Panindianizm (współczesne wypaczenia kulturowe)

Duchowy i materialny dorobek Indian (indiańska kultura) - PANINDIANIZM

(z Wikipedii)
Panindianizm (w krajach anglojęzycznych określany jako "Pan-Indianism")

współczesne zjawisko społeczne polegające na osiąganiu lub dążeniu do ponadplemiennej jedności tubylczych ludów Ameryki Północnej, zwanych Indianami.

Za prekursorów współczesnego panindianizmu uważa się takich twórców wojskowo-politycznych sojuszy północnoamerykańskich Indian z XVIII w., jak Pontiak, Joseph Brant i - przede wszystkim - Tecumseh. Po zakończeniu w 1871 roku okresu zawierania przez USA traktatów z indiańskimi narodami, osiedleniu Indian w rezerwatach i ustaniu z końcem XIX w. indiańskich wojen zaczęło dochodzić do częstszych spotkań tubylczych Amerykanów z różnych plemion i kręgów kulturowych Ameryki Północnej.

Wspólnota losów i tubylcza wymiana międzykulturowa, w połączeniu z zanikiem części lokalnych tradycji i postępującą asymilacją, doprowadziły do powstania nowych zjawisk - takich jak narodziny festiwali pow-wow i nowej synkretycznej religii pejotyzmu - wspólnych dla szerszej grupy Indian, niezależnie od ich plemiennego pochodzenia. XX wiek przyniósł narodziny elity wykształconych Indian (Charles Alexander Eastman, Carlos Montezuma, Ella Cara Deloria), znających dzieje różnych plemion i współpracujących ze sobą w ramach organizacji nowego typu. Coraz szersze możliwości podróżowania i kontaktowania się ze sobą Indian o różnych korzeniach, ale podobnej sytuacji i bieżących problemach (dyskryminacja, bezrobocie, wyobcowanie, ubóstwo, problemy z oświatą i opieką zdrowotną, upadek tradycyjnych religii tubylczych, plemiennych obyczajów i języków, itp.), a także postępująca po II wojnie światowej emancypacja i samoorganizacja Indian (NCAI), stworzyły podstawy do nowego zjawiska społeczno-politycznego, jakim stał się panindianizm.

Czyli Panindianizm to podejście filozoficzne i polityczne promujące jedność i do pewnego stopnia homogenizację kulturową wśród różnych grup rdzennych Amerykanów , Rdzennych Narodów , Eskimosów i Metysów (FNIM) w obu Amerykach, niezależnie od różnic plemiennych i kulturowych.

To także podejście do organizacji politycznej Indian przede wszystkim związane z Rdzennymi Amerykanami organizującymi się na rzecz sprawiedliwości społecznej i rewitalizacji kulturowej w kontynentalnych Stanach Zjednoczonych , ale rozprzestrzeniło się również na niektóre inne społeczności rdzennych ludów ameryki. Inuici i Metysowie mogą uważać się za część szerszej, pan-Aborygeńskiej społeczności lub za jakąś jej odmianę. Niektórzy naukowcy amerykańscyrównież używali terminu pan-Amerindianism, aby odróżnić od innych ludów znanych jako "Indianie". Niektóre organizacje pan-Indiańskie starają się także szerzej połączyć siły różnych grup rdzennych w celu ochrony ich interesów na całym świecie.

Wczesna historia
W 1912 r. członkowie plemion Creek , Choctaw , Cherokee i Chickasaw , zjednoczeni sprzeciwem wobec nacisku europejczyków, utworzyli Stowarzyszenie Czterech Matek, które prowadziło zbiorową akcję polityczną. Również w 1912 roku Alaskan Native Brotherhood i Sisterhood połączyły się, koncentrując się na ich wspólnym interesie ochrony rdzennych zasobów. W 1934 Kongres uchwalił proindiańską ustawę o reorganizacji , która odwróciła politykę asymilacji. Ten akt przyznał "sankcjonowanie prawne dla plemiennych posiadłości ziemskich; zwrócił niesprzedane przydzielone ziemie plemionom; wprowadził przepisy dotyczące zakupu nowych ziem; zachęcał do tworzenia plemiennych konstytucji, systemów sprawiedliwości i korporacji biznesowych; rozszerzonych możliwości edukacyjnych dzięki nowym obiektom i pożyczkom.; opowiadał się za zatrudnianiem Indian przez Urząd ds. Indian...; przedłużył status Indian Trust i przyznał Indianom wolność religijną".

