Konfederacja
Czarnej Stopy
(Blackfoot Confederacy)
Zobacz także inne strony z
Wikipedii powiązane z Czarnymi Stopami: (w budowie)
| Plemię
Czarnych Stóp (Blackfeet) | Blackfoot
Confederacy | Piegan
Blackfeet | Two
Medicine Fight Site (1806; Levis-Clark) | Traktat
z Fort Laramie (1851) | Traktat
z Fort Laramie (1868) | Bitwa
nad rzeką Belly (przeciwko Cree, 1870) | Masakra
Marias (przez US Army, 1870 |
Blackfoot Konfederacja
, Niitsitapi lub Siksikaitsitapi [1] ( ?????? , czyli
"ludzie" lub " Blackfoot mówiących
prawdziwych ludzi" [a] ), jest historycznym zbiorcza
nazwa dla grup językowo pokrewnych, które tworzą
ludzie Blackfoot lub Blackfeet: the Siksika (
"Blackfoot"), przy czym Kainai lub krew (
"Wiele Chiefs"), a dwa odcinki Peigan lub
Piikani ( "zapaćkany Robe") - the Piikani
Północnej ( Aapátohsipikáni ) oraz Southern Piikani (
Amskapi Piikani lub Pikuni ).[2] Szersze definicje
obejmują grupy takie jak Tsúutína ( Sarcee ) i
A'aninin ( Gros Ventre ), które mówiły całkiem
różnymi językami, ale sprzymierzyły się z
Konfederacją Czarnych Stóp lub do niej dołączyły.
Historycznie, członkowie Konfederacji byli koczowniczymi
łowcami żubrów i rybakami pstrągów, którzy
zamieszkiwali duże obszary północnych Wielkich Równin
w zachodniej Ameryce Północnej, a konkretnie
półpustynny region ekologiczny prerii krótkiej trawy .
Podążyli za stadami bizonów, gdy migrowali między
obecnymi Stanami Zjednoczonymi a Kanadą, aż do rzeki
Bow . W pierwszej połowie XVIII wieku nabyli konie i
broń palną od białych handlarzy oraz ich pośredników
Cree i Assiniboine . Czarna Stopa wykorzystywała je do
powiększania swojego terytorium kosztem sąsiednich
plemion.
Obecnie trzy rządy band Blackfoot First Nation (Siksika,
Kainai i Piikani) znajdują się w kanadyjskiej prowincji
Alberta , podczas gdy Blackfeet Nation jest uznanym przez
władze federalne plemieniem rdzennych Amerykanów
Południowej Piikani w Montanie w Stanach Zjednoczonych.
Ponadto Gros Ventre są członkami uznanej przez władze
federalne społeczności indyjskiej Fort Belknap w
rezerwacie Fort Belknap w Montanie w Stanach
Zjednoczonych, a Tsuut'ina Nation jest rządem pierwszego
narodu w Albercie w Kanadzie.
Zawartość
1 Rząd
2 Historia
2,1 Wczesna historia
2,2 Znaczenie i zastosowania żubra
2,3 Odkrywanie i zastosowania koni
2,4 Wrogowie i kultura wojowników
2,5 Pierwszy kontakt z Europejczykami i handlem futrami
2,6 Wojny indyjskie
2,7 Trudności Niitsitapi
3 Kultura
3.1 Wybór lidera
3.2 Społeczeństwa
3,3 Etnobotanika
3.4 Małżeństwo
3,5 Obowiązki i odzież
3,6 Nakrycia głowy
3,7 Słońce i Księżyc
3,8 Historia tworzenia Blackfoot
4 Ludzie
4.1 Podziały etniczne
4.2 Współczesne społeczności
4.2.1 Gospodarka i usługi
4.2.2 Tradycyjna kultura
5 Znani ludzie Blackfoot
6 Reprezentacja w innych mediach
7 Zobacz też
8 Uwagi
9 Bibliografia
9,1 Cytaty
9,2 Źródła
10 Zewnętrzne linki
Rząd
Cztery narody Czarnych Stóp łączą się, aby stworzyć
tak zwaną Konfederację Czarnych Stóp, co oznacza, że
??połączyły siły, aby sobie nawzajem pomagać. Narody
mają swoje odrębne rządy, rządzone przez wodza, ale
regularnie spotykają się na uroczystościach
religijnych i społecznych.
Pierwotnie Konfederacja Czarnych Stóp i Równin
składała się z trzech ludów ("naród",
"plemiona", "narody plemienne")
opartych na pokrewieństwie i dialekcie , ale wszystkie
mówiące wspólnym językiem Czarnej Stopy , jednej z
rodziny języków algonkijskich . Trzech trzech to
Piikáni (historycznie nazywane "Piegan
Blackfeet" w źródłach anglojęzycznych), Káínaa
(zwane "Bloods") i Siksikawa (" Czarna
Stopa "). Później sprzymierzyli się z
niepowiązanym Tsuu T'ina ("Sarcee"), który
połączył się z Konfederacją i (przez pewien czas) z
Atsina lub A'
Każdy z tych wysoce zdecentralizowanych ludów był
podzielony na wiele grup , których wielkość wahała
się od 10 do 30 lóż , czyli około 80 do 240 osób.
Orkiestra była podstawową jednostką organizacyjną
łowiectwa i obrony. [3]
Konfederacja zajmowała duże terytorium, na którym
polowali i żerowali; w XIX wieku została podzielona
przez obecną granicę międzynarodową Kanada-USA.
Jednak pod koniec XIX wieku oba rządy zmusiły narody do
zakończenia tradycji koczowniczych i osiedlenia się na
" rezerwatach indiańskich " (terminologia
kanadyjska) lub " rezerwatach indiańskich "
(terminologia amerykańska). Południowi Peigan to jedyna
grupa, która zdecydowała się osiedlić w Montanie.
Pozostałe trzy ludy posługujące się Czarnymi Stopami
oraz Sarcee znajdują się w Albercie. Mówcy Czarnych
Stóp nazywają siebie Niitsítapi ("Pierwotnymi
Ludami "). Po opuszczeniu Konfederacji Gros Ventres
osiedlili się również w rezerwacie w Montanie.
Kiedy te narody zostały zmuszone do zakończenia swoich
koczowniczych tradycji, zmieniły się ich struktury
społeczne. Narody plemienne, które wcześniej były
głównie stowarzyszeniami etnicznymi, zostały
zinstytucjonalizowane jako rządy (określane jako
"plemiona" w Stanach Zjednoczonych i
"zespoły" lub "Pierwsze Narody" w
Kanadzie). Piegan podzielono na North Peigan w Albercie i
South Peigan w Montanie.
Historia
Konfederacja miała [ kiedy? ] terytorium, które
rozciągało się od rzeki Saskatchewan Północnej
(zwanej Ponoká'sisaahta ) [ wątpliwe - dyskutować ]
wzdłuż dzisiejszego Edmonton w prowincji Alberta w
Kanadzie do rzeki Yellowstone (zwanej Otahkoiitahtayi ) w
Montanie w Stanach Zjednoczonych i od Góry Skaliste
(zwane Miistakistsi ) i wzdłuż rzeki South Saskatchewan
do obecnej granicy Alberta-Saskatchewan (zwanej
Kaayihkimikoyi ),[4] na wschód za Cypress Hills .
Nazywali swoje plemienne terytorium Niitsitpiis-stahkoii
(??????? ????) - "Kraina Pierwotnych Ludów".
Na wschodzie Innu i Naskapi nazywali swoje terytorium
Nitassinan - "Naszą Ziemią". [5] Przyjęli
używanie konia od innych plemion równin, prawdopodobnie
na początku XVIII wieku, co dało im większy zasięg i
mobilność, a także przewagę w polowaniu.
Podstawową jednostką społeczną na Niitsitapi nad
rodziną był zespół , waha się od około 10 do 30
domków, około 80 do 241 osób. Ta liczebna grupa była
wystarczająco duża, aby bronić się przed atakiem i
podejmować wspólne polowania, ale była również
wystarczająco mała, aby zapewnić elastyczność.
