Narbona
(Navajo, 1766-1849)

Narbona

lub Hastiin Narbona (ok. 1766 - 31 sierpnia 1849)
był Wodzem Navajo, który brał udział w Wojnach Nawahów [Navajo] (1582-1868).

Zginął w starciu z żołnierzami USA 31 sierpnia 1849.

Szkic przedstawiający Wodza Plemienia Navajo, Narbonę, wykonany przez Richarda H. Kerna 31 sierpnia 1849 r., na kilka godzin przed jego śmiercią

Narbona był jednym z najbogatszych Navajo swoich czasów ze względu na liczbę owiec i koni posiadanych przez jego rozszerzoną grupę rodzinną. Nie był "wodzem" wszystkich Navajo, ponieważ niezależnie myślący Navajo nie mieli żadnej centralnej władzy.
Miał jednak duży wpływ w plemieniu ze względu na status uzyskany dzięki swojemu bogactwu, osobistej reputacji i wiekowi w czasie, gdy negocjował z białymi ludźmi.

Narbona stał się jednym z najbardziej prominentnych przywódców plemienia po masakrze 24 przywódców Navajo w czerwcu 1822 r. w Jemez Pueblo. Podróżowali pod flagą rozejmu na konferencję pokojową z rządem Nowego Meksyku.

W lutym 1835 r. poprowadził Plemię Nawajo do decydującego zwycięstwa w zasadzce na meksykańską wyprawę w Górach Chuska dowodzoną przez kapitana Blasa de Hinojos.
Miejsce Bitwy, Przełęcz Miedziana (ang. Copper Pass; Béésh Łichíí'í Bigiizh, jest obecnie znane jako Przełęcz Narbona.
(Zobacz: Bitwa Bai-a-lil-li (Bitwa pod Przełęczą Miedzianą) (1835))

W 1849 roku Narbona z kilkoma setkami swoich wojowników pojechał na spotkanie z delegacją dowodzoną przez pułkownika Johna M. Washingtona,, aby omówić warunki pokoju międzyIndianami Nawajo, a "Nowymi Ludźmi", Amerykanami, którzy wyparli Meksykanów z terenów dzisiejszego Południowego Zachodu Stanów Zjednoczonych.
Partia amerykańska składała się zarówno z żołnierzy Regularnej Armii USA, jak i lokalnych oddziałów pomocniczych Nowego Meksyku.

Po kilku nieporozumieniach tłumacze zdołali wypracować akceptowalną listę warunków pokoju między obiema stronami.
Gdy rada pokojowa się rozpadła, Sadoval, młody wojownik Navajo o pewnej renomie, zaczął jeździć konno tam i z powrotem, namawiając 200-300 wojowników Navajo obecnych na spotkaniu do natychmiastowego zerwania nowego traktatu. W tym momencie oficer Nowego Meksyku twierdził, że zauważył konia należącego do niego, na którym jechał jeden z wojowników Navajo. Washington, postawiony w sytuacji, w której musiał poprzeć jednego ze swoich żołnierzy, zażądał natychmiastowego zwrotu konia. Navajo odmówili, a koń i jego jeździec odjechali.

Washington rozkazał swoim żołnierzom odbezpieczyć armaty i przygotować się do strzału, gdyby Navajo odmówili zwrotu, obecnie nieobecnego, mienia, które według Amerykanów zostało skradzione. Navajo ponownie odrzucili jego prośbę, a Amerykanie otworzyli ogień z armat i karabinów.

Narbona został śmiertelnie ranny w strzelaninie, a według naocznych świadków został oskalpowany przez jednego z milicjantów z Nowego Meksyku.
Został pochowany przez swoich synów w tradycyjny sposób Navajo, owinięty w koc "death knotted" i wrzucony do szczeliny.
Dwa z jego najlepszych koni zostały zarżnięte, aby upewnić się, że nie pójdzie do zaświatów.

Zobacz także

• Manuelito
• Barboncito
• Terytorium Arizony