FRANCUSKA LUIZJANA
Królewska flaga Francji lub "flaga burbonów"
była pierwszą i najczęściej używaną flagą w Nowej
Francji
Mniejszy herb Francji używany przez rząd
Nowa Francja przed traktatem
w Utrechcie
Luizjana ( fr : La Louisiane ; La Louisiane
française ) lub fr: Louisiana
była dzielnica administracyjna z Nowej Francji . Pod
francuską kontrolą 1682-1769 i 1801 (nominalnie) do
1803 obszar został nazwany na cześć króla Ludwika XIV
przez francuskiego odkrywcę René-Roberta Caveliera,
Sieur de la Salle . Pierwotnie obejmował teren
rozległy, które obejmowały większość zlewni od
rzeki Missisipi i wyciągnął z Wielkich Jezior do
Zatoki Meksykańskiej i odAppalachy do Gór Skalistych .
Luizjana obejmowała dwa regiony, obecnie znane jako
Górna Luizjana ( la Haute-Louisiane ), które zaczęły
się na północ od rzeki Arkansas i Dolna Luizjana ( la
Basse-Louisiane ). Stan Luizjana w Stanach Zjednoczonych
nosi nazwę regionu historycznego, chociaż jest to tylko
niewielka część rozległych ziem, do których
pretenduje Francja. [5]
Francuska eksploracja tego obszaru rozpoczęła się za
panowania Ludwika XIV, ale francuska Luizjana nie była
zbytnio rozwinięta ze względu na brak zasobów ludzkich
i finansowych. W wyniku jego klęski w siedmioletniej
wojny , Francja została zmuszona do oddania wschodnią
część terytorium w 1763 roku w zwycięskim
Brytyjczykom , a część na zachód do Hiszpanii w
ramach rekompensaty za utratę Hiszpania Floryda .
Francja odzyskała suwerenność zachodniego terytorium w
tajnym Trzecim Traktacie z San Ildefonso z 1800 roku.
Napięty zobowiązaniami w Europie i na Karaibach
Napoleon Bonaparte sprzedał terytorium Stanom
Zjednoczonym w Luizjanie Kupno 1803, kończący
obecność Francji w Luizjanie.
Stany Zjednoczone scedowały część zakupu Luizjany na
Wielką Brytanię w Traktacie z 1818 roku . Ten odcinek
leży powyżej 49. równoleżnika północnego w części
dzisiejszej Alberty i Saskatchewan .
Spis treści:
1 Granice, osadnictwo i geografia
1,1 Dolna Luizjana (Dolna Luizjana)
1.2 Górna Luizjana (Górna Luizjana)
2 Historia
2,1 Eksploracja Luizjany
2.1.1 XVII-wieczni odkrywcy
2.2 Podsumowanie chronologii
3 Organizacja polityczna i administracyjna
3.1 Absolutyzm
3.2 Administracja kolonialna
4 Instytucja religijna
5 Społeczeństwo kolonialne
5.1 Język
5.2 Rdzenni Amerykanie
5,3 Zniewoleni Afrykanie
5.4 Koloniści
5.4.1 kreolski
5.4.2 Chłopi, rzemieślnicy i kupcy
5.4.3 francuscy żołnierze
5.4.4 Coureurs des bois
6 Francuzi i rdzenni Amerykanie
7 Gospodarka francuskiej Luizjany
7,1 Stan Illinois
7,2 Dolna Luizjana
7.2.1 Gospodarcza rola Nowego Orleanu
8 Koniec francuskiej Luizjany
8.1 Wojna siedmioletnia i jej konsekwencje
8,2 Efemeryczna odnowa francuskiej Luizjany
9 Dziedzictwo francuskie dzisiaj
Granice, osadnictwo i geografia
Dorzecze i dopływy rzeki Missisipi
W XVIII wieku Luizjana obejmowała większość dorzecza
rzeki Missisipi (patrz rysunek obok) od tego, co jest
obecnie Środkowo-Zachodnimi Stanami Zjednoczonymi na
południe do wybrzeża Zatoki Meksykańskiej. Na tym
rozległym terytorium tylko dwa obszary zamieszkiwały
francuską osadę: Górna Luizjana ( francuski :
Haute-Louisiane ), znana również jako Kraj Illinois (
francuski : Pays des Illinois ), która składała się z
osiedli w dzisiejszych stanach Missouri , Illinois i
Indiana ; i Dolna Luizjana , które obejmowały części
nowoczesnych stanów Luizjany, Arkansas , Missisipi i
Alabama . Oba obszary zostały zdominowane liczebnie
przez indiańskich plemion. Czasami do całej kolonii po
obu stronach Missisipi przydzielano mniej niż dwustu
francuskich żołnierzy. W połowie lat dwudziestych
XVIII wieku ludność Indian Luizjana liczyła znacznie
ponad 35 000, stanowiąc wyraźną większość populacji
kolonii" [6].
Ogólnie rzecz biorąc, francuska kolonia Luizjana
graniczyła z Wielkimi Jeziorami , szczególnie z
jeziorami Michigan i Erie na północy; region ten był
"Górnym Krajem" francuskiej prowincji Kanady .
Na wschodzie znajdowało się terytorium sporne z
trzynastoma koloniami brytyjskimi na wybrzeżu Atlantyku;
francuskie roszczenia rozciągały się na Appalachy.
Góry Skaliste wyznaczały zachodnią granicę
francuskiego roszczenia, podczas gdy południową
granicą Luizjany była Zatoka Meksykańska.
Ogólna płaskość terenu ułatwiała przemieszczanie
się po terytorium; jego średnia wysokość wynosi mniej
niż 1000 metrów (3300 stóp). [ potrzebne źródło ]
Topografia staje się bardziej górzysta w kierunku
zachodnim, z godnym uwagi wyjątkiem Gór Ozark , które
znajdują się w połowie południa.
Dolna Luizjana (Dolna Luizjana)
Dolna Luizjana na białym obszarze - różowy symbolizuje
Kanadę - część Kanady poniżej wielkich jezior
została przekazana Luizjanie w 1717 roku. Brązowy
reprezentuje kolonie brytyjskie (mapa przed 1736)
Dolna Luizjana składała się z ziem w dolnym zlewni
rzeki Mississippi , w tym osiedli w obecnych stanach
Arkansas, Luizjana, Mississippi i Alabama. Francuzi po
raz pierwszy zbadali go w latach 60. XVII wieku, aw
następnych latach powstało kilka placówek handlowych;
poważna próba osadnictwa rozpoczęła się wraz z
założeniem fortu Maurepas , w pobliżu współczesnego
Biloxi w stanie Mississippi , w 1699 roku. Wkrótce
powstał rząd kolonialny ze stolicą pierwotnie w Mobile
, później w Biloxi i wreszcie w Nowym Orleanie (w 1722,
cztery lata po założenie miasta). Na czele rządu stał
gubernator generalny, a Luizjana stała się coraz
ważniejszą kolonią na początku XVIII wieku.
Najwcześniejsi osadnicy z Górnej Luizjany pochodzili
głównie z Francuskiej Kanady, podczas gdy Dolna
Luizjana została skolonizowana przez ludzi z całego
francuskiego imperium kolonialnego , z różnymi falami
pochodzącymi z Kanady, Francji i francuskich Indii
Zachodnich .