Każdy zespół składał się z szanowanego lidera [
potrzebne źródło ] , prawdopodobnie jego braci i
rodziców oraz innych, którzy nie byli spokrewnieni. [
potrzebne cytowanie ]Ponieważ zespół był definiowany
raczej przez miejsce zamieszkania niż pokrewieństwo,
człowiek mógł opuścić jeden zespół i dołączyć
do drugiego, co zwykle łagodziło spory przywódcze. Co
więcej, gdyby zespół znalazł się w trudnych czasach,
jego członkowie mogliby się rozdzielić i dołączyć
do innych zespołów. W praktyce zespoły nieustannie
formowały się i rozpadały. System zmaksymalizował
elastyczność i był idealną organizacją dla ludzi
polujących na północno-zachodnich Wielkich Równinach
.
Wódz Aatsista-Mahkan , ok. 1905 .
Latem ludzie zbierali się na zgromadzeniach narodowych.
W tych dużych zgromadzeniach stowarzyszenia wojowników
odgrywały ważną rolę dla mężczyzn. Członkostwo w
tych stowarzyszeniach opierało się na odważnych
czynach i czynach.
Przez prawie pół roku podczas długiej północnej zimy
Niitsitapi mieszkali w swoich obozach zimowych wzdłuż
zalesionej doliny rzeki. Znajdowali się w odległości
około jednego dnia marszu, nie przemieszczając obozu,
chyba że wyczerpywały się zapasy żywności dla ludzi
i koni lub drewna na opał. Tam, gdzie było
wystarczające zasoby drewna i zwierzyny, niektóre
zespoły obozowały razem. W tej części roku bawoły
zimowały również na terenach zalesionych, gdzie były
częściowo osłonięte przed burzami i śniegiem. Były
łatwiejszą zdobyczą, ponieważ ich ruchy były
utrudnione. Wiosną bawoły przeniosły się na łąki,
aby pożywić się nowym wiosennym przyrostem. Czarna
Stopa nie podążyła za nim natychmiast, ze strachu
przed późnymi zamieciami . W miarę wyczerpania się
suszonej żywności lub zwierzyny, zespoły rozdzieliły
się i zaczęły polować na bawoły.
W środku lata, kiedy aronii dojrzewały, ludzie
przegrupowali się na swoją główną ceremonię, Okan (
Taniec Słońca ). Była to jedyna pora roku, kiedy
cztery narody miały się zebrać. Zgromadzenie
wzmocniło więzy między różnymi grupami i powiązało
jednostki z narodami. Gminne polowania na bawoły
dostarczały ludowi pożywienia, a także ofiarowania
jęzorów byków (przysmak) podczas ceremonii. Te
ceremonie są święte dla ludzi. Po Okanie ludzie
ponownie rozdzielili się, by podążać za bawołem.
Używali skór bawołów do tworzenia mieszkań i
tymczasowych tipi.
Jesienią ludzie stopniowo przenosili się na swoje
zimowiska. Mężczyźni przygotowywali bawole skoki i
funty do schwytania lub zaganiania bizona na polowanie.
Kilka grup ludzi może połączyć się w szczególnie
dobrych miejscach, takich jak Head-Smashed-In Buffalo
Jump . Ponieważ bawoły zostały w naturalny sposób
wpędzone w ten obszar przez stopniowe wysychanie
otwartych łąk późnym latem, Czarna Stopa dokonywała
wielkich wspólnych zabójstw bawołów.
Kobiety przetwarzały bawoły, przygotowując suszone
mięso i łącząc je jako składniki odżywcze i smakowe
z suszonymi owocami w pemmikan , aby przetrwać zimę i
inne czasy, gdy polowania były słabe. Pod koniec
jesieni Czarna Stopa przeniesie się do swoich zimowych
obozów. Kobiety pracowały z bizonami i innymi skórami
z dziczyzny na ubrania, a także na wzmocnienie domostw;
inne elementy zostały użyte do wykonania ciepłych
futrzanych szat, legginsów, sznurków i innych
potrzebnych przedmiotów. Ścięgna zwierzęce służyły
do ??przywiązywania grotów strzał i lanc do kijów do
rzucania lub do uzdy dla koni.
Niitsitapi utrzymywali ten tradycyjny sposób życia
oparty na polowaniu na żubry, aż do prawie wytępienia
żubrów w 1881 r., które zmusiło ich do dostosowania
swojego stylu życia w odpowiedzi na wkroczenie
europejskich osadników i ich potomków. W Stanach
Zjednoczonych były one ograniczone do gruntów
przydzielonych w Traktacie w Fort Laramie z 1851 roku .
Prawie trzy dekady później otrzymali wyraźne
zastrzeżenie w traktacie Sweetgrass Hills z 1887 r. W
1877 r. kanadyjski Niitsitapi podpisał Traktat 7 i
osiadł na rezerwach w południowej Albercie.
Rozpoczęło to okres wielkiej walki i trudności
ekonomicznych; Niitsitapi musieli spróbować
przystosować się do zupełnie nowego stylu życia.
Cierpieli na wysoki odsetek ofiar śmiertelnych, gdy byli
narażeni na choroby euroazjatyckie, na które nie mieli
naturalnej odporności.
W końcu ustanowili opłacalną gospodarkę opartą na
rolnictwie, ranczo i przemyśle lekkim. Ich populacja
wzrosła do około 16 000 w Kanadzie i 15 000 w USA.
Dzięki nowej stabilności ekonomicznej Niitsitapi mogli
swobodnie dostosować swoją kulturę i tradycje do
nowych warunków, odnawiając połączenie ze swoimi
starożytnymi korzeniami.
Wczesna historia
Tipi Blackfoot , Park Narodowy Glacier , 1933
Niitsitapi, znani również jako Indianie Blackfoot lub
Blackfeet, zamieszkują Wielkie Równiny Montany i
kanadyjskie prowincje Alberta i Saskatchewan. [6]
Pierwotnie tylko jedno z plemion Niitsitapi nazywało
się Blackfoot lub Siksika. Mówi się, że nazwa
pochodzi od koloru mokasynów ludowych , wykonanych ze
skóry. Zazwyczaj farbowali lub malowali podeszwy swoich
mokasynów na czarno. Jedna z legendarnych opowieści
głosiła, że ??Siksika przeszli przez popioły
preriowych ognisk, które z kolei zabarwiły na czarno
spód ich mokasynów. [6]
Kobiety Kainai (Krwi) z włókami.
Ze względu na wzorce językowe i kulturowe antropolodzy
uważają, że Niitsitapi nie pochodzili z Wielkich
Równin Środkowo-Zachodniej Ameryki Północnej, ale
migrowali z północno-wschodniej części kraju.
Połączyli się jako grupa, żyjąc w lasach na terenie
dzisiejszych północno-wschodnich Stanów Zjednoczonych.
Znajdowały się one głównie wokół dzisiejszej
granicy między Kanadą a stanem Maine. Do roku 1200
Niitsitapi wyruszyli w poszukiwaniu większej ilości
ziemi. [ potrzebne źródło ] Przenieśli się na
zachód i osiedlili się przez jakiś czas na północ od
Wielkich Jezior w dzisiejszej Kanadzie, ale musieli
konkurować o zasoby z istniejącymi plemionami.
Opuścili obszar Wielkich Jezior i posuwali się dalej na
zachód. [7]
Kiedy się przeprowadzali, zwykle pakowali swoje rzeczy
na sanie w kształcie litery A, zwane włókami . Włók
został zaprojektowany do transportu po suchym lądzie.
[8] Czarna Stopa polegała na psach, które ciągnęły
włóki ; nie nabywali koni aż do XVIII wieku. Z obszaru
Wielkich Jezior kontynuowali ruch na zachód i
ostatecznie osiedlili się na Wielkich Równinach.
Równiny obejmowały około 780 000 mil kwadratowych (2
000 000 km 2 ) z rzeką Saskatchewan na północy, Rio
Grande na południu, rzeką Missisipi na wschodzie i
Górami Skalistymi na zachodzie. [9] Przyjmując
używanie konia, Niitsitapi ustanowili pod koniec XVIII
wieku jedno z najpotężniejszych plemion indiańskich na
Równinach, zyskując sobie miano "Władców
Równin". [10] Historie Niitsitapi śledzą ich
rezydencję i posiadanie terytorium równin od
"niepamiętnych czasów".
