
przenieśli się na zachód do Malowanego Lasu (w
pobliżu Square Buttes lub Awakotchkesshesh) i osiedlili
się w pobliżu wioski Mandan i innej Awatixa.
Awatixa ( "Village of rozproszonego złoży")
lub Awadixá ( "High Village") nie pochodzi z
ziemi, ale z nieba, kierowany przez Zwęglonej Ciała.
[5] Zgodnie z ich tradycją, ich pierwsi ludzie mieszkali
w pobliżu Painted Woods, "gdzie zostali
stworzeni". [6] Potem zawsze mieszkali pomiędzy
rzeką Heart (Naada Aashi / Naadáashishh) a rzeką Knife
(Mee ecci Aashi / Mé'cii'aashish) wzdłuż środkowej
rzeki Missouri (Awati / Awaati).
Hidatsa właściwa lub Hiraacá / Hiratsa ( "People
of the Willows"), największy z całej trójki,
były konfederacją licznych wędrownych zespołów
Hidatsa z północy, którzy oddzielone od Awaxawi /
Amahami w to, co jest teraz zachodniej Minnesota.
Najpierw osiedlili się na północy, a później
przenieśli się na południe, do Devil's Lake. W swoich
podróżach spotkali Mandana (Adahpakoa /
Aróxbagua)(czasami nazywany również: Araxbakua
Itawatish), a następnie przeniósł się na zachód i
osiedlił z tymi dalekimi krewnymi na północ od rzeki
Knife, gdzie przyjęli rolnictwo i stałe wioski.
Później przenieśli się do ujścia rzeki Knife. Ich
terytorium rozciągało się w górę rzeki wzdłuż
rzeki Missouri, jej dopływów na zachodzie oraz
regionów Myszy i Jeziora Diabła na północnym
wschodzie. Byli początkowo częścią tych, którzy
mieli stać się Rzeczną Wroną . Hidatsa nazywali Crow
Nation Gixaa'iccá / Gixáa-iccá ("Ci, którzy
dąsają się nad flakami").
Hidatsa pierwotnie mieszkała w Miri xopash /
Mirixubáash / Miniwakan , regionie Devils Lake w
Północnej Dakocie, zanim została wypchnięta na
południowy zachód przez Lakotę (Itahatski /
Idaahácgi) . Kiedy migrowali na zachód, Hidatsa
natrafili na Mandan u ujścia Rzeki Serce . Obie grupy
utworzyły sojusz i osiedliły się w przyjaznym podziale
terytoriów wzdłuż rzek w okolicy.
Hidatsa wykonujący taniec psa w regaliach autorstwa
Karla Bodmera . W prawej ręce trzyma grzechotkę
widłorogowych kopyt. Na jego szyi wisi kościany flet.
Przed epidemią z 1782 r. mieli niewielu wrogów. Hidatsa
polowali w górę rzeki od wiosek położonych na ziemi w
pobliżu rzeki Knife. Tutaj, między rzeką Knife i
Yellowstone (Mii Ciiri Aashi /Mi'cíiriaashish) , było
ich wystarczająco dużo, by oprzeć się atakom
Assiniboine (Hidusidi / Hirushíiri) , którzy polowali w
okolicy, ale rzadko zimowali nad rzeką Missouri, jako
część potężna Żelazna Konfederacja (zdominowana
przez Cree (Sahe / Shahíi) i Assiniboine) byli
przeciwnikiem, na którego Hidatsa musiał zwrócić
uwagę.
Niezwykłe oblężenie wsi Big Hidatsa przez Siuksów
około 1790 roku zakończyło się wielkim zwycięstwem
mieszkańców. Według źródeł zabili 100 lub więcej
wycofujących się Siuksów w kontrataku. [7]
Hidatsa odgrywała centralną rolę w indyjskich sieciach
handlowych Wielkich Równin, opierając się na
korzystnym położeniu geograficznym w połączeniu z
nadwyżkami pochodzącymi z rolnictwa i rzemiosła .
Źródła historyczne wskazują, że wioski Hidatsa były
odwiedzane przez Cree , Assiniboine , Crow , Cheyenne ,
Arapaho , Kiowa , Plains Apache i Comanche . [8] Biali
kupcy z północy, jak David Thompson z North West
Company, zaczęli odwiedzać wioski Hidatsa i Mandan w
latach 90. XVIII wieku. [9]
W 1800 roku grupa Hidatsa uprowadziła Sacagaweę i kilka
innych dziewcząt w bitwie, która zakończyła się
śmiercią wśród Szoszonów (Maabúgsharuxbaaga)
("Ludzie Węży") czterech mężczyzn, czterech
kobiet i kilku chłopców. Została wzięta do niewoli w
wiosce Hidatsa w pobliżu dzisiejszego Washburn w
Północnej Dakocie .