Górna Luizjana (Górna Luizjana)
Główny artykuł: francuski Ilinois
Nowa mapa północnych części Ameryki, do której w
1720 r. przyznała się Francja pod nazwą Luizjana,
Herman Moll
Górna Luizjana, znana również jako Kraj Illinois,
była terytorium Francji w górnej dolinie rzeki
Mississippi , w tym osadami i fortyfikacjami w obecnych
stanach Missouri, Illinois i Indiana. [8] Francuska
eksploracja tego obszaru rozpoczęła się od wyprawy
Louisa Jolieta i Jacques'a Marquette'a w 1673 roku ,
która wyznaczyła górną część Mississippi. Jak
wspomniano powyżej, Górna Luizjana była osiedlana
głównie przez kolonistów z francuskiej Kanady . [7]
Doszło do dalszych znaczących małżeństw mieszanych i
integracji z miejscową ludnością Illinois .
[9]Osadników francuskich przyciągała dostępność
gruntów ornych, a także lasy obfitujące w zwierzęta
nadające się do polowania i łapania . [10]
Mapa Luizjany autorstwa Christopha Weigela, opublikowana
w 1734 r.
W latach 1699-1760 w Górnej Luizjanie powstało sześć
głównych osiedli: Cahokia , Kaskaskia , Fort de
Chartres , Saint Philippe i Prairie du Rocher , wszystkie
po wschodniej stronie rzeki Missisipi w dzisiejszym
Illinois; i Ste. Genevieve po drugiej stronie rzeki w
dzisiejszym Missouri. [11] Region był początkowo
zarządzany jako część Kanady, ale został uznany za
część Luizjany w 1712 r., dzięki przyznaniu kraju
Luizjany Antoine'owi Crozatowi . [12] Do lat 20. XVIII
wieku uformowała się formalna infrastruktura rządowa;
przywódcy miast zgłaszali się do komendanta Fort de
Chartres, który z kolei podlegał generalnemu
gubernatorowi Luizjany w Nowym Orleanie. [13]
Granice geograficzne Górnej Luizjany nigdy nie zostały
precyzyjnie określone, ale termin ten stopniowo zaczął
opisywać kraj na południowy zachód od Wielkich Jezior
. Rozporządzenie królewskie z 1722 r. mogło zawierać
najszerszą definicję: wszystkie ziemie objęte przez
Francję na południe od Wielkich Jezior i na północ od
ujścia rzeki Ohio , która obejmowałaby dolinę
Missouri oraz oba brzegi Missisipi. [14]
Pokolenie później konflikty handlowe między Kanadą a
Luizjaną doprowadziły do ??powstania określonej
granicy między koloniami francuskimi; w 1745 r.
generał-gubernator Luizjany Vaudreuil wyznaczył
północno-wschodnie granice swojej domeny jako dolinę
Wabash aż do ujścia rzeki Vermilion (w pobliżu
dzisiejszego Danville w stanie Illinois ); stamtąd na
północny zachód do le Rocher nad rzeką Illinois , a
stamtąd na zachód do ujścia rzeki Rock (obecnie Rock
Island w stanie Illinois ). [14] Tak więc Vincennes i
Peoria stanowiły granicę zasięgu Luizjany. Placówki
wOuiatenon (w górnej części Wabash w pobliżu
dzisiejszego Lafayette w stanie Indiana ), Chicago , Fort
Miamis (w pobliżu dzisiejszego Fort Wayne w stanie
Indiana ) i Prairie du Chien działały jako podległe
tereny Kanady. [14]
Granica ta obowiązywała od kapitulacji wojsk
francuskich w Kanadzie w 1760 r. aż do traktatu
paryskiego w 1763 r., po którym Francja oddała swoje
pozostałe terytorium na wschód od Missisipi Wielkiej
Brytanii. (Chociaż siły brytyjskie zajęły stanowiska
"kanadyjskie" w krajach Illinois i Wabash w
1761, nie zajęły Vincennes ani osiedli nad rzeką
Missisipi w Cahokia i Kaskaskia aż do 1764, po
ratyfikacji traktatu pokojowego. [15] ) ogólnego
sprawozdania na temat warunków w nowo podbitej prowincji
Kanady, gen. Thomas Gage(wówczas komendant w Montrealu)
wyjaśnił w 1762 r., że chociaż granica między
Luizjaną a Kanadą nie była dokładna, zrozumiano, że
górna część Missisipi (nad ujściem Illinois)
znajduje się na kanadyjskim terytorium handlowym. [16]
Po przejęciu władzy (w tym czasie wielu francuskich
osadników na wschodnim brzegu Missisipi przeprawiło
się przez rzekę do hiszpańskiej Luizjany ) wschodnia
część stanu Illinois stała się częścią
brytyjskiej prowincji Quebec , a później Stanów
Zjednoczonych. Terytorium Północno-Zachodnie . [17]
Francuscy koloniści, którzy wyemigrowali po utracie
kontroli nad Nową Francją, założyli placówki, takie
jak ważna osada St. Louis (1764). Stało się to
francuskim centrum handlu futrami, połączonym z
placówkami handlowymi na rzekach Missouri i Upper
Mississippi, co doprowadziło do późniejszego
osadnictwa francuskiego na tym obszarze.
W traktacie z Fontainebleau z 1762 r. Francja oddała
Luizjanę na zachód od rzeki Missisipi Hiszpanii, jej
sojusznikowi w wojnie, jako rekompensatę za utratę
hiszpańskiej Florydy Wielkiej Brytanii. [18] Nawet po
tym, jak Francja utraciła swoje prawa do Luizjany,
francuskojęzyczna osada w Górnej Luizjanie trwała
przez następne cztery dekady. Francuscy odkrywcy i
ludzie z pogranicza, tacy jak Pedro Vial , byli często
zatrudniani jako przewodnicy i tłumacze przez
Hiszpanów, a później przez Amerykanów. Hiszpańscy
gubernatorzy porucznicy w St. Louis utrzymywali
tradycyjną nomenklaturę "Kraju Illinois",
używając tytułów takich jak "naczelny dowódca
zachodniej części i okręgów Illinois", a
administratorzy powszechnie określali swoją stolicę
St. Louis "z Ylinuses".[14]
W 1800 r. Hiszpania zwróciła swoją część Luizjany
do Francji na mocy Trzeciego Traktatu z San Ildefonso ,
ale Francja sprzedała ją Stanom Zjednoczonym podczas
zakupu Luizjany w 1803 r. [19] Przez ten czas, ale
zwłaszcza po zakupie Luizjany, francuscy Kreole, jak
sami siebie nazywali, zaczęli przenosić się dalej do
Missouri Ozarks , gdzie utworzyli społeczności
górnicze , takie jak Mine a Breton i La Vieille Mine (
Stare Kopalnie ). [11]
Unikalny dialekt, znany jako Missouri French , rozwinął
się w Górnej Luizjanie. Różni się zarówno od
francuskiego z Luizjany, jak i od różnych odmian
francuskiego kanadyjskiego , np. akadyjskiego . Dialekt
nadal był używany na Środkowym Zachodzie, szczególnie
w Missouri, przez cały XX wiek. Dziś jest prawie
wymarły, a tylko nieliczni starsi mówcy wciąż mogą z
niego korzystać. [7]
Historia
Eksploracja Luizjany
Dalsze informacje: francuska
kolonizacja Ameryk
XVII-wieczni odkrywcy
Jacques Marquette
W 1660 Francja rozpoczęła politykę ekspansji w głąb
Ameryki Północnej z dzisiejszej wschodniej Kanady.
Celem było zlokalizowanie Przejścia
Północno-Zachodniego do Chin; eksploatacja zasobów
naturalnych terytorium, takich jak rudy futer i
minerałów; i nawracać rdzenną ludność na
katolicyzm. Handlarze futer zaczęli wówczas
eksplorować pays d'en haut (górny kraj wokół Wielkich
Jezior). W 1659 Pierre-Esprit Radisson i Médard Chouart
des Groseilliers dotarli do zachodniego krańca Jeziora
Górnego . Kapłani założyli misje , takie jak Misja
Sault Sainte Marie w 1668 r. 17 maja 1673 r. Louis
Jollieta Jacques Marquette rozpoczął eksplorację rzeki
Missisipi, którą nazwali Sioux Tongo (duża rzeka) lub
Michissipi . Dotarli do ujścia rzeki Arkansas , a
następnie wrócili w górę rzeki, dowiedziawszy się,
że wielka rzeka płynie w kierunku Zatoki
Meksykańskiej, a nie w kierunku Oceanu Spokojnego, jak
przypuszczali. W 1675 roku Marquette założył misję w
indiańskiej wiosce Kaskaskias nad rzeką Illinois .