Znaczenie i zastosowania żubra
Łowcy żubrów w przebraniach z wilczej skóry.
Przedstawienie żubra przejeżdżanego przez "skok
na bizona".
Głównym źródłem pożywienia Niitsitapi na równinach
był bizon amerykański (bawół), największy ssak w
Ameryce Północnej, mający około 6 lat.+Wysokość 1 /
2 stóp (2,0 m) i waga do 2000 funtów (910 kg). [11]
Przed wprowadzeniem koni Niitsitapi potrzebowały innych
sposobów, aby dostać się w zasięg. Bawół skok był
jednym z najbardziej powszechnych sposobów. Myśliwi
zbierali bawoły w zagrody w kształcie litery V i
zrzucali je z klifu (w ten sam sposóbpolowali naantylopy
widłorogie ). Następnie myśliwi schodzili na dno i
brali tyle mięsa, ile mogli zanieść z powrotem do
obozu. Używali także kamuflażu do polowania.
[11]Łowcy brali skóry bawołów z poprzednich polowań
i układali je na swoich ciałach, aby wtopić się i
zamaskować ich zapach. Dzięki subtelnym ruchom myśliwi
mogli zbliżyć się do stada. Gdy byli wystarczająco
blisko, myśliwi atakowali strzałami lub włóczniami,
aby zabić ranne zwierzęta.
Ludzie wykorzystywali praktycznie wszystkie części
ciała i skóry. Kobiety przygotowane mięsa do
żywności: przez gotowanie, pieczenie lub suszenie przez
dławiący . To przetworzyło je, aby starczyło na
długi czas bez psucia się, a ich zimy polegały na
mięsie żubrów. [12] Zimy były długie, surowe i zimne
z powodu braku drzew na Równinach, więc latem ludzie
gromadzili zapasy mięsa. [13] W ramach rytuału myśliwi
często jedli serce bizona kilka minut po zabiciu.
Kobiety garbowały i przygotowywały skóry na tipi.
Były one wykonane z bali, na których naciągnięto
skórę. Tipi pozostawało ciepłe zimą i chłodne latem
i stanowiło świetną osłonę przed wiatrem. [14]
Kobiety robiły też ubrania ze skór, takie jak szaty i
mokasyny, oraz mydło z tłuszczu. Zarówno mężczyźni,
jak i kobiety robili naczynia, szyli igły i narzędzia z
kości, używając ścięgien do zapinania i wiązania.
Żołądek i pęcherz zostały oczyszczone i przygotowane
do przechowywania płynów. Suszone odchody żubrów
były paliwem do pożarów. Niitsitapi uważali zwierzę
za święte i integralne z ich życiem. [15]
Odkrywanie i zastosowania koni
Konny wojownik Czarnej Stopy na koniu namalowany z życia
przez Karla Bodmera .
Aż do około 1730 r. Czarna Stopa podróżowała pieszo
i używała psów do noszenia i ciągnięcia niektórych
swoich towarów. Nie widzieli koni na swoich poprzednich
ziemiach, ale zostali im przedstawieni na Równinach,
ponieważ inne plemiona, takie jak Szoszonowie , już
przyjęły ich użycie. [16] Widzieli zalety koni i
chcieli ich. Czarna Stopa nazywała konie ponokamita (psy
łosie). [17] Konie mogły unosić znacznie większy
ciężar niż psy i poruszały się z większą
prędkością. Mogli jeździć na polowaniach i
podróżach. [18]
Trzech konnych wodzów Piegan na prerii. Sfotografowany
przez Edwarda S. Curtisa .
Konie zrewolucjonizowały życie na Wielkich Równinach i
wkrótce zaczęły być uważane za miarę bogactwa.
Wojownicy regularnie najeżdżali inne plemiona w
poszukiwaniu najlepszych koni. Konie były powszechnie
używane jako uniwersalne standardy handlu wymiennego.
Medycy płacili za uzdrowienia i uzdrawianie końmi. Ci,
którzy projektowali tarcze lub czepki wojenne, płacili
również końmi. [19] Mężczyźni dali konie zarówno
tym, którym należało się dary, jak i potrzebującym.
Bogactwo jednostki rosło wraz z liczbą zgromadzonych
koni, ale człowiek nie miał ich pod dostatkiem.
Prestiż i status jednostki oceniano na podstawie liczby
koni, które mógł oddać. Dla Indian, którzy mieszkali
na równinach, główną wartością majątku było
dzielenie się nim z innymi.
Wojownicy Czarnych Stóp w Fort MacLeod, 1907
Po wypędzeniu wrogich Shoshone i Arapaho z
północno-zachodnich równin, Niitsitapi rozpoczęli w
1800 roku długą fazę ostrej rywalizacji w handlu
futrami ze swoimi byłymi sojusznikami z Cree, która
często nasilała się militarnie. Ponadto obie grupy
przystosowały się do używania koni około 1730 r.,
więc w połowie wieku odpowiednia podaż koni stała
się kwestią przetrwania. Kradzież koni była na tym
etapie nie tylko dowodem odwagi, ale często desperackim
wkładem w przetrwanie, gdyż wiele grup etnicznych
rywalizowało o polowania na murawach.
Cree i Assiniboine kontynuowali najazdy konne na Gros
Ventre (w Cree: Pawistiko Iyiniwak - "Rapids
People" - "Lud of the Rapids"),
sojuszników Niitsitapi. Gros Ventres byli również
znani jako Niya Wati Inew , Naywattamee ("Żyją w
Dziurach Ludzie"), ponieważ ich ziemie plemienne
znajdowały się wzdłuż Saskatchewan River Forks
(zbiegu północnej i południowej rzeki Saskatchewan).
Musieli wytrzymać ataki wrogów z bronią. W odwecie za
dostarczanie broni przez Kompanię Zatoki Hudsona (HBC),
Gros Ventre zaatakował i spalił w 1793 r. South Branch
House of the HBC nad rzeką South Saskatchewan w pobliżu
obecnej wioskiSt. Louis, Saskatchewan . Następnie
plemię przeniosło się na południe do rzeki Milk w
Montanie i sprzymierzyło się z Czarną Stopą. Obszar
pomiędzy rzeką Północny Saskatchewan i Battle River
(nazwa wywodzi się od wojny toczonej między tymi dwoma
grupami plemiennymi) stanowił granicę walczących teraz
sojuszy plemiennych.
Wrogowie i kultura wojowników
Starcie Blackfoot and Siuksów
Meet autorstwa zachodniego artysty Charlesa Mariona
Russella .
The Death of Omoxesisixany lub Big Snake autorstwa Paula
Kane'a , przedstawiający bitwę między wojownikiem
Blackfoot a Plains Cree na koniu.
Grupy wojenne Czarnych Stóp przejeżdżały setki mil
podczas rajdów. Chłopiec na swojej pierwszej imprezie
wojennej otrzymał głupie lub uwłaczające imię. Ale
po tym, jak ukradł swojego pierwszego konia lub zabił
wroga, nadano mu imię, aby go uhonorować. Wojownicy
starali się wykonywać różne akty odwagi zwane
przewrotem liczebnym , aby awansować w rankingu
społecznym. Przewroty w kolejności ważności były
następujące: odebranie broni żywemu wrogowi i/lub
dotknięcie go bezpośrednio; chwytanie włóczni i
łuków; skalpowanie wroga; zabicie wroga; uwolnienie
uwiązanego konia sprzed wrogiej loży; prowadzenie
partii wojennej; harcerstwo na imprezę wojenną;
kradzież nakryć głowy, tarcz, fajek (świętych fajek
ceremonialnych); i pędzenie stada skradzionych koni z
powrotem do obozu.
Blackfeet Burning Crow Buffalo Range autorstwa Charlesa
Mariona Russella .