W 1804 roku Lewis i Clark przybyli do Hidatsa ( w swoich
aktach nazywali ich Minnetaree ) w trzech wioskach u
ujścia rzeki Knife , a Mandan do dwóch wiosek
położonych kilka mil niżej nad rzeką Missouri.
W lipcu 1825 r. "Grovonters [Hidatsas] weszli do
rady i zawarto traktaty pokojowe oraz zawarto handel i
przyjaźń" ze Stanami Zjednoczonymi. [10] Plemię -
w dokumencie zatytułowanym "Belantse-Etoa lub
Minitaree" - również uznało wyższość Stanów
Zjednoczonych, czy to rozumiało, czy nie. [11] Traktat
pokojowy nigdy nie został złamany. "Zawsze
byliśmy przyjaciółmi białych" - podkreślił
Wolf Chief w 1888 roku i nigdy nie doszło do walk z
Armią Stanów Zjednoczonych. [12]
Plemienny wygląd i zwyczaje zostały udokumentowane
wizytami dwóch artystów amerykańskiego zachodu.
Sprzymierzone plemiona po raz pierwszy odwiedził
Amerykanin George Catlin , który pozostał z nimi przez
kilka miesięcy w 1832 roku. Za nim podążał Karl
Bodmer , szwajcarski malarz towarzyszący niemieckiemu
odkrywcy Maksymilianowi z Wied-Neuwied w wyprawie nad
rzeką Missouri w latach 1832-1834. Catlin i Prace
Bodmera opisują społeczeństwa Hidatsa i Mandan, które
szybko się zmieniały pod presją wkraczających
osadników, chorób zakaźnych i ograniczeń rządowych.
Wiosną 1834 r. Awaxawi i Awatixa z konieczności
osiedlili się w Big Hidatsa. Siuksowie zaatakowali
wioski Hidatsa i obrócili w popiół "dwóch
niższych". [13] Zarówno przed, jak i po epidemii
ospy w 1837 roku doszło do krwawych walk między
Hidatsą a wrogami, takimi jak Assiniboine i Yanktonai
Sioux. Każde plemię dawało i brało. [14]
Ospa epidemia od 1837-1838 zmniejszył Hidatsa do około
500 osób. Pozostali Mandan i Hidatsa zjednoczyli się i
ruszyli dalej w górę Missouri w 1845 roku. "Grupy
Siuksów napadały na grupy łowców lub krążyły
wokół naszych wiosek, by ukraść konie",
wyjaśniła Buffalo Bird Woman, dlaczego na przestrzeni
wieków opuściła swoją ojczyznę wzdłuż Knife River.
. [15] Ostatecznie osiedlili się w wiosce
Like-a-Fishhook Village (Mua iruckup hehisa atis,
Mu'a-idu'skupe-hi'cec) w pobliżu Fortu Berthold, punktu
handlowego. Dołączyli tam Arikara (Adakadaho /
Aragárahu) w 1862 roku.
1851-1900
Terytorium traktatowe Arikara, Hidatsa i Mandan z 1851 r.
(Obszar 529, 620 i 621 na południe od Missouri)
Plemię Hidatsa było jedną ze stron traktatu z Fort
Laramie z 1851 roku. Wraz z Mandanem i Arikara zawarli
traktat o ziemiach na północ od Heart River. [16]
Jedenaście lat później Trzy Plemiona nie
zamieszkiwały ani jednej wioski letniej na obszarze
traktatowym. Lakota mniej lub bardziej ją anektował,
chociaż był uczestnikiem traktatu pokojowego. [17]
Arikara, Hidatsa i terytorium Indian Mandan, 1851. Wioska
jak haczyk na ryby, Fort Berthold I i II oraz posterunek
wojskowy Fort Buford, Dakota Północna.
Zachęcony przez Karla Bodmera szwajcarski artysta
Rudolph F. Kurz podróżował po równinach północnych
na początku lat pięćdziesiątych XIX wieku.
Pozostawił relację oraz szkice plemion wiejskich. [18]
Wspominamy wojowników Hidatsa ze śladami eksploatacji
na ciele i ubiorze. "X" oznacza zamach stanu, a
"U" odwrócone do góry nogami oznacza
schwytane konie. Rysowany przez Hidatsa pod koniec XIX
wieku.
