Amerykański bawół (Bizon)

Bizony na Wielkich Równinach w Kolorado

~~~~

Bawół amerykański, dziś dokładniej nazywany bizonem, kiedyś wędrował po Ameryce Północnej w ogromnych stadach.

Uważa się, że bizon przekroczył most lądowy, który niegdyś łączył kontynenty azjatycki i północnoamerykański. Przez wieki bizony powoli przemieszczały się na południe, docierając w końcu aż do Meksyku i na wschód do wybrzeża Atlantyku, rozciągając się na południe aż do Florydy Jednak największe stada znaleziono na równinach i preriach, od Gór Skalistych na wschód po rzekę Missisipi i od Wielkiego Jeziora Niewolniczego w Kanadzie po Teksas.

Ponieważ wielkie stada prawie zniknęły, zanim podjęto jakiekolwiek zorganizowane próby zbadania populacji, nigdy nie będzie wiadomo, ile bawołów wędrowało niegdyś po Ameryce Północnej, chociaż szacunki wahają się od 30 do 75 milionów. "Ruchomy tłum. zaciemnił całe równiny" - napisali Lewis i Clark , którzy spotkali stado nad White River w Południowej Dakocie w 1806 roku.

Bizony w Południowej Dakocie, fot. Kathy-Weiser Alexander.

Chociaż rozmiar i kolor bizona, który waha się od jasnego do ciemnego brązu, różni się w różnych częściach kraju, eksperci generalnie zgadzają się, że wszystkie amerykańskie bawoły należą do tego samego gatunku.
Różnice w wyglądzie prawdopodobnie wynikają z różnorodności środowisk, w których żyją.

Podobnie jak ich bliscy krewni, bydło domowe i owce, bawoły są parzystokopytne. Zarówno samce, jak i samice mają jeden zestaw wydrążonych, zakrzywionych rogów.
Samce bawole, zwane bykami, są ogromne, często ważą tonę lub więcej i mają od 5 do 6 stóp wysokości w ramionach. Ogromna głowa i wielki garb pokryty ciemnobrązową wełnianą sierścią ostro kontrastują ze stosunkowo małymi biodrami.
Samice lub krowy nie są tak masywne. Pomimo ogromnych rozmiarów i masywności, bawoły mają niesamowitą mobilność, szybkość i zwinność i są w stanie sprintować z prędkością do 30 mil na godzinę.

Wiosną bawoły zaczynają zrzucać ciężkie zimowe płaszcze, a wkrótce ich włosy zwisają w strzępach. Aby przyspieszyć zrzucanie i ewentualnie złagodzić swędzącą skórę, bawoły ocierają się o duże kamienie i drzewa.Późną wiosną pozostałe długie włosy znajdują się na głowie, przednich nogach i garbie. Aby uciec przed udręką atakujących owadów, bawoły tarzają się w kurzu lub piasku.

Bawół w Roosevelt National Park w Północnej Dakocie. Zdjęcie Służby Parku Narodowego.

Wraz z nadejściem sezonu lęgowego w połowie lub późnym latem stada stają się niespokojne. Byki, przez większość roku na uboczu, dryfują teraz wśród krów i cieląt. Innym razem, zauważalnie cicho, byki ryczą ochryple i stają się kłótliwe. Wiele bójek toczy się o samice, a walczący, z opuszczonymi głowami, wyzywająco grzebią ziemię.

Krowy rodzą zwykle co roku jedno cielę w kolorze płowym lub płowym. Większość cieląt rodzi się między połową kwietnia a końcem maja, ale niektóre przychodzą dopiero w październiku. Po urodzeniu cielęta mają tylko słabą sugestię garbu, który rozwiną później. Bizony zaczynają się wypasać, głównie na trawach, gdy są jeszcze bardzo młode, chociaż niektóre mogą kontynuować karmienie do prawie roku.
Bizon może dożyć około 20 lat.

Do 1800 r. małe stada bawołów na wschód od rzeki Missisipi zniknęły. Bizon mógł zostać zabity, aby chronić zwierzęta gospodarskie i pola uprawne w tym regionie.
Z ekspansję na zachód od amerykańskiej granicy , systematyczna redukcja stada równiny rozpoczęła się około 1830 roku, kiedy bawół polowania na bizony stały się głównym przemysłem na Wielkich Równinach. Zorganizowane grupy myśliwych zabijały bawoły na skóry i mięso, często zabijając do 250 bawołów dziennie.

Ubity bizon, 1874

Niestety, wielu ludzi w tamtym czasie również chciało wytępić bawoły jako sposób na odebranie środków do życia i dobrobytu Indianom  
Życie i prztrwanie Indian polegały na zdobywanym mięsie i skórze bizonów, a wielu Indian nadal wierzy, że zwierzę ma szczególne duchowe i lecznicze moce, co czyni je ważną częścią ich kultury.

Budowa linii kolejowych przez równiny dodatkowo przyspieszyła wyczerpywanie się populacji bizonów. Polowania z okien pociągów były szeroko reklamowane, a pasażerowie strzelali do nich, gdy bawoły ścigały się obok pociągów.
Do 1883 r. zniszczone zostały zarówno stada północne, jak i południowe.
Na przełomie XIX i XX wieku w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie pozostało mniej niż 300 dzikich zwierząt z milionów, które kiedyś tam żyły.

Ochrona bawołu przebiegała powoli.
W maju 1894 roku Kongres uchwalił prawo zakazujące polowania na bizony w Parku Narodowym Yellowstone.
Osiem lat później pieniądze zostały przeznaczone na zakup 21 bawołów od prywatnych stad w celu rozbudowy stada Yellowstone. Przy odpowiedniej ochronie stado to stale rosło, aż do chwili obecnej liczy prawie 4000 zwierząt.

Tysiące bawołów zamieszkują także National Bison Range w Flathead Valley w Montanie , Wichita Mountains National Wildlife Refuge w południowo-zachodniej Oklahomie , Fort Niobrara National Wildlife Refuge w północnej Nebrasce , Sullys Hill National Wildlife Refuge w północno - zachodniej Dakocie Północnej i Walnut Creek National Rezerwat Dzikiej Przyrody w centrum Iowa.

Małe stado bizonów pasie się w mglisty poranek na Pawnee Bill Ranch w Oklahomie. Zdjęcie: Dave Alexander.

Wiele innych prywatnych stad również zwiększyło ogólną populację bawołów na przestrzeni lat. Chociaż obecne stada, liczące w sumie około 200 000 bawołów, nie są tak duże, jak wielkie stada, które niegdyś rozciągały się na kontynencie północnoamerykańskim, są wystarczająco duże, aby zapewnić dalszy dobrobyt amerykańskim bawołom dla przyszłych pokoleń.

Zobacz także:

Bizony in a Wallow, Louis Kurz, 1911.

Galeria zdjęć bizonów (w serwisie zewnętrznym)

Łowcy bizonów

Bizony w Kansas

Polowanie na bawoły z Teddym Rooseveltem

Trudna sytuacja bizonów

 Galeria zdjęć dzikiej przyrody

Źródło: US Fish & Wildlife Service