Niitsitapi byli wrogami Kruków , Cheyenne (
kiihtsipimiitapi - "Ludzie Pinto") i Siuksów (Lakota, Dakota, Nakota) (zwanych
pinaapisinaa - "Wschodni Cree") na Wielkich
Równinach; oraz Shoshone , Flathead , Kalispel ,
Kootenai (zwany kotonaá'wa ) i Nez Perce (zwany
komonóítapiikoan ) w górzystym kraju na zachodzie i
południowym zachodzie.
Jednak ich najpotężniejszym i najniebezpieczniejszym
wrogiem był sojusz polityczno-wojskowo-handlowy Żelaznej
Konfederacji lub Nehiyaw-Pwat.(w Plains Cree : Nehiyaw -
'Cree' i Pwat lub Pwat-sak - 'Sioux, czyli Assiniboine')
- nazwane na cześć dominującego Cree Plains (zwanego
Asinaa ) i Assiniboine (zwanego Niitsísinaa -
"Oryginalna Cree"). Należały do nich Stoney
(zwane Saahsáísso'kitaki lub Sahsi-sokitaki -
"Sarcee próbujące ciąć"), Saulteaux (lub
Plains Ojibwe ) i Métis na północy, wschodzie i
południowym wschodzie.
Wraz z ekspansją Nehiyaw-Pwat na północ, zachód i
południowy zachód, zintegrowali większe grupy
Irokezów , Chipewyan , Danezaa ( Dunneza -
"Prawdziwy (prototypowy) lud"), Ktunaxa,
Flathead, a później Gros Ventre (zwany atsíína -
"Gut People" lub "jak Cree"), w
swoich lokalnych grupach. Sąsiednie plemiona, takie jak
Ktunaxa , Secwepemc, a w szczególności zaciekły wróg
Czarnej Stopy, Wrona, lub indyjscy partnerzy handlowi,
jak Nez Perce i Płaskogłowi , były luźno
sprzymierzone z Nehiyaw-Pwat , ale politycznie
niezależne .
Szoszonowie nabyli konie znacznie wcześniej niż
Czarna Stopa i wkrótce zajęli znaczną część
dzisiejszej Alberty, większość Montany i części
Wyoming, a także często najeżdżali Czarną Stopę.
Sytuacja uległa zmianie, gdy Piegan uzyskał dostęp do
własnych koni i broni uzyskanych z HBC za pośrednictwem
Cree i Assiniboine. Do 1787 roku David Thompson donosi,
że Czarna Stopa całkowicie podbiła większość
terytorium Szoszonów i często pojmała kobiety i dzieci
z Szoszonów i siłą asymilowała je ze społeczeństwem
Czarnych Stóp, jeszcze bardziej zwiększając ich
przewagę nad Szoszonami. Thompson donosi, że terytorium
Czarnej Stopy w 1787 r. rozciągało się od rzeki
Saskatchewan na północy do rzeki Missouri na południu
oraz od Gór Skalistych na zachodzie na odległość 300
mil (480 km) na wschód.
W latach 1790-1850 Nehiyaw-Pwat byli u szczytu swojej
potęgi; mogli skutecznie bronić swoich terytoriów
przed Siuksami (Lakota, Dakota, Nakota) oraz
Konfederacją Niitsitapi. Podczas tak zwanych wojen
bawołów (około 1850 - 1870) penetrowali terytorium z
konfederacji Niitsitapi w poszukiwaniu bawołów, tak że
Piegan zmuszeni byli ustąpić w rejonie rzeki Missouri
(w Cree: Pikano Sipi - "Muddy River",
"Muddy, mętna rzeka"), Kainai wycofał się do
Bow River i Belly River ; tylko Siksika mogli utrzymać
swoje plemienne ziemie wzdłuż rzeki Red Deer. Około
1870 r. zerwał się sojusz między Czarną Stopą a Gros
Ventre, a ci ostatni zaczęli szukać ochrony u swoich
dawnych wrogów, Południowego Assiniboine (lub Plains
Assiniboine).
Pierwszy kontakt z Europejczykami i handlem futrami
Anthony Henday z Hudson's Bay Company (HBC) spotkał
dużą grupę Blackfootów w 1754 roku na terenie
dzisiejszej Alberty . Blackfoot wykazała relacje z
handlowców podłączonych do kanadyjskiej i angielskie
futra handlu przed spotkaniem z ekspedycji Lewisa i
Clarka w 1806 roku [27] Lewis i Clark i ich mężczyźni
rozpoczęli mapowanie Terytorium Luizjany i górnej
Missouri River dla rządu Stanów Zjednoczonych .
W drodze powrotnej z wybrzeża Pacyfiku Lewis i trzej
jego ludzie napotkali grupę młodych wojowników Czarnej
Stopy z dużym stadem koni i dla Meriwethera Lewisa było
jasne , że nie są daleko od znacznie większych grup
wojowników. Lewis wyjaśnił im, że rząd Stanów
Zjednoczonych chce pokoju ze wszystkimi narodami
indyjskimi [28] i że przywódcy amerykańscy z
powodzeniem utworzyli sojusze z innymi narodami
indyjskimi. [27] Grupa obozowała razem tej nocy, ao
świcie doszło do bójki, gdy odkryto, że Czarna Stopa
próbowała ukraść broń i uciec z końmi, podczas gdy
Amerykanie spali. W wywiązała się walka, jeden
wojownik został śmiertelnie dźgnięty nożem, a inny
postrzelony przez Lewisa i przypuszczalnie zabity. [29]
W kolejnych latach amerykańscy górale schwytani w
pułapkę w kraju Czarnych Stóp na ogół napotykali na
wrogość. Kiedy John Colter , członek ekspedycji Lewisa
i Clarka, wkrótce potem wrócił do kraju Blackfoot,
ledwo uszedł z życiem. W 1809 roku Colter i jego
towarzysz byli uwięzieni na rzece Jefferson kajakiem,
kiedy zostali otoczeni przez setki wojowników Blackfoot
na koniach po obu stronach brzegu. Towarzysz Coltera,
John Potts, nie poddał się i został zabity. Colter
został rozebrany i zmuszony do ucieczki, po tym, jak
otrzymał przewagę (znaną w annałach Zachodu jako
"Colter's Run").tama bobra , gdzie pozostawał
w ukryciu aż do zapadnięcia zmroku. Pokonał kolejne
300 mil do fortu. [30] [31]
Buffalo Bull's Back Fat , Head Chief Plemienia Krwi,
George Catlin .
W kontekście zmieniającej się polityki plemiennej
spowodowanej rozprzestrzenianiem się koni i broni,
Niitsitapi początkowo próbowali zwiększyć swój
handel z handlarzami HBC w Ziemi Ruperta, jednocześnie
blokując dostęp do HBC sąsiednim ludom z Zachodu. Ale
handel HBC w końcu dotarł do obszaru, który jest
obecnie śródlądową Kolumbią Brytyjską.
Pod koniec lat dwudziestych XIX wieku [skłoniło to]
Niitsitapiksi, a w szczególności Piikani, których
terytorium było bogate w bobry, [do] czasowego
odłożenia na bok zakazów kulturowych i ograniczeń
środowiskowych, aby schwytać ogromną liczbę tych
zwierząt, a z kolei otrzymać większe ilości jednostek
handlowych. [32]
Mehkskeme-Sukahs , wódz Blackfoot (ok. 1840).
HBC zachęcało Niitsitapiksi do handlu poprzez
zakładanie placówek nad rzeką Saskatchewan Północną
, na północnej granicy ich terytorium. W latach 30. XIX
wieku region Gór Skalistych i szersza dzielnica
Saskatchewan były najbardziej dochodowymi placówkami
HBC , a Rocky Mountain House był najbardziej ruchliwym
stanowiskiem HBC. Był używany głównie przez Piikani.
Inne narody Niitsitapiksi handlowały bardziej skórami
pemmikanu i bawołów niż bobrami i odwiedzały inne
placówki, takie jak Fort Edmonton . [33]
Tymczasem w 1822 roku American Fur Company po raz
pierwszy wkroczyła do regionu Upper Missouri z
południa, bez pozwolenia Niitsitapiksi. Prowadziło to
do napięć i konfliktów aż do 1830 r., kiedy
ustanowiono pokojowy handel. Po tym nastąpiło otwarcie
Fortu Piegan jako pierwszego amerykańskiego punktu
handlowego na terytorium Niitsitapi w 1831 roku, do
którego w 1833 roku dołączył Fort MacKenzie .