Stała osada została dokonana do 1690 roku.
W 1682 roku René-Robert Cavelier i Włoch Henri de Tonti
zeszli do delty rzeki Missisipi . Opuścili Fort
Crevecoeur nad rzeką Illinois w towarzystwie 23
Francuzów i 18 Indian. Zbudowali fort Prud'homme
(później miasto Memphis ) i zażądali suwerenności
Francji nad całą doliną, którą nazwali Luizjaną na
cześć króla Francji Ludwika XIV . Zawarli sojusze z
Indianami Quapaw . W kwietniu 1682 dotarli do ujścia
Missisipi. Cavelier ostatecznie wrócił do Wersalu,
gdzie przekonał Ministra Marynarki Wojennej do
przekazania mu dowództwa nad Luizjaną. Twierdził, że
Luizjana jest blisko Nowej Hiszpanii , rysując mapę
pokazującą Missisipi o wiele dalej na zachód niż w
rzeczywistości.
Z czterema statkami i 320 emigrantami, Cavelier
popłynął do Luizjany. Cavelier nie znalazł ujścia
rzeki w delcie rzeki Missisipi i próbował założyć
kolonię na wybrzeżu Teksasu. Cavelier został
zamordowany w 1687 roku przez członków jego grupy
poszukiwawczej, podobno w pobliżu dzisiejszego Navasota
w Teksasie .
Podsumowanie chronologii
Mapa Nowej Francji (kolor niebieski) w 1750, przed wojną
francusko-indyjską (1754 do 1763), która była
częścią wojny siedmioletniej
1673: Francuzi Louis Jolliet i Jacques Marquette
rozpoczynają eksplorację rzeki Missisipi od północy i
ustalają, że musi ona wpłynąć do Zatoki
Meksykańskiej na południu.
- 1675: Marquette zakłada misję w Wielkiej Wiosce
Illinois .
1680: Fort Crevecoeur założony w Illinois
1682: René-Robert Cavelier, Sieur de la Salle ,
schodzi z Missisipi do ujścia do Zatoki
Meksykańskiej.
1682: Powstaje Fort St. Louis du Rocher nad
rzeką Illinois
1685-88: La Salle próbuje założyć kolonię w
Zatoce Meksykańskiej, aby zabezpieczyć całą
dolinę rzeki dla Francji. Zakłada obóz w Fort
Saint Louis ; ale jego misja kończy się
niepowodzeniem, po części dlatego, że nie
udało mu się ponownie odkryć ust Missisipi.
[20]
1686: Henri de Tonti zakłada Arkansas Post ,
punkt handlowy w miejscu indyjskiej wioski Quapaw
, w pobliżu miejsca, w którym rzeka Arkansas
spotyka się z Missisipi.
1696: Zasiedlenie wioski Cahokia w Illinois.
1699: Pierre Le Moyne, Sieur d'Iberville bada
wybrzeże Luizjany i zakłada Fort Maurepas w Old
Biloxi (obecnie w Mississippi) w Zatoce
Meksykańskiej.
1701: Antoine Laumet de La Mothe zakłada Detroit
.
1702: W styczniu Jean-Baptiste Le Moyne, Sieur de
Bienville zakłada Mobile (obecnie w Alabamie)
jako stolicę Luizjany dla swojego brata
Iberville. [21]
1703: Zasiedlenie wsi Kaskaskia w Kraju Illinois
1713: Étienne de Veniard, Sieur de Bourgmont
publikuje pierwszy raport na temat eksploracji
rzeki Missouri.
1714: Louis Juchereau de St. Denis zakłada
Natchitoches , najstarszą stałą osadę w
obecnym stanie Luizjana.
1716: Fort Rosalie zostaje założony na urwisku
nad rzeką Missisipi; osada stała się miastem
Natchez .
1717: Illinois Country zostaje odłączone od
Kanady i będzie rządzone przez Luizjanę (
Haute-Louisiane ).
1718: Założenie Nowego Orleanu na
półksiężycu rzeki w celu ochrony przed
powodziami.
1719: Pierwsze statki przywożące czarnych
niewolników z Afryki przybywają do Mobile w
stanie Alabama. [21]
1720: Biloxi (w przyszłym stanie Mississippi)
zostaje stolicą francuskiej Luizjany.
1720: Fort de Chartres zostaje ustanowiony jako
centrum administracyjne Kraju Illinois.
1720: Pawnees niszczą hiszpańską ekspedycję
Villasur w pobliżu Kolumba w stanie Nebraska ,
skutecznie kończąc hiszpańskie najazdy na
terytorium do 1763 r.
1723: Nowy Orlean staje się oficjalną stolicą
francuskiej Luizjany.
1723: Fort Orleans zostaje założony w pobliżu
Brunswick w stanie Missouri .
1732: Vincennes zostaje założone nad rzeką
Wabash w stanie Illinois (Górna Luizjana).
1735: Założenie Sainte-Genevieve w Illinois
(Górna Luizjana).
1755: władze brytyjskie zaczynają wypędzać
francuskich osadników z dawnej kolonii Acadia
(obecnie Nowa Szkocja ); wielu migruje do
najbardziej wysuniętych na południe części
Luizjany, gdzie stają się Cajunami .
1762: Francja potajemnie ceduje Luizjanę na
Hiszpanię w Traktacie z Fontainebleau (1762) .
1763: Francja ceduje Kanadę i Luizjanę na
wschód od Missisipi Wielkiej Brytanii na mocy
traktatu paryskiego . Reszta Luizjany, w tym Nowy
Orlean, została formalnie przekazana Hiszpanii i
włączona jako Luizjana lub Luizjana Hiszpańska
do Cesarstwa Hiszpańskiego.
1764: Pierre Laclede zakłada St. Louis w stanie
Missouri.
1764: Ujawniane są warunki traktatu z
Fontainebleau.
1768: Podczas Rebelii 1768 , kreolscy i niemieccy
osadnicy zmuszają nowego hiszpańskiego
gubernatora do ucieczki.
1769: Hiszpania tłumi bunt, dokonuje egzekucji
przywódców i oficjalnie przejmuje władzę,
narzucając hiszpańskie prawo.
1778: Francja wypowiada wojnę Wielkiej Brytanii,
wspierając rewolucję amerykańską .
1779: Hiszpania wypowiada wojnę Wielkiej
Brytanii.
1783: Traktat paryski oficjalnie kończy
działania wojenne między USA, z ich francuskimi
i hiszpańskimi sojusznikami, a Wielką
Brytanią.
1788: Wielki Pożar Nowego Orleanu (1788) niszczy
większość Nowego Orleanu, który następnie
zostaje odbudowany w stylu hiszpańskim.
1793: Hiszpania wypowiada wojnę Republice
Francuskiej podczas francuskich wojen
rewolucyjnych .
1795: Francja pokonuje Hiszpanię w Wojnie
Pirenejskiej , zakończonej Drugim Traktatem z
San Ildefonso .
1800: Francja odzyskuje Luizjanę w 1803 roku w
tajnym Trzecim Traktacie z San Ildefonso .
1801: Traktat z Aranjuez przewidywał cesję
Luizjany z Hiszpanii na rzecz Francji jako
"przywrócenie", a nie retrocesję.