Cztery Niedźwiedzie, wybitny wódz wojenny Hidatsa po
epidemii ospy w 1837 r. (był jedną z osób, które
założyły wioskę Like-A-Fishhook Village dla Hidatsa,
Mandan i Arikara - i nie należy go mylić ze słynnym
wodzem Mandan Mato-tope (Cztery Niedźwiedzie) ), został
zabity wraz z innymi mieszkańcami wioski, atakując
Yankton Sioux w 1861. [19] W grudniu 1862, niektórzy
Siouxowie spalili części Like a Fishhook Village i
mogli w tym samym czasie podnieść zbożową kukurydzę.
[20]
Takie ataki na ich domy sprawiły, że Trzy Plemiona
wezwały armię Stanów Zjednoczonych do interwencji.
Już w 1857 r. wódz Hidatsa Długowłosy oskarżył
Siuksów o próbę bycia "najsilniejszymi i
najpotężniejszymi ludźmi na Ziemi". [21] Wiele
lat później przyszła kolej na szefa Crows Breast, aby
wnieść ostre skargi na Siuksów. [22]
Hidatsowie sami nie próżnowali, czasami nawet
najeżdżając Lakotas na południe od Rzeki Serca. [23]
Około 1870 roku grupa "dysydentów" Hidatsów
kierowana przez Bobtail Bulla, a później Crow Flies
High opuściła ortodoksyjną lub konserwatywną grupę w
Like a Fishhook Village. Dla ochrony zbudowali nową
wioskę zaledwie dwie mile na zachód od posterunku
wojskowego Fort Buford. Czasami żołnierze brali udział
w zwiadach do wojska. Utrzymując niski profil podczas
polowania na jelenie i inną drobną zwierzynę wzdłuż
Little Missouri, odnosili sukcesy jako Indianie bez
rezerwatu aż do 1894 r. [24]
Trzy Plemiona sprzedały część ziemi Stanom
Zjednoczonym w 1870 roku. Ostatni traktat, który
zmniejszył rezerwat Indian Fort Berthold został
podpisany w 1886 roku (ratyfikowany w 1891 roku). [25] W
następnym stuleciu plemiona wygrają sprawę o
roszczenia i otrzymają zapłatę za część ziemi
utraconej na mocy rozporządzenia wykonawczego
pięćdziesiąt lat wcześniej. [26]
Wszystko przysłaniające kłopoty z Lakotami zniknęły
po zawarciu w 1875 r. porozumienia pokojowego z
pułkownikiem GA Custerem jako mediatorem. [27] Od tego
czasu Hidatsa coraz bardziej skupiała się na sporach z
urzędnikami w stolicy. [28]
Dobry Niedźwiedź wykonał Naxpike (Taniec Słońca
Hidatsy) w 1879 roku. Był ostatnim Hidatsą, który to
zrobił. [29]
Kultura
Indianin amerykański Ryc. 7. Kobiety Hidatsa
uprawiające ziemię. Uprawiano dziewięć odmian
kukurydzy. "Soft white" może być stosowany w
każdym rodzaju żywności kukurydzianej. "Miękki
żółty" był łatwy do ubicia i zamienienia w
posiłek. Każda odmiana miała odrębny smak. Oprócz
kukurydzy kobiety miały w swoich zadbanych ogrodach
fasolę, słonecznik i dynię.
Taniec skóry głowy Hidatsa
Hidatsowie to lud matrylinearny , którego pochodzenie
określa linia matczyna. Kiedy wcześni Mandan i Hidatsa
byli w dużym stopniu mieszani, dzieci uczono mówić
językiem ich matki, ale rozumieć dialekt obu plemion.
Krótki opis kultury Hidatsa-Mandan, zawierający
gramatykę i słownictwo języka Hidatsa, został
opublikowany w 1877 roku przez Washingtona Matthewsa ,
lekarza rządowego przydzielonego do rezerwatu Indian
Fort Berthold .
Na początku XX wieku Gilbert Livingston Wilson
prowadził rozległą pracę etnograficzną ze starszą
kobietą Hidatsa, Buffalo Bird Woman . Przeprowadził
również wywiady z członkami jej najbliższej rodziny w
Fort Berthold. Na podstawie zebranych od nich informacji
Wilson opisał tradycyjną ekonomię, ceremonię i
codzienne praktyki zapamiętane przez Buffalo-Bird Woman,
która mieszkała w wiosce Like-a-Fishhook Village.
Frances Densmore nagrała szereg ceremonialnych i
osobistych pieśni Hidatsów przed 1920 r. [30]
Galeria
Hidatsa (Gros Ventre) wodzowie Wronie Piersi i Biednego
Wilka. Crow's Breast był szefem Hidatsa w połowie lat
70. XIX wieku. [31]
|