Amerykanie oferowali lepsze warunki handlu i byli
bardziej zainteresowani skórami bawołów niż HBC, co
przyniosło im więcej handel z Niitsitapi. HBC
zareagowało budową Bow Fort (Peigan Post) nad Bow River
w 1832 roku, ale nie było to sukcesem. [34]
W 1833 roku niemiecki odkrywca książę Maksymilian z
Wied-Neuwied i szwajcarski malarz Karl Bodmer spędzili
miesiące z Niitsitapi, aby poznać ich kulturę. Bodmer
przedstawił ich społeczeństwo na obrazach i rysunkach.
[29]
Kontakt z Europejczykami spowodował rozprzestrzenienie
się na Niitsitapi chorób zakaźnych, głównie cholery
i ospy . [35] W jednym przypadku w 1837 roku parowiec
American Fur Company , St. Peter's , płynął do Fort
Union, a kilku pasażerów zaraziło się po drodze
ospą. Nadal wysyłali mniejszy statek z zaopatrzeniem
dalej w górę rzeki do stanowisk wśród Niitsitapi.
Niitsitapi zarazili się chorobą i ostatecznie 6000
zmarło, co oznaczało kres ich dominacji wśród plemion
na Równinach. The Hudson's Bay Company nie wymagała ani
nie pomagała swoim pracownikom w szczepieniu; angielski
lekarz Edward Jenneropracował technikę 41 lat
wcześniej, ale jej stosowanie nie było jeszcze szeroko
rozpowszechnione. [36]
Wojny indyjskie
Jednoręczny , Charles Marion Russell 1912. Obraz
przedstawia funkcjonariusza policji konnej z Północnego
Zachodu próbującego aresztować niepokornego wojownika
w obozie Krwi, prawdopodobnie w Albercie lub
Saskatchewan.
Dog Child ( Winnipeg Jack ), zwiadowca Blackfoot i
tłumacz dla NWMP.
Podobnie jak wiele innych indyjskich narodów Wielkich
Równin, Niitsitapi często mieli wrogie stosunki z
białymi osadnikami. Pomimo działań wojennych, Czarna
Stopa pozostała w dużej mierze z dala od wojen
indiańskich na Wielkich Równinach, nie walcząc ani nie
szukając armii Stanów Zjednoczonych. Jeden z ich
zaprzyjaźnionych zespołów został jednak przez
pomyłkę zaatakowany i prawie zniszczony przez armię
amerykańską podczas masakry w Marias 23 stycznia 1870
roku, podjętej w celu stłumienia przemocy wobec
osadników. Przyjazne stosunki z północno-zachodnią
policją konną i wiedza o brutalności masakry Marias
zniechęciły Czarną Stopę do angażowania się w wojny
przeciwko Kanadzie i Stanom Zjednoczonym.
Kiedy Lakota wraz ze swoimi sojusznikami Cheyenne i
Arapaho walczyli z armią Stanów Zjednoczonych, wysłali
biegaczy na terytorium Blackfoot, zachęcając ich do
przyłączenia się do walki. Crowfoot , jeden z
najbardziej wpływowych wodzów Czarnych Stóp, odprawił
posłańców Lakotów. Zagroził, że sprzymierzy się z
NWMP, by z nimi walczyć, jeśli ponownie wkroczą na
północ do kraju Czarnych Stóp. Wieści o lojalności
Crowfoota dotarły do Ottawy, a stamtąd do Londynu ;
Królowa Wiktoria wychwalała Crowfoota i Blackfoota za
ich lojalność. [37] Pomimo gróźb, Crowfoot spotkał
później tych Lakotów, którzy uciekli z Siedzącym
Bykiemdo Kanady po pokonaniu George'a Armstronga Custera
i jego batalionu w bitwie pod Little Big Horn . Crowfoot
uważał wtedy Lakotów za uchodźców i sympatyzował z
ich walką, ale zachował swoje antywojenne stanowisko.
Siedzący Byk i Crowfoot sprzyjały pokojowi między
dwoma narodami poprzez ceremonialne ofiarowanie tytoniu,
kończąc wrogie stosunki między nimi. Siedzący Byk
był pod takim wrażeniem Crowfoota, że ??nazwał
jednego ze swoich synów jego imieniem. [38]
Czarna Stopa również zdecydowała się trzymać z dala
od Północno-Zachodniej Rebelii , dowodzonej przez
słynnego przywódcę Metysów , Louisa Riela . Louis
Riel i jego ludzie dodali do i tak już niepewnych
warunków, przed którymi stoi Czarna Stopa, obozując w
ich pobliżu. Próbowali szerzyć niezadowolenie z rządu
i zyskać potężnego sojusznika. Rebelia
Północno-Zachodnia składała się głównie z
Métisów , Assiniboine (Nakota) i Plains Cree , którzy
walczyli przeciwko europejskiej inwazji i zniszczeniu
stad żubrów. Cree z równin byli jednym z najbardziej
znienawidzonych wrogów Czarnej Stóp; jednak oba narody
zawarły pokój, gdy Crowfoot przyjął Poundmaker,
wpływowy wódz Cree i wielki rozjemca, jako jego syn.
Chociaż odmówił walki, Crowfoot miał sympatię do
tych, którzy zbuntowali się, zwłaszcza do Cree
dowodzonych przez tak znanych wodzów, jak Poundmaker,
Big Bear , Wędrujący Duch i Fine-Day . [39]
Kiedy do Ottawy dotarły wieści o utrzymującej się
neutralności Blackfootów, lord Lansdowne , gubernator
generalny, ponownie podziękował Crowfootowi w imieniu
królowej w Londynie. Gabinet Johna A. Macdonalda
(wówczas obecnego premiera Kanady ) przywitał Crowfoota
oklaskami. [39]
Trudności Niitsitapi
Kolorowe zdjęcie wodza górskiego wodza
W połowie XIX wieku Niitsitapi stanęło w obliczu
malejącej podaży żywności, ponieważ
europejsko-amerykańscy myśliwi zostali wynajęci przez
rząd USA do zabijania bizonów, aby Czarne Stopy
pozostały w ich rezerwacie. Na ich terytorium wkraczali
również osadnicy. Bez bawołów Niitsitapi byli
zmuszeni polegać na dostawach żywności od rządu
Stanów Zjednoczonych. [40] W 1855 szef Niitsitapi Lame
Bull zawarł traktat pokojowy z rządem Stanów
Zjednoczonych. Traktat Lame Bull obiecał Niitsitapi
20.000 dolarów rocznie na towary i usługi w zamian za
przeniesienie się do rezerwatu. [41]
W 1860 roku niewiele bawołów pozostało, a Niitsitapi
stało się całkowicie zależne od dostaw rządowych.
Często jedzenie było zepsute do czasu, gdy je
otrzymali, lub zapasy w ogóle nie docierały. Głodny i
zdesperowany Blackfoot najeżdżał białe osady w
poszukiwaniu żywności i zapasów, a banici po obu
stronach wzniecali kłopoty.
Wydarzenia były katalizowane przez Owl Child, młody
wojownik Piegan, który ukradł stado koni
amerykańskiemu handlarzowi Malcolmowi Clarke'owi w 1867
roku. Clarke zemścił się, śledząc Owl Child i
dotkliwie go bijąc na oczach obozu Owl Child i
upokarzając go. Według ustnej historii Piegana Clarke
zgwałcił także żonę Owl Child. Ale Clarke był od
dawna żonaty z Coth-co-co-na, pieganką, która była
kuzynką Owl Child. [42] Zgwałcona kobieta w wyniku
gwałtu urodziła dziecko, które według relacji ustnych
było martwe lub zabite przez starszych członków
zespołu. [43] Dwa lata po pobiciu, w 1869 Owl Child i
kilku współpracowników zabili Clarke'a na jego ranczo
po obiedzie i poważnie zranili jego syna Horace'a.