[22] : 50-52 Ponieważ Francja nigdy nie oddała
Hiszpanii żadnej części Florydy, Hiszpania nie
mogła jej zwrócić.
1803: Napoleon Bonaparte sprzedaje Luizjanę
Stanom Zjednoczonym, kilka tygodni po wysłaniu
prefekta do Nowego Orleanu, aby przejął
kontrolę.
1803: W Nowym Orleanie Hiszpania oficjalnie
przenosi (Dolną) Luizjanę do Francji w
listopadzie. Trzy tygodnie później, w grudniu,
Francja oficjalnie sceduje ją na Stany
Zjednoczone.
1804: W St. Louis w marcu, w Dzień Trzech Flag ,
Hiszpania oficjalnie przekazuje Górną Luizjanę
Francji, która następnie oficjalnie przekazuje
ją Stanom Zjednoczonym.
Organizacja polityczna i administracyjna
Monarchii absolutnej nie było łatwo zarządzać
Luizjaną, terytorium kilkakrotnie większym niż
europejska Francja . Ludwik XIV i jego następcy
próbowali narzucić kolonii swoje absolutystyczne
ambicje, często nie dając administracji kolonialnej
wystarczających środków finansowych na wykonanie
swojej pracy.
Absolutyzm
Jean-Baptiste Colbert
Jeśli przywódcy Ancien Regime przejęli kontrolę, a
czasem zachęcali do kolonizacji Nowej Francji , było to
z wielu powodów. Panowanie Henryka IV dało ważny
impuls kolonizacji Nowej Francji. Henryk IV, pierwszy
król Burbonów, osobiście interesował się sprawami
zagranicznymi. W XVII wieku ministrowie Richelieu, a
później Colbertzaawansowana polityka kolonialna. Ludwik
XIV i jego ministrowie martwili się wielkością
królestwa, o które nieustannie rywalizowali z innymi
narodami europejskimi. Rywalizacja europejska i gra
sojuszy politycznych znacząco naznaczyły historię
Luizjany, zarówno w sposób bezpośredni, jak i
pośredni. W tych zmieniających się warunkach
francuskie pragnienie ograniczenia wpływów brytyjskich
w Ameryce Północnej było stałym problemem w polityce
królewskiej. [ potrzebne cytowanie ]
Ludwik XIV zadbał o ograniczenie pojawiania się w
Ameryce Północnej organów pośredniczących i sił
wyrównawczych. Nie chciał zgromadzenia notabli ani
parlamentu . W latach 60. XVII w. kolonia była
własnością królewską. W 1685 Ludwik XIV zakazał
wszelkich publikacji w Nowej Francji. W latach 1712-1731
posiadłość francuska znalazła się pod kontrolą
bogatego biznesmena Antoine'a Crozata , a następnie
firmy Mississippi (stworzonej przez Johna Lawa ), która
rekrutowała imigrantów do osiedlenia się w kolonii. W
1731 Luizjana powróciła pod władzę królewską.
W przeciwieństwie do Francji metropolitalnej rząd
stosował jedno ujednolicone prawo ziemskie: zwyczaj
paryski dla prawa cywilnego (dość egalitarny jak na
tamte czasy); "Kodeks Louis", składający się
z rozporządzenia z 1667 r. o postępowaniu cywilnym [23]
i rozporządzenia z 1670 r. o postępowaniu karnym ; 1673
"Kod Savary" dla handlu; i 1685 Code noir dla
niewolnictwa. [24]Przez jakiś czas służyło to jako
korektor; rozruchy i bunty przeciwko władzy były
rzadkie. Ale scentralizowany rząd miał trudności z
utrzymaniem komunikacji na długich dystansach i w czasie
żeglugi, które oddzielały Francję od Luizjany. Pod
koniec XVII i na początku XVIII w. koloniści z Zatoki
Meksykańskiej zostali prawie całkowicie sami; liczyli o
wiele bardziej na pomoc rdzennych Amerykanów niż na
Francję. Dystans miał swoje zalety: koloniści
bezkarnie szmuglowali towary do kolonii.
Jean-Baptiste Colbert , minister marynarki wojennej i
handlu Ludwika XIV, chętnie wypchał kufry Korony.
Zlikwidował firmy handlowe i zadbał o zwiększenie
produkcji kraju i kolonii. Bycie merkantylistąuważał,
że należy sprzedać jak najwięcej i zmniejszyć
zależność od importu. Narzucił francuski monopol na
handel. Colbert chciał zmniejszyć wydatki monarchii.
Trzeba było jednak zainwestować dużo pieniędzy i
zmobilizować ważne zasoby ludzkie, aby utrzymać
kolonię amerykańską. Dużo pracowano nad
infrastrukturą gospodarczą (fabryki, porty) we Francji
metropolitalnej, ale inwestycje nie wystarczyły w
Luizjanie. Nie zrealizowano żadnego planu
ułatwiającego przepływ towarów lub ludzi. Francuski
budżet wyczerpał się z powodu wojen w Europie, ale
koloniści w Luizjanie nie musieli płacić królewskich
podatków i byli wolni od znienawidzonego gabelle .
Administracja kolonialna
Mapa Ameryki Północnej w XVII wieku
W ramach Ancien Regime , Luizjana stanowiła część
większej jednostki kolonialnej, terytorium
francusko-amerykańskiego - Nowej Francji ( Nouvelle
France ), która obejmowała dużą część
współczesnej Kanady. Nowa Francja była początkowo
rządzona przez wicekróla w 1625 roku, księcia
Ventadour . Kolonia otrzymała wtedy rząd, podobnie jak
inne posiadłości Burbonów . Jej stolicą był Quebec
City do 1759 roku. Gubernator generalny , wspomagany
przez jednego intendenta, został oskarżony o rządzenie
tym rozległym regionem. Teoretycznie Luizjana podlegała
Kanadzie, więc była badana i zasiedlana głównie przez
francuskich Kanadyjczyków, a nie kolonistów z Francji.
Biorąc pod uwagę ogromną odległość między Nowym
Orleanem a Quebekiem, komunikacja poza miastami i fortami
była ograniczona.
Osady francuskie były bardzo rozproszone, co zapewniało
im de facto autonomię. Rząd postanowił podzielić
zarządzanie rozległą, zróżnicowaną kolonią Nowej
Francji na pięć mniejszych prowincji, w tym Luizjanę.
Kraj Illinois, na południe od Wielkich Jezior, został
dodany do Luizjany w 1717 roku i stał się znany jako
Górna Luizjana. Mobile służył jako pierwsza
"stolica" francuskiej Luizjany. Siedzibę
rządu przeniesiono do Biloxi w 1720, a następnie do
Nowego Orleanu w 1722, gdzie mieszkał gubernator.
Chociaż urząd generalnego gubernatora był
najwybitniejszy, nie był najpotężniejszy. Jego
stanowisko wojskowe wymagało od niego dowodzenia
wojskiem i utrzymywania stosunków dyplomatycznych.
Drugim organem prowincjonalnym był
commissaire-ordonnateur. Pełnił funkcję cywilną,
pełniącą podobne funkcje jak intendenci we Francji:
zarządca i przedstawiciel króla, nadzorował wymiar
sprawiedliwości, policję i finanse. Zarządzał
budżetem, ustalał ceny, przewodniczył Radzie
Najwyższej ( Conseil supérieur - trybunał
sprawiedliwości) i organizował spis ludności.
Mianowany przez króla komisarz-ordonnateur Luizjany
miał szerokie uprawnienia, które czasami kolidowały z
uprawnieniami generalnego gubernatora. Placówkami
wojskowymi w głębi lądu kierowali dowódcy.