Kluczowe wydarzenia
Zanim pojawiły się pierwsze sukcesy, istniało kilka organów regionalnych, które jednoczyły wiele narodów (plemiona lub szczepy) w kontekście polityki po osiedleniu w rezerwatach. Wielka Generalna Rada Indian Ontario została zorganizowana przy pomocy misjonarzy w latach 70. XIX wieku i trwała do 1938 r. Podobnie, w 1916 r. utworzono zjednoczone plemiona Kolumbii Brytyjskiej.

W 1911 r. powstała pierwsza narodowa indiańska organizacja polityczna w USA, Towarzystwo Indian Amerykańskich . Organizacja ta dążyła do takich rzeczy, jak lepsze indjańskie programy edukacyjne i poprawa warunków życia. Było to równoznaczne z ustanowieniem Ligi Indian Kanady w 1919 roku, pierwszej kanadyjskiej organizacji aborygeńskiej o zasięgu krajowym.
Stowarzyszenie Indian Amerykańskich było najbardziej wpływową z wczesnych organizacji panindiańskich. Odegrała kluczową rolę w promowaniu indiańskiego obywatelstwa, które zostało ostatecznie przyznane przez ustawę o obywatelstwie indjańskim z 1924 roku .

Przed II wojną światową oraz w latach 40. i 50. rdzenni aktywiści byli mniej rozwinięci i w większości nie stosowali przemocy. Wielu przywódców podjęło autentyczny wysiłek, aby współpracować z rządem amerykańskim. W 1922 roku, jako symboliczny gest, Deskaheh , wódz Cayuga , udał się do Ligi Narodów w Genewie w nadziei na uznanie suwerenności swojego plemienia, ale jego prośba została odrzucona. W 1939 roku Tonowanda Band z plemienia Seneca wysłał "Deklarację Niepodległości" do stanu Nowy Jork. Zostało to zignorowane, a indianie, którzy łamali prawo stanowe, zostali aresztowani. W innych przypadkach plemiona Indian amerykańskich walczyły o utrzymanie suwerenności nad ziemią plemienną, która została im przyznana na mocy traktatów z rządem federalnym. Niespokrewnione grupy rdzennych Amerykanów i ogólnie Amerykanie zaczęli dostrzegać i sympatyzować z ich celami.

W czerwcu 1961 roku 420 Indian amerykańskich z 67 plemion zebrało się na konferencji American Indian Chicago Conference, która odbyła się na Uniwersytecie w Chicago. Po wymianie opinii, które obejmowały wiele aspektów spraw indiańskich, sporządzono projekt Deklaracji Celów Indiańskich .

W 1989 r . miała miejsce Konwencja dotycząca ludności rdzennej i plemiennej, znana również jako Konwencja nr 169 Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP). Do tej pory była to jedyna formalnie wiążąca konwencja międzynarodowa, która odnosi się konkretnie do ludów tubylczych. Konferencja uznała za cel grup tubylczych utrzymanie pozycji jako podmiotów niezależnych od rządów narodowych.