Publiczne oburzenie wywołane wiadomościami o wydarzeniu
doprowadziło do generała Philipa Sheridana wysłać
bandę kawalerii, dowodzoną przez majora Eugene'a
Bakera, aby znaleźć Owl Child i jego obóz i ukarać
ich.
Frances Densmore szef nagrywania Mountain Chief dla Biura
Etnologii Amerykańskiej w 1916 roku.
23 stycznia 1870 r. obóz Indian Piegan został
zauważony przez zwiadowców wojskowych i zgłoszony
wysłanej kawalerii, ale został błędnie
zidentyfikowany jako wrogi band. Następnego ranka około
200 żołnierzy otoczyło obóz i przygotowało się do
zasadzki. Przed rozkazem strzelania, szef Ciężkiego
Łowcy został zaalarmowany żołnierzami na
ośnieżonych urwiskach nad obozowiskiem. Ruszył w ich
stronę, niosąc swój papier ochronny. Heavy Runner i
jego grupa Piegans dzielili pokój między amerykańskimi
osadnikami i żołnierzami w czasie wydarzenia. Heavy
Runner został zastrzelony przez zwiadowcę wojskowego
Joe Cobella, którego żona była częścią obozu
wrogiego Mountain Chief, dalej wzdłuż rzeki, od której
chciał odwrócić uwagę. Kolega zwiadowca Joe Kipp
zdał sobie sprawę z błędu i próbował
zasygnalizować żołnierzom. Był straszony przez
kawalerię za doniesienie, że ludzie, których
zaatakowali, są przyjaźni. [44]
Po śmierci Grubego Biegacza żołnierze zaatakowali
obóz. Według ich obliczeń, zabili 173 Piegan i
ponieśli śmierć tylko jednego żołnierza armii
amerykańskiej, który spadł z konia i złamał nogę,
umierając z powodu komplikacji. Większość ofiar
stanowiły kobiety, dzieci i osoby starsze, ponieważ
większość młodszych mężczyzn polowała. Armia
wzięła do niewoli 140 Piegan, a następnie ich
wypuściła. Gdy ich obóz i dobytek zostały zniszczone,
bardzo cierpieli z powodu zdemaskowania, udając się
jako uchodźcy do Fortu Benton .
Największa rzeź Indian kiedykolwiek dokonana przez
oddziały USA
- porucznik Gus Doane , dowódca kompanii F
Gdy na wschodzie stopniowo dowiadywano się o masakrze,
członkowie kongresu i prasy amerykańskiej byli
oburzeni. Generał William Sherman poinformował, że
większość zabitych to wojownicy pod dowództwem
Mountain Chief. Oficjalne śledztwo nigdy nie miało
miejsca, a miejsca masakry nie wyznacza żaden oficjalny
pomnik. W porównaniu z wydarzeniami takimi jak masakry w
Wounded Knee i Sand Creek , masakra Marias pozostaje w
dużej mierze nieznana. Ale potwierdził prezydent
Ulysses S. Grantw swojej decyzji, by nie pozwolić armii
na przejęcie Biura do Spraw Indian, co sugerowało
zwalczanie korupcji wśród indyjskich agentów. Grant
wybrał na te stanowiska wielu kwakrów, prowadząc
politykę pokojową z rdzennymi Amerykanami.
Cree i Assiniboine również cierpieli z powodu
kurczących się stad bawołów. Do 1850 r. stada
znajdowano prawie wyłącznie na terenie Czarnej Stopy.
Dlatego w 1870 różne zespoły Nehiyaw-Pwat podjęły
ostatnią próbę zdobycia zdobyczy, rozpoczynając
wojnę. Mieli nadzieję na pokonanie Czarnej Stopy
osłabionej ospą i zaatakowali obóz w pobliżu Fort
Whoop-Up (zwany Akaisakoyi - "Wielu
umarłych"). Ale zostali pokonani w tak zwanej
bitwie nad rzeką Belly (w pobliżu Lethbridge , zwaną
Assini-etomochi- "gdzie zabiliśmy Cree") i
straciliśmy ponad 300 wojowników. Następnej zimy
głód zmusił ich do negocjacji z Niitsitapi, z którymi
zawarli ostateczny, trwały pokój.
Stany Zjednoczone uchwaliły prawa, które negatywnie
wpłynęły na Niitsitapi. W 1874 roku Kongres Stanów
Zjednoczonych przegłosował zmianę granic rezerwatu
Niitsitapi bez omawiania tego z Niitsitapi. Nie otrzymali
żadnej innej ziemi ani rekompensaty za utraconą
ziemię, aw odpowiedzi Kainai, Siksika i Piegan
przenieśli się do Kanady; tylko Pikuni pozostali w
Montanie. [45]
Zima 1883-1884 stała się znana jako "zima
głodu", ponieważ nie nadeszły żadne dostawy
rządowe, a bawoły zniknęły. Tej zimy 600 Niitsitapi
zmarło z głodu. [46]
Starając się zasymilować rdzennych Amerykanów na
europejsko-amerykańskie sposoby, w 1898 r. rząd
rozwiązał rządy plemienne i zakazał praktykowania
tradycyjnych religii indyjskich. Wymagali, aby dzieci
Blackfoot uczęszczały do szkół z internatem , gdzie
zabroniono im mówić w swoim ojczystym języku,
praktykować zwyczajów ani nosić tradycyjnego stroju.
[47] W 1907 r. rząd Stanów Zjednoczonych przyjął
politykę przydziału rezerwatów ziemi poszczególnym
głowom rodzin, aby zachęcić do rodzinnego rolnictwa i
rozbić wspólnotowe ziemie plemienne. Każde
gospodarstwo domowe otrzymało farmę o powierzchni 160
akrów (65 ha), a rząd ogłosił pozostałą
"nadwyżkę" na potrzeby plemienia. Wystawił
go na sprzedaż do rozwoju. [47]Działki były zbyt
małe, aby wspierać uprawę na suchych równinach. Susza
w 1919 r. zniszczyła plony i podniosła koszt wołowiny.
Wielu Hindusów zostało zmuszonych do sprzedaży
przydzielonej im ziemi i płacenia podatków, które
według rządu byli winni. [48]
W 1934 roku Indian Reorganization Act , uchwalony przez
administrację Franklina D. Roosevelta, zlikwidował
działki i pozwolił plemionom wybrać własny rząd.
Pozwolono im również praktykować swoje kultury. [48] W
1935 r. Blackfeet Nation z Montany założył Plemienną
Radę Biznesu. Następnie napisali i uchwalili własną
Konstytucję z wybranym rządem przedstawicielskim. [49]
Kultura
Wybór lidera
Rodzina była wysoko ceniona przez Indian Blackfoot. Aby
podróżować, również podzielili się na zespoły po
20-30 osób, ale spotykali się na czas świętowania.
[50] Cenili umiejętności przywódcze i wybierali
wodzów, którzy mądrze zarządzali ich osadami. W
czasie pokoju ludzie wybierali wodza pokoju , czyli
kogoś, kto mógłby przewodzić ludowi i poprawiać
stosunki z innymi plemionami. Tytułu wodza wojennego nie
można było zdobyć w wyborach i trzeba było go
zdobyć, skutecznie wykonując różne akty odwagi, w tym
dotykając żywego wroga. [51] Zespoły Czarnych Stóp
często miały pomniejszych wodzów oprócz wyznaczonego
wodza naczelnego.
Społeczeństwa
Taniec skóry głowy, Indianie Blackfoot, 1907
W narodzie Czarnych Stóp istniały różne
społeczności, do których należeli ludzie, z których
każde pełniło funkcje dla plemienia. Młodzi ludzie
byli zapraszani do towarzystw po wykazaniu się uznanymi
fragmentami i rytuałami. Na przykład, młodzi
mężczyźni musieli wykonać misję wizji, rozpoczętą
duchowym oczyszczeniem w szałasie potu . [52] Wyszli z
obozu sami na cztery dni postu i modlitwy. Ich głównym
celem było zobaczenie wizji, która wyjaśni ich
przyszłość. Po wizji młodzieniec wrócił do wioski
gotowy do przyłączenia się do społeczeństwa.
W społeczeństwie wojowników mężczyźni musieli być
przygotowani do bitwy. Znowu wojownicy przygotowywali
się przez duchowe oczyszczenie, a następnie malowali
się symbolicznie; często malowali też swoje konie na
wojnę. Przywódcy społeczeństwa wojowników nosili
włócznie lub włócznie zwane kijem zamachowym , który
był ozdobiony piórami, skórą i innymi tokenami.
Prestiż zdobyli " odliczając zamach stanu ",
stukając przeciwnika kijem i uciekając.
Kobiety Krwawego Narodu w strojach bojowych, 1907
Członkowie społeczności religijnej chronili święte
przedmioty Czarnej Stopy i prowadzili ceremonie
religijne. Pobłogosławili wojowników przed bitwą. Ich
główną ceremonią był Taniec Słońca, czyli
Ceremonia Loży Medycyny. Angażując się w Taniec
Słońca, ich modlitwy zostaną zaniesione do Stwórcy,
który pobłogosławi ich dobrym samopoczuciem i
obfitością bawołów.
Stowarzyszenia kobiece miały również ważne obowiązki
wobec plemienia komunalnego. Zaprojektowali wyrafinowane
szydełka na ubraniach i ceremonialnych tarczach,
pomagali przygotować się do bitwy, przygotowywali
skóry i tkaniny do produkcji odzieży, opiekowali się
dziećmi i uczyli ich zwyczajów plemiennych, skórowali
i garbowali skóry używane do odzieży i innych celów,
przygotowywali świeże i suszone potrawy i odprawiali
ceremonie, aby pomóc myśliwym w ich podróżach. [53]
Etnobotanika
Blackfoot robi lekarstwo ze słodkiej trawy na
ceremonię.
Człowiek Blackfoot z plecionymi sznurami ze słodkiej
trawy
Szałwia i słodka trawa są używane przez plemiona
Czarnych Stóp i inne plemiona Równin do celów
obrzędowych i są uważane za święte rośliny.
Szałwia i słodka trawa są spalane wraz z wdychaniem i
zakrywaniem się dymem w procesie znanym powszechnie jako
rozmazywanie. Mówi się, że szałwia usuwa z ciała
negatywne emocje, takie jak gniew. Mówi się, że
słodka trawa czerpie pozytywną energię. Oba są
używane do celów oczyszczania. Mówi się, że
przyjemny i naturalny zapach płonącej trawy przyciąga
duchy. Słodka trawa jest przygotowywana do ceremonii
przez splatanie pędów razem, a następnie suszenie ich
przed spaleniem.
Słodka trawa jest również często obecna i spalana w
mieszankach do palenia fajki obok roślin mącznicy
lekarskiej i wierzby czerwonej. Mówi się, że dym z
fajki wraz z unoszącym się dymem przenosi modlitwy
użytkowników do stwórcy. Duże torby na lekarstwa,
często ozdobione ozdobnymi koralikami, były używane
przez medyków do noszenia szałwii, słodkiej trawy i
innych ważnych roślin. [54] Blackfoot używał
również dymu ze słodkiej trawy lub saszetek słodkiej
trawy w swoich ubraniach, jako skutecznego środka
odstraszającego owady. [55]
Na obrzęki, "biegunkę", wysypkę, bolące
dziąsła karmiących niemowląt stosują okład z
przeżutych korzeni Asclepias viridiflora [56] i bolące
oczy. [57] Przeżuwają również korzeń Asclepias
viridiflora na ból gardła, [58] i używają tej
rośliny do przyprawiania zup, a świeże korzenie
używają do jedzenia. [59] Posługują się Viola adunca
, aplikując napar z korzeni i liści na obolałe i
opuchnięte stawy, [60] podając napar z liści i korzeni
dzieciom chorym na astmę, [61] i używając tej rośliny
do farbowania strzał niebieski. [62] Umieścili Carex
wmokasyny chroniące stopy podczas zimowych wypraw
kradnących konie. [63]
Małżeństwo
W kulturze Blackfoot mężczyźni byli odpowiedzialni za
wybór partnerów małżeńskich, ale kobiety miały
wybór, czy zaakceptować ich, czy nie. Samiec musiał
pokazać ojcu kobiety swoje umiejętności jako
myśliwego lub wojownika. Jeśli ojciec był pod
wrażeniem i aprobował małżeństwo, mężczyzna i
kobieta wymieniali prezenty w postaci koni i odzieży i
byli uważani za małżeństwa. Małżeństwo mieszkało
we własnym tipi lub z rodziną męża. Chociaż
mężczyzna miał więcej niż jedną żonę, zazwyczaj
wybierał tylko jedną. W przypadku więcej niż jednej
żony, dość często mężczyzna wybierał siostrę
żony, wierząc, że siostry nie będą się kłócić
tak bardzo, jak zupełnie obcy. [64]
Obowiązki i odzież
Rogaty czepek z gronostajową skórą.
W typowej rodzinie Blackfootów ojciec wychodził na
polowanie i przywoził zapasy, których rodzina mogła
potrzebować. Matka przebywała blisko domu i opiekowała
się dziećmi, gdy ojca nie było. Dzieci uczono
podstawowych umiejętności przetrwania i kultury, gdy
dorosły. Powszechnie mówiono, że zarówno chłopcy,
jak i dziewczęta wcześnie nauczyli się jeździć
konno. Chłopcy zwykle bawili się zabawkowymi łukami i
strzałami, dopóki nie byli wystarczająco dorośli, aby
nauczyć się polować. [51]
Grali również w popularną grę o nazwie shinny, która
później stała się znana jako hokej na lodzie.
Używali długiego, zakrzywionego drewnianego kija, aby
wbić piłkę z wypalonej gliny pokrytej koźlą skórą
nad linię bramkową. Dziewczynom dano lalkę do zabawy,
która również służyła jako narzędzie do nauki,
ponieważ była wykonana z typowych plemiennych strojów
i wzorów, a także uczyła młode kobiety, jak dbać o
dziecko. [65] Gdy dorastali, na ich barkach spoczywało
coraz więcej obowiązków. Dziewczynki uczono następnie
gotować, przygotowywać skóry do wyprawiania skór oraz
zbierać dzikie rośliny i jagody. Chłopcy zostali
pociągnięci do odpowiedzialności za wychodzenie z
ojcem w celu przygotowania posiłków poprzez polowania.
[66]
Zazwyczaj odzież była wykonana głównie ze
zmiękczonych i garbowanych skór antylop i jeleni.
Kobiety szyły i dekorowały ubrania dla wszystkich
członków plemienia. Mężczyźni nosili mokasyny,
długie legginsy sięgające bioder, przepaskę na
biodrach i pasek. Od czasu do czasu nosili koszule, ale
zazwyczaj owijali ramiona bawolymi szatami. Wybitni
mężowie nosili naszyjnik z pazurów niedźwiedzia
grizzly. [66]
Chłopcy ubierali się podobnie jak starsi mężczyźni,
nosili legginsy, przepaski na biodrach, mokasyny i
czasami nie ozdobioną koszulę. Utrzymywali ciepło,
nosząc bawolą szatę na ramionach lub na głowach, gdy
robiło się zimno. Kobiety i dziewczęta nosiły
sukienki z dwóch lub trzech jelenich skór. Kobiety
nosiły ozdobne kolczyki i bransoletki wykonane z
muszelek morskich, uzyskanych w wyniku handlu z
odległymi plemionami lub z różnych rodzajów metalu.
Czasami nosili koraliki we włosach lub malowali część
włosów na czerwono, co oznaczało, że są na tyle
dorośli, że mogą urodzić dzieci. [66]
Nakrycia głowy
Trzech mężczyzn Piegan Blackfoot w tradycyjnych
strojach, w tym prostych i standardowych czepkach
wojennych.
Head Carry, człowiek Piegan noszący nakrycie głowy z
rozdwojonego rogu. Sfotografowany przez Edwarda S.
Curtisa , 1900.