Administracja kościelna
Katedra św. Ludwika w Nowym Orleanie
Francuskie posiadłości Ameryki Północnej podlegały
jednej diecezji katolickiej, której siedziba znajdowała
się w Quebecu. Arcybiskup, nazwany i opłacony przez
króla, był duchowym przywódcą całej Nowej Francji.
Przy luźnym nadzorze religijnym zapał ludności był
bardzo słaby; Luizjańczycy mieli tendencję do
praktykowania swojej wiary znacznie rzadziej niż ich
odpowiednicy we Francji i Kanadzie. Dziesięcina, podatek
nakładany przez duchowieństwo na kongregacje,
przynosiła mniejsze dochody niż we Francji.
Niemniej jednak Kościół odegrał ważną rolę w
badaniu francuskiej Luizjany; wysłała misje,
realizowane głównie przez jezuitów , w celu
nawrócenia rdzennych Amerykanów. Założyła również
szkoły i szpitale: do 1720 r. Urszulanki prowadziły
szpital w Nowym Orleanie. Kościół i jego misjonarze
nawiązali kontakt z licznymi plemionami indiańskimi.
Niektórzy księża, jak np. ksiądz Marquette w XVII
wieku, brali udział w misjach rozpoznawczych. Jezuici
przetłumaczyli zbiory modlitw na wiele języków
indiańskich, aby nawrócić rdzennych Amerykanów.
Poszukiwali także sposobów na powiązanie indyjskich
praktyk z kultem chrześcijańskim i pomogli pokazać
tubylcom, jak są one powiązane. synkretycznereligia
rozwinęła się wśród nowych chrześcijan. Liczba
szczerych i trwałych nawróceń była ograniczona;
wielu, którzy otrzymali instrukcje misyjne, miało
skłonność do asymilowania Trójcy Świętej ze swoją
wiarą w "duchy" lub wprost odrzucało tę
koncepcję.
Społeczeństwo kolonialne
Trudno oszacować całkowitą populację kolonii
francuskich w Ameryce Północnej. Podczas gdy historycy
mają stosunkowo dokładne źródła dotyczące
kolonistów i zniewolonych Afrykanów, szacunki
dotyczące rdzennych ludów amerykańskich są trudne. W
XVIII wieku społeczeństwo Luizjany stało się dość
kreolizowane .
Język
Dalsze informacje: kolonialny francuski
Colonial French (powszechnie znany jako Colonial
Louisiana French) to odmiana francuskiego Louisiana. Jest
to związane z błędną nazwą francuskiego dialektu
Cajun oraz z Louisiana Creole French, pokrewnym językiem
kreolskim. Mówiony szeroko w stanie Luizjana w Stanach
Zjednoczonych, jest obecnie uważany za przemianowany na
"Cajun French".
Kolonialny francuski jest konwencjonalnie opisywany jako
forma języka francuskiego używanego w Luizjanie Dolnej
Francji przed masowym przybyciem Akadyjczyków po wielkim
przewrocie w połowie XVIII wieku, który spowodował
narodziny dialektu Cajun. Prestiżowy dialekt nadal
używany przez Kreolów i Cajunów jest często
identyfikowany jako wywodzący się z kolonialnego
francuskiego, ale niektórzy lingwiści rozróżniają te
dwa, odnosząc się do tego ostatniego jako Plantation
Society French.
Historycznie używany przez ludność kreolską Luizjany
w dolnej francuskiej Luizjanie, kolonialny francuski jest
powszechnie uważany za przyjęty przez białych,
czarnych i Cajunów. Wiadomo wśród wykształconych, że
został on błędnie nazwany "Cajun French"
przez Cajuns i CODOFIL.
Po Wielkim Przewrocie w 1764 roku, kiedy wielu
Akadyjczyków zostało zesłanych do francuskiej
Luizjany, Luizjana francuska została przyjęta przez
Akadyjczyków. Niektórzy uczeni sugerowali, że
przetrwał jako prestiżowy dialekt używany przez
Kreolów, zarówno białych, jak i kolorowych, do XXI
wieku. W parafiach St. Martin, Avoyelles, Iberia,
Pointe-Coupée, St. Charles, St. Landry, St. Mary, St.
Orlean, który wciąż mówi tym prestiżowym dialektem.
Jednak lingwiści wskazali, że ten prestiżowy dialekt
różni się od francuskiego kolonialnego sprzed
przełomu i w dużej mierze wywodzi się ze standardowego
francuskiego z połowy XIX wieku, hiszpańskiego,
afrykańskiego i rdzennych Amerykanów. W związku z tym
w 1998 roku językoznawca Michael Picone z University of
Alabama wprowadził termin "Plantation Society
French" dla dialektu prestiżu. Istnieje historia
dyglosji między francuskim stowarzyszeniem Plantation
Society i francuskim kreolskim z Luizjany. W każdym
razie francuski Plantation Society jest dość zbliżony
do standardowego francuskiego z czasów jego powstania, z
pewnymi możliwymi różnicami w wymowie i użyciu
słownictwa.
Jest nadal używany przez Indian z Luizjany, takich jak
Houmas, Avoyelles, Choctaw i inne plemienne
pozostałości, wszyscy obecni w przedakadyjskiej
Luizjanie i nadal obecni we współczesnej Luizjanie.
Indianie
Według demografa Russela Thorntona w 1500 roku Ameryka
Północna liczyła około siedmiu milionów rdzennych
mieszkańców. Od XVI wieku populacja gwałtownie
spadała, głównie z powodu nowych chorób zakaźnych
przenoszonych przez Europejczyków, na które rdzenni
Amerykanie nie mieli nabytej odporności. Pod koniec XVII
wieku w Dolnej Luizjanie było prawdopodobnie nie więcej
niż 100 000 do 200 000 rdzennych Amerykanów. Francuscy
koloniści zmusili niewielką liczbę rdzennych
Amerykanów do niewolnictwa, pomimo oficjalnego zakazu.
Niewolnicy ci byli osobami, które zostały schwytane
przez rywalizujące plemiona podczas najazdów i bitew, a
następnie sprzedane francuskim kolonistom. W tym czasie
wielu zostało wysłanych do Saint Domingue w Indiach
Zachodnichna sprzedaż jako niewolnicy lub do Kanady. W
Luizjanie plantatorzy na ogół woleli używać
afrykańskich niewolników, chociaż niektórzy mieli
służących rdzennych Amerykanów.
Zniewoleni Afrykanie
Główny artykuł: Historia niewolnictwa w Luizjanie
Code Noir , który został zastosowany w Luizjanie w 18
wieku, a później, z pewnymi modyfikacjami, w Indiach
Zachodnich
W 1717 r. John Law , francuski główny kontroler
finansów, postanowił sprowadzić afrykańskich
niewolników do Luizjany. Jego celem był rozwój
gospodarki plantacyjnej Dolnej Luizjany. Królewski
Indies Spółka posiadała monopol na handel niewolnikami
w okolicy. W latach 1719-1743 sprowadził z Afryki około
6000 niewolników. Niewielką część z nich wysłano do
stanu Illinois w celu uprawy pól lub pracy w kopalniach
ołowiu. W konsekwencji gospodarka Dolnej Luizjany stała
się zależna od niewolników. Podobnie jak w innych
koloniach francuskich, traktowanie niewolników
regulował Kodeks Noir. Niewolnicy często mieli pewien
stopień autonomii wykraczający poza ten sugerowany
przez kodeks. Początkowo, w święta państwowe,
niewolnikom wolno było sprzedawać część uprawianych
przez siebie plonów. Niektórzy polowali, ścinali
drewno lub trzymali zwierzęta z dala od plantacji.