Organizacja ruchu
Powstałe na przełomie lat 60. i 70. XX wieku nowe ruchy i organizacje tubylcze (AIM, W.A.R.N.) umożliwiły młodemu pokoleniu Indian artykułowanie własnych - indywidualnych i grupowych - ambicji społecznych i politycznych, symbolizowanych m.in. hasłem "Red Power" (wzorowanym na afroamerykańskim "Black Power"). Kontakty rosnącej grupy "miejskich Indian" z ich krewnymi z rezerwatów przyniosły nowe formy ożywienia kulturalnego, odradzanie zapomnianych po części tradycji w nowych formach, wzajemne przenikanie się i uzupełnianie różnych koncepcji i form "indiańskości" oraz aktywność współczesnych tubylczych intelektualistów i działaczy społecznych (N. Scott Momaday, Vine Deloria Jr., John Mohawk, Winona LaDuke, Dennis Banks, Russell Means, Gladys Tantaquidgeon). Wzrósł udział Indian w kreowaniu polityki władz i federalnego Biura do spraw Indian (Ada Deer, Ben Nighthorse Campbell), wzrosła ich rola w chętnie wykraczającej poza tradycyjne podziały etniczne kulturze i sztuce Rudolph Carl Gorman, John Trudell, Fritz Scholder, Will Sampson, Floyd Red Crow Westerman), a także w pokonującym wszelkie granice nowoczesnym biznesie i technice (John Herrington).

Panindianizm współcześnie
Charakterystyczne dla panindianizmu stały się rozmaite, wyrwane często z oryginalnego plemiennego kontekstu, pojedyncze elementy, wzory i symbole (długie włosy, pióropusze, skórzane stroje, mokasyny, "fajka pokoju", ceremonie okadzania szałwią, szałasu potu i poszukiwania wizji), postrzegane coraz częściej jako "ogólnoindiańskie" zarówno przez nie-Indian, jak i przez samych tubylczych Amerykanów (posiadających coraz bardziej mieszane - wieloplemienne i wieloetniczne - pochodzenie i dość luźny związek z tradycjami własnych przodków). Odrodzenie indiańskich kultur i przekazywanie wiedzy o nich coraz częściej odbywa się drogą pośrednią, już nie dzięki lokalnym przekazom z pokolenia na pokolenie, lecz z pomocą pochodzących spoza danej społeczności nauczycieli, nie-indiańskich specjalistów oraz naukowych źródeł i metod (ale także za pomocą indiańskich mediów, od magazynu Akwesasne Notes, przez internetowe radio AIROS po tygodnik Indian Country Today, serwis sieciowy http://www.indianz.com i tubylczy kanał telewizyjny z Kanady APTN). Nierzadko istotny w tym procesie jest też nacisk skłonnych do trywializacji mediów i wpływ upraszczających rzeczywistość stereotypów, a także modyfikujące życie i postawy Indian procesy unifikacji, komercjalizacji i globalizacji.

Elementem współtworzącym i wzmacniającym panindiańskość jest wspólny od kilku już pokoleń dla północnoamerykańskich Indian język angielski. W nim tworzona jest zdecydowana większość współczesnej literatury i poezji tubylczej, angielskojęzyczne są niemal wszystkie współczesne indiańskie szkoły i przedsięwzięcia medialne (czasopisma, audycje radiowe, portale internetowe, itp.)

Chociaż panindianizm bywa czasem stawiany w opozycji do tubylczej plemienności, to w wielu swych przejawach nie są to zjawiska sprzeczne, lecz raczej równoległe, a nawet wzajemnie uzupełniające się i wspierające. Samoidentyfikacja Indian z konkretnym plemieniem (lub kilkoma plemionami) już od pokoleń wiąże się ze świadomością bycia Indianinem (ang. Indian), tubylczym Amerykaninem (ang. Native American) czy po prostu "tubylcem" (w USA - Native, w Kanadzie - Aboriginal Person). I analogicznie - przynależność do "tubylczego narodu" (ang. Native Nation, w Kanadzie - First Nation) i uważanie się za "Indianina" nie wyklucza tożsamości plemiennej, poczucia dumy z przynależności do konkretnego ludu i związanej z tym faktem odrębności.