Etui na nakrycie głowy, Blackfoot (rdzenny Amerykanin),
koniec XIX wieku, Brooklyn Museum
Podobnie jak w przypadku innych rdzennych mieszkańców
Wielkich Równin, Czarna Stopa opracowała różnorodne
nakrycia głowy, które zawierały elementy ważnych dla
nich stworzeń; służyły różnym celom i
symbolizowały różne skojarzenia. Typowa wojenna maska
została wykonana z orlich piór, ponieważ ptak był
uważany za potężnego. Nosili go prestiżowi wojownicy
i wodzowie (w tym wodzowie wojenni) Czarnej Stopy. Proste
nakrycie głowy to wyjątkowe nakrycie głowy Blackfoota,
które, podobnie jak czapka wojenna, jest wykonane z
piór orła. Pióra na prostym nakryciu głowy skierowane
są prosto w górę od krawędzi (stąd nazwa). Często z
przodu nakrycia głowy jest przymocowany czerwony
pióropusz; wskazuje również prosto w górę.
Nakrycie głowy z rozszczepionym rogiem było bardzo
popularne wśród Indian z Północnych Równin,
zwłaszcza tych narodów Konfederacji Czarnych Stóp.
Wiele stowarzyszeń wojowników, w tym Stowarzyszenie
Rogów Czarnej Stopy, nosiło nakrycie głowy z
rozszczepionym rogiem. Nakrycie głowy z rozszczepionym
rogiem zostało wykonane z pojedynczego rogu żubra,
podzielonego na dwie części i przekształconego w
szczuplejsze wersje pełnowymiarowego rogu bizona i
wypolerowanego. Rogi były przymocowane do filcowego
kapelusza z koralikami. Futra z łasic (zbierane podczas
noszenia ciężkich zimowych płaszczy) były
przymocowane do górnej części nakrycia głowy i
zwisały z boków. Boczne futra były często wykończone
koralikami, które były przymocowane do nakrycia głowy.
Podobne nakrycie głowy, zwane nakryciem z rogu antylopy,
zostało wykonane w podobny sposób przy użyciu rogu lub
rogów antylopy widłorogiej .
Mężczyźni czarnostopy, zwłaszcza wojownicy, czasami
nosili karaluch zrobiony z włosów jeżozwierza . Włosy
jeżozwierza są najczęściej farbowane na czerwono. Od
czasu do czasu do płoci przyczepiano pióra orła i
innych ptaków.
Noszono także skalpy bawołów, często z wciąż
przyczepionymi rogami i często z perełkowymi brzegami.
Popularne były również futrzane "turbany"
wykonane z miękkiego futra zwierzęcego (najczęściej
wydry). Skóry bawoła i futrzane turbany były noszone
zimą, aby chronić głowę przed zimnem.
Czarna Stopa nadal nosi tradycyjne nakrycia głowy
podczas specjalnych ceremonii. Noszą je głównie
wybrani wodzowie, członkowie różnych tradycyjnych
stowarzyszeń (w tym stowarzyszeń Horn, Crazy Dog i
Motokik), tancerze powwow i przywódcy duchowi. [67]
Słońce i Księżyc
Siksika Blackfeet Medicine Man, namalowany przez George'a
Catlina .
Jedną z najsłynniejszych tradycji Czarnej Stopy jest
ich historia o słońcu i księżycu. Zaczyna się od
rodziny składającej się z mężczyzny, żony i dwóch
synów, którzy żyją z jagód i innego pożywienia,
które mogą zebrać, ponieważ nie mają łuków i
strzał ani innych narzędzi. Mężczyzna miał sen:
nakazał mu twórca Napi, Napiu lub Napioa (w
zależności od zespołu), aby wziął dużą pajęczynę
i umieścił ją na szlaku, po którym wędrują
zwierzęta, a one zostaną złapane i będą mogły być
łatwo zabić kamiennym toporem, który miał.
Mężczyzna to zrobił i zobaczył, że to prawda.
Pewnego dnia wrócił do domu po przywiezieniu świeżego
mięsa ze szlaku i odkrył, że jego żona nakłada na
siebie perfumy. Pomyślał, że musi mieć innego
kochanka, skoro nigdy wcześniej tego nie robiła.
Następnie powiedział swojej żonie, że zamierza
przenieść sieć i zapytał, czy może przynieść
mięso i drewno, które zostawił na zewnątrz z
poprzedniego polowania. Niechętnie wyszła i przeszła
przez wzgórze. Żona obejrzała się trzy razy i
zobaczyła męża w tym samym miejscu, w którym go
zostawiła, więc kontynuowała odzyskiwanie mięsa.
Następnie ojciec zapytał swoje dzieci, czy poszły z
matką po drewno, ale nigdy nie miały. Znali jednak
lokalizację, z której ją wydobyła. Mężczyzna
wyruszył i znalazł drewno wraz z jaskinią
grzechotników, z których jednym był kochanek jego
żony. Podpalił drewno i zabił węże. Wiedział, że
robiąc to, jego żona się wścieknie, więc mężczyzna
wrócił do domu. Kazał dzieciom uciekać i dał im kij,
kamień i mech do wykorzystania, gdyby ich matka za nimi
goniła. Pozostał w domu i założył pajęczynę na
frontowe drzwi. Żona próbowała dostać się do
środka, ale utknęła i odcięła jej nogę. Potem
wsunęła głowę i to również odciął. Podczas gdy
ciało podążało za mężem do strumienia, głowa
podążała za dziećmi. Najstarszy chłopak zobaczył za
nimi głowę i rzucił kijem. Kij zamienił się w wielki
las. Głowa przeszła, więc młodszy brat polecił
starszemu rzucić kamieniem. Zrobił to, a tam, gdzie
wylądował kamień, wyrosła ogromna góra. Rozciągał
się od dużej wody (oceanu) do dużej wody i głowa
była zmuszona przez nią przejść, a nie dookoła.
Głowa spotkała grupę baranów i powiedziała im, że
poślubi ich wodza, jeśli przebiją się przez górę.
Wódz się zgodził i trącili, aż ich rogi się
zużyją, ale to jeszcze się nie skończyło. Następnie
zapytała mrówki, czy mogą przekopać się przez górę
z tymi samymi warunkami, zostało to uzgodnione i
przeprowadzą ją przez resztę drogi. Dzieci były
daleko przed nimi, ale w końcu zobaczyły, jak głowa
toczy się za nimi. Chłopcy zmoczyli mech i wyżyli go
za sobą. Byli wtedy w innym kraju. Kraj, który
właśnie opuścili, był teraz otoczony wodą. Głowa
wpadła do wody i utonęła. Postanowili zbudować
tratwę i wrócić. Kiedy wrócili na swoją ziemię,
odkryli, że jest ona zajęta przez wrony i węże, więc
postanowili się rozdzielić. Chłopcy zmoczyli mech i
wyżyli go za sobą. Byli wtedy w innym kraju. Kraj,
który właśnie opuścili, był teraz otoczony wodą.
Głowa wpadła do wody i utonęła. Postanowili zbudować
tratwę i wrócić. Kiedy wrócili na swoją ziemię,
odkryli, że jest ona zajęta przez wrony i węże, więc
postanowili się rozdzielić. Chłopcy zmoczyli mech i
wyżyli go za sobą. Byli wtedy w innym kraju. Kraj,
który właśnie opuścili, był teraz otoczony wodą.
Głowa wpadła do wody i utonęła. Postanowili zbudować
tratwę i wrócić. Kiedy wrócili na swoją ziemię,
odkryli, że jest ona zajęta przez wrony i węże, więc
postanowili się rozdzielić.
Jeden z braci był prosty i udał się na północ, aby
odkryć, co może i stworzyć ludzi. Drugi był sprytny i
poszedł na południe, aby zrobić białych ludzi i
nauczyć ich cennych umiejętności. Prosty brat
stworzył Blackfeet. Stał się znany jako Lewa Ręka, a
później przez Blackfeet jako Old Man. Kobieta wciąż
goni mężczyznę: ona jest księżycem, a on słońcem,
a jeśli kiedykolwiek go złapie, zawsze będzie noc.
[68]
Historia tworzenia Blackfoot