Wreszcie, chociaż małżeństwa międzyrasowe i
przegrupowania niewolników były zakazane, plantatorzy
często utrzymywali niewolnicze kochanki. Życie i praca
niewolników była trudna, a najtrudniejsze były
intensywne żniwa i przetwórstwo cukru. Utrzymanie
kanałów do nawadniania ryżu i podróży również
wymagało dużego nakładu pracy.
Niewolnicze rezydencje i wyposażenie dostarczane przez
plantatorów były skromne. Niewolnicy otrzymywali jako
łóżka proste sienniki ze słomy. Mieli zazwyczaj kilka
kufrów i przyborów kuchennych. Stan niewolników
zależał od tego, jak traktowali ich panowie. Kiedy
było zbyt okrutne, niewolnicy często uciekali i
ukrywali się na bagnach lub w Nowym Orleanie. W Maroon
społeczeństw że zbiegłych niewolników założone
były często krótkotrwałe; Luizjana nie miała
większych i półstałych wiosek Maroon, które
rozwinęły się w Indiach Zachodnich. Tymczasem bunty
niewolników nie były na tym obszarze tak częste jak na
Karaibach. Możliwość uwolnienia była raczej
niewielka; niewolnicy nie mogli kupić swojej wolności.
Jednym z pierwszych uwolnionych niewolników był Louis
Congo, który w 1725 roku otrzymał wolność, ziemię i
odszkodowanie w zamian za zostanie publicznym katem
Nowego Orleanu. [25] Niektórzy uwolnieni niewolnicy
(zwłaszcza kobiety i byli żołnierze) tworzyli małe
społeczności, które cierpiały z powodu segregacji ;
sprawiedliwość była wobec nich surowsza i nie mieli
prawa posiadać broni. Niewolnicy przyczynili się do
kreolizacji społeczeństwa Luizjany. Przywieźli okrę z
Afryki, roślinę powszechną w przyrządzaniu gumbo .
Podczas gdy Code Noir wymagał, aby niewolnicy otrzymali
chrześcijańską edukację, wielu potajemnie
praktykowało animizm i często łączyło elementy
dwóch wyznań.
Pierre Le Moyne d'Iberville, gubernator Luizjany na
początku XVII wieku
Koloniści
Kreole
Główny artykuł: Luizjana Creole ludzie
Francuskie niezamężne kobiety przetransportowane do
Luizjany jako panny młode dla kolonistów
Powszechnie akceptowaną definicją Louisiana Creole jest
dziś społeczność, której członkowie są potomkami
"rodzimych" osobników la Louisiane. Niektóre
osoby mogą nie mieć każdego pochodzenia etnicznego, a
niektóre mogą mieć dodatkowych przodków. Szacuje
się, że w XVIII wieku w Luizjanie osiedliło się 7000
europejskich imigrantów - setna liczba mieszkańców
trzynastu kolonii na wybrzeżu Atlantyku. Początkowo
kreol był terminem używanym dla Europejczyków (a
czasem osobno dla Afrykanów) urodzonych w Luizjanie, w
przeciwieństwie do tych, którzy tam imigrowali.
Luizjana przyciągnęła znacznie mniej francuskich
kolonistów niż jej kolonie w Indiach Zachodnich. Po
kilkumiesięcznym przejściu przez Atlantyk koloniści
mieli przed sobą kilka wyzwań. Ich warunki życia były
trudne: wykorzenieni, musieli zmierzyć się z nowym,
często wrogim środowiskiem. Wielu z tych imigrantów
zginęło podczas przeprawy morskiej lub wkrótce po ich
przybyciu. Warunki fizyczne były surowe, a klimat
tropikalny trudny dla kolonistów. Nieznane we Francji
huragany co jakiś czas uderzały w wybrzeże, niszcząc
całe wioski. Mississippi Delta rzeki był nawiedzany
przez powodzie i okresowych żółta febra epidemii,
której malarii i choleryzostały dodane jako część
chorób euroazjatyckich, które przybyły z
Europejczykami. Te warunki spowolniły kolonizację.
Co więcej, francuskie wsie i forty niekoniecznie były
bezpieczne przed ofensywą wroga. Ataki rdzennych
Amerykanów stanowiły realne zagrożenie dla grup
odizolowanych kolonistów; w 1729 ich ataki zabiły 250
osób w Dolnej Luizjanie. Siły rdzennych Amerykanów
Natchez zdobyły z zaskoczenia Fort Rosalie (obecnie
Natchez w stanie Mississippi ), zabijając m.in. kobiety
w ciąży. Francuzi odpowiedzieli wojną w ciągu
następnych dwóch lat: niektórzy Natchez zostali
schwytani i deportowani jako niewolnicy do Saint Domingue
; inni opuścili obszar, jeśli uciekli.
Koloniści byli często młodymi mężczyznami,
ochotnikami rekrutowanymi w portach francuskich lub w
Paryżu. Wielu służyło jako słudzy umarzani ; musieli
pozostać w Luizjanie przez czas określony w umowie o
pracę, aby spłacić ich przelot. W tym czasie byli
"tymczasowymi półniewolnikami". Aby
zwiększyć populację kolonialną, korona wysłała
wypełnienia a la kaseta ("dziewczyny trumny",
odnosząc się do małych kufrów, z którymi przybyły),
młode Francuzki, aby poślubić żołnierzy. Otrzymali
posag ufundowany przez króla. Praktyka ta opierała się
na precedensie z XVII wieku, kiedy Ludwik XIV zapłacił
za transport i posag za około 800 filles du roi (córek
królewskich), aby wyemigrować do Nowej Francji
zachęcać do zawierania małżeństw i tworzenia rodzin
w kolonii.
Natomiast inni przybysze byli opisywani jako kobiety
"łatwej cnoty", włóczęgi lub wyrzutki oraz
te bez rodziny, które przybyły do ??Luizjany z lettre
de cachet ; zostali wysłani siłą do kolonii,
zwłaszcza w okresie Regencji, na początku panowania
Ludwika XV . Ich historie zainspirowały powieść
Historia rycerza Grieux i Manon Lescaut , napisaną przez
księdza Prévosta w 1731 roku. W 1721 roku statek La
Baleine przewiózł do Luizjany prawie 90 kobiet w wieku
rozrodczym; zostali zwerbowani z paryskiego więzienia La
Salpetriere. Najszybciej znalazła mężów wśród
mieszkańców kolonii. Te kobiety, z których wiele było
najprawdopodobniej prostytutkami lub przestępcami, były
znane jako The Baleine Brides . [26]
Społeczności ludów szwajcarskich i niemieckich
również osiedliły się we francuskiej Luizjanie, ale
władze królewskie zawsze określały ludność jako
"francuską". Po wojnie siedmioletniej , w
której Wielka Brytania pokonała Francję, osada
przyciągnęła różne grupy: hiszpańskich osadników,
uchodźców z Saint Domingue (szczególnie po 1791 r.,
kiedy rozpoczęły się powstania niewolników),
przeciwników rewolucji francuskiej i Akadyjczyków . W
1785 r. do Nowego Orleanu przywieziono 1633 osoby
pochodzenia akadyjskiego, 30 lat po tym, jak Brytyjczycy
wyrzucili ich z Akadii . Inni Akadianie zostali tam
przetransportowani przez Brytyjczyków po wyrzuceniu ich
z Akadii. Uważa się, że około 4000 osiedliło się w
Luizjanie, stopniowo tworzącSpołeczność Cajun . [
potrzebne cytowanie ]
Chłopi, rzemieślnicy i kupcy
Mobilność społeczna była wówczas łatwiejsza w
Ameryce niż we Francji. System seigneural nie został
narzucony na brzegach Missisipi, chociaż długi system
podziału działek systemu seigneural został dostosowany
do niektórych meandrujących rzek i zalewów. Niewiele
było korporacji traktowanych hierarchicznie i ściśle
regulowanych. Niektórym kupcom udało się dość szybko
zbudować fortuny. Wielcy plantatorzy z Luizjany byli
przywiązani do francuskiego stylu życia: sprowadzali
modne w Paryżu peruki i ubrania. W stanie Illinois
najbogatsi budowali domy z kamienia i mieli kilku
niewolników. Najwięksi kupcy w większości osiedlali
się w Nowym Orleanie.
Żołnierze francuscy
Król wysłał armię na wypadek konfliktu z innymi
mocarstwami kolonialnymi; w 1717 kolonia Mississippi
liczyła 300 żołnierzy na 550 osób (Havard G, Vidal C,
History of French America , s. 225.). Jednak armia
kolonialna, podobnie jak francuska, cierpiała z powodu
dezercji. Niektórzy żołnierze uciekli, by zostać
coureurs de bois . Niewiele było buntów, ponieważ
represje były surowe. Armia zajmowała fundamentalne
miejsce w kontroli terytorium. Żołnierze budowali forty
i często negocjowali z rdzennymi Amerykanami.
Coureurs des bois
Coureur des bois
Coureur
des bois (dosłownie "biegaczy z
lasu") odegrał ważną rolę, choć nie jest dobrze
udokumentowane, w ekspansji francuskiej wpływy w Ameryce
Północnej. Pod koniec XVII wieku ci poszukiwacze
przygód podróżowali wzdłuż rzeki Missisipi. Byli
motywowani nadzieją na znalezienie złota lub na
prowadzenie zyskownego handlu futrami z Indianami. Handel
futrami, często praktykowany bez zezwolenia, był
trudnym zajęciem, prowadzonym przez większość czasu
przez młodych nieżonatych mężczyzn. Wielu ostatecznie
chciało przejść do bardziej osiadłej działalności
rolniczej. W międzyczasie znaczna ich liczba
zintegrowała się ze społecznościami tubylczymi,
nauczyła się języków i poślubiła tubylcze żony.
Dobrze znanym przykładem jest francuski Kanadyjczyk
Toussaint Charbonneau , mąż Toussaint
CharbonneauSacagawea , która urodziła Jean-Baptiste.
Brali udział w ekspedycji Lewisa i Clarka w latach
1804-1806.
Francuzi i Indianie
Ancien Regime France chciał uczynić rdzennych
Amerykanów poddanymi króla i dobrymi chrześcijanami,
ale uniemożliwiła to odległość od Francji
metropolitalnej i skąpe osadnictwo francuskie. W
oficjalnej retoryce rdzenni Amerykanie byli uważani za
poddanych króla Francji, ale w rzeczywistości byli w
dużej mierze autonomiczni ze względu na swoją
przewagę liczebną. Władze lokalne (gubernatorzy,
urzędnicy) nie miały środków narzucania swoich
decyzji i często ulegały kompromisom. Plemiona
oferowały Francuzom istotne wsparcie w Luizjanie:
zapewniały przetrwanie kolonistom, uczestniczyły z nimi
w handlu futrami i były wykorzystywane jako przewodnicy
w ekspedycjach. Ich sojusz był również niezbędny w
wojnach z innymi plemionami i koloniami europejskimi .
Eugene Delacroix , Les Natchez , Metropolitan Museum of
Art , 1832-1835. Plemię Natchez było najzagorzalszymi
przeciwnikami Francuzów w Luizjanie.
Oba narody wpływały na siebie nawzajem w wielu
dziedzinach: Francuzi uczyli się języków tubylców,
którzy kupowali europejskie towary (tkaniny, alkohol,
broń palną itp.), a czasem przyjmowali swoją religię.
Coureur des bois a żołnierze pożyczył kajaki i
mokasyny. Wielu z nich jadło rodzime jedzenie, takie jak
dziki ryż i różne mięsa, takie jak niedźwiedź i
pies. Koloniści byli często zależni od żywności
rdzennych Amerykanów. Spadkobierczynią tych wzajemnych
wpływów jest kuchnia kreolska : na przykład sagamité
to mieszanka pulpy kukurydzianej, słoniny i bekonu.
Dzisiaj jambalaya , słowo pochodzenia seminolskiego ,
odnosi się do mnóstwa przepisów dotyczących mięsa i
ryżu, bardzo pikantnych. Czasami szamaniudało się
wyleczyć kolonistów za pomocą tradycyjnych środków
(stosowanie gumy jodłowej na rany i paproci królewskiej
na ukąszenie grzechotnika).
Wielu kolonistów zarówno podziwiało, jak i obawiało
się militarnej potęgi rdzennych Amerykanów, ale inni
gardzili ich kulturą i uważali ich za mniej czystych
rasowo niż Biali. W 1735 r. w Luizjanie zakazano
małżeństw międzyrasowych bez zgody władz. Kapłani
jezuiccy byli często zgorszeni rzekomo libertyńskimi
obyczajami rdzennych Amerykanów. Mimo pewnych
nieporozumień (Indianie zabijali świnie, które
pustoszyły pola kukurydzy), a czasem gwałtownych
konfrontacji ( Lis Wars , powstania Natcheza , wyprawy
przeciwko Chicachas), stosunki z rdzennymi Amerykanami w
Luizjanie były stosunkowo dobre. Francuski imperializm
wyrażał się w niektórych wojnach i niewolnictwie
niektórych rdzennych Amerykanów. Ale przez większość
czasu relacja opierała się na dialogu i negocjacjach.
Gospodarka francuskiej Luizjany
Zobacz także: Mississippi Company and Bank of France §
Bankowość centralna przed Bankiem Francji
Profil amerykańskiego trapera ( Missouri )
Stan Illinois
Główny artykuł: Illinois Kraj
Ta stosunkowo słabo zaludniona północna część
francuskiej Luizjany była dawniej południową
częścią Kanady francuskiej i została przeniesiona w
1717 roku z rozkazu króla. Leży wzdłuż Missisipi i
jej dopływów i był głównie poświęcony uprawom
zbóż i zbóż. Francuscy rolnicy mieszkali w wioskach
(takich jak w pobliżu Fort de Chartres (kolonialne
centrum administracyjne), Kaskaskia , Prairie du Rocher i
Sainte-Genevieve). Uprawiali ziemię za pomocą płatnych
i niewolniczych robotników, produkując głównie zboże
i pszenicę. Pola zostały oczyszczone pługami. Hodowali
konie, krowy i świnie, a także uprawiali trochę
tytoniu, konopi, lnu i winogron (choć większość wina
nadal sprowadzano z Francji). Rolnictwo było sezonowe i
okresowe powodzie w Missisipi odcisnęły swoje piętno
na tych społecznościach.
Punkty handlowe w Kraju Illinois koncentrowały się
głównie na handlu futrami. Umieszczone w strategicznych
punktach były skromnie ufortyfikowane. Tylko kilka
zostało wykonanych z kamienia (np. Fort de Chartres).
Podobnie jak ich amerykańscy odpowiednicy "
człowieka gór ", coureurs des bois wymieniali
skóry bobra lub jelenia na broń, sukno lub tandetne
towary, ponieważ lokalna gospodarka opierała się na
handlu wymiennym. Skóry i futra są później
sprzedawane w fortach i miastach Nowej Francji. Illinois
Country produkowało również sól i ołów oraz
dostarczało do Nowego Orleanu dziczyznę.
Dolna Luizjana
Gospodarka plantacyjna Dolnej Luizjany opierała się na
pracy niewolniczej. Właściciele na ogół mieli swoją
główną siedzibę w Nowym Orleanie i powierzali nadzór
nad polami skarbnikowi. [ potrzebne cytowanie ]
Uprawy były zróżnicowane i dostosowane do klimatu i
terenu. Część produkcji była przeznaczona na użytek
Luizjańczyków (kukurydza, warzywa, ryż, żywiec),
reszta była eksportowana do Francji (zwłaszcza tytoń i
indygo ).
Gospodarcza rola Nowego Orleanu
Nowy Orlean był ekonomiczną stolicą Luizjany, choć
przez kilkadziesiąt lat pozostał wioską. Koloniści
zbudowali infrastrukturę, aby zachęcić do handlu; w
1723 r. przekopano kanał. [ potrzebne źródło ] Sklepy
nad brzegiem Missisipi pełniły również funkcję
magazynów. Miasto eksportowało skóry z głębi kraju
oraz płody rolne z plantacji. Było to też oczywiście
lokalne centrum handlowe.
Rzadkie przesyłki z Francji przywoziły żywność
(smalec, pszenicę...), alkohol oraz różne niezbędne
produkty gotowe (broń, narzędzia, ubrania, odzież).
Eksport był ogólnie stosunkowo słaby. Nowy Orlean
nadal sprzedawał drewno, ryż i kukurydzę do
francuskich Indii Zachodnich.
Koniec francuskiej Luizjany
Dzielnica Luizjana, rewers, 2002
Wojna siedmioletnia i jej
konsekwencje
Wrogość między Francuzami a Brytyjczykami rozgorzała
ponownie na dwa lata przed rozpoczęciem wojny
siedmioletniej w Europie. W Ameryce Północnej wojna
stała się znana jako wojna francusko-indyjska . Po
kilku wczesnych zwycięstwach w latach 1754-1757, dzięki
pomocy swoich rdzennych sojuszników, Francuzi ponieśli
kilka katastrofalnych porażek w Kanadzie w latach
1758-1760, których kulminacją była kapitulacja stolicy
Quebec. Wraz z utratą Kanady obrona Luizjany stała się
niemożliwa. [ potrzebne cytowanie ]
Podpisany 10 lutego 1763 r . traktat paryski
sformalizował wysiedlenie Francuzów z Ameryki
Północnej. Kanada i wschodni brzeg Missisipi zostały
przekazane Wielkiej Brytanii ( prowincja Quebec (1763-91)
). Nowy Orlean i zachodni brzeg rzeki zostały w
poprzednim roku potajemnie przekazane Hiszpanii. Decyzja
ta spowodowała odejście niewielkiej liczby osadników;
jednak Hiszpanie skutecznie przejęli kontrolę nad
swoimi nowymi terytoriami, które nazwali Luizjaną ,
dość późno (w 1769), a imigracja hiszpańska nie
była zbyt duża. Na Wschodzie Stany Zjednoczone
przewidziały podbój Zachodu; komercyjna nawigacja na
Missisipi została otwarta dla Amerykanów w 1795 r.
Efemeryczna odnowa francuskiej
Luizjany
Główne artykuły: Trzeci Traktat z San Ildefonso i
Traktat z Aranjuez (1801)
Zobacz także: Zakup Luizjany
Terytorium zakupu Luizjany
Podczas Rewolucji Francuskiej Luizjana była agitowana
pod kontrolą hiszpańską: niektórzy francuskojęzyczni
koloniści wysyłali petycje do metropolii, a niewolnicy
próbowali buntować się w latach 1791 i 1795.
Trzeci traktat z San Ildefonso, podpisany w tajemnicy 1
października 1800 r., przewidywał przekazanie Francji
Zachodniej Luizjany oraz Nowego Orleanu w zamian za
Księstwo Parmy . Transfer został potwierdzony traktatem
z Aranjuez podpisanym 21 marca 1801 r. Jednak Napoleon
Bonaparte wkrótce postanowił nie zatrzymywać ogromnego
terytorium. Armia, którą wysłał, by przejąć
kolonię, musiała najpierw stłumić rewolucję w
Saint-Domingue (obecnie Haiti); jego niepowodzenie i
zerwanie traktatu Amiens z Wielką Brytanią skłoniły
go do podjęcia decyzji o sprzedaży Luizjanydo nowo
założonych Stanów Zjednoczonych. Dokonano tego 30
kwietnia 1803 roku za sumę 80 milionów franków (15
milionów dolarów). Suwerenność Ameryki została
ustanowiona 20 grudnia 1803 r.
Dziedzictwo francuskie dzisiaj
Dalsze informacje: Historia Franco-Amerykanów ,
Francuzów w Stanach Zjednoczonych i Metysów (Stany
Zjednoczone)
Mapa obecnych stanów USA, które w momencie zakupu
Luizjany znajdowały się całkowicie lub w większości
w granicach po 1764 r. kolonialnej Luizjany
Kolonizacja francuska w Luizjanie pozostawiła
dziedzictwo kulturowe, które w ostatnich
dziesięcioleciach było obchodzone. Najbardziej
zagrożone jest dziedzictwo języka francuskiego ,
francuskiego kreolskiego z Luizjany i francuskiego Cajun
; z tego powodu w 1968 r. utworzono CODOFIL (Rada ds.
Rozwoju Języka Francuskiego w Luizjanie). Przedmiotem
debaty jest różnorodność języka francuskiego,
którego należy nauczać: francuski, kanadyjski ,
standardowy z Luizjany lub Cajun francuski. Obecnie wiele
obszarów Luizjany zdominowanych przez Cajun utworzyło
skojarzenia z Acadianwspólnoty w Kanadzie, które
wysyłają francuskich profesorów, aby ponownie uczyli
języka w szkołach. W 2003 roku 7% Luizjańczyków
mówiło po francusku, choć większość również po
angielsku. Szacuje się, że 25% populacji stanu ma
pochodzenie francuskie, noszące kilka nazwisk
pochodzenia francuskiego (np. LeBlanc, Cordier, Dauthier,
Dion, Menard, Pineaux, Hébert, Ardoin, Roubideaux).
Wiele miast i wsi ma nazwy pochodzenia francuskiego.
Należą do nich St. Louis; Detroit; Baton Rouge; Nowy
Orlean; Lafayette'a; Mobilny; Des Moines; St. Cloud,
Minnesota; i Duluth w Minnesocie (jednak dzisiejsze
Duluth znajduje się na terenie dawnego Terytorium
Północno-Zachodniego , a nie byłego Terytorium
Luizjany). Flaga i pieczęć stanu Minnesota niosą
francuską legendę. Flaga stanu Iowa wykorzystuje jako
podstawę odmianę francuskiej flagi narodowej. Flaga
stanu Missouri i flaga w kolorach Nowego Orleanu są
oparte na fladze francuskiej. Flaga St. Louis ma w
widocznym miejscu fleur-de-lis. Historyczne festiwale i
obchody podkreślają obecność Francji: w 1999 r.
Luizjana obchodziła 300. rocznicę swojego powstania; w
2001 roku Detroit zrobiło to samo. W 2003 r. odbyła
się 200. rocznicaZakup Luizjany był wielokrotnie
upamiętniany, a także podczas oficjalnej konferencji,
aby przypomnieć jej historię. Niektóre miejsca
świadczą o dziedzictwie kulturowym pozostawionym przez
Francuzów; najlepszym przykładem jest Dzielnica
Francuska Nowego Orleanu. W 2015 r. St. Louis obchodziło
250. rocznicę założenia przez Francuzów w 1764 r.
Wiele francuskich fortów zostało przebudowanych i
udostępnionych dla zwiedzających.
Kluczowa część kultury Luizjany ma swoje korzenie w
okresie francuskim: pieśni kreolskie wpłynęły na
blues i jazz . Muzyka Cajun, często śpiewana po
francusku, pozostaje bardzo żywa do dziś. Sezon
karnawałowy w Nowym Orleanie , którego szczyt przypada
na Dzień Mardi Gras , świadczy o długowiecznym
dziedzictwie rzymskokatolickim.
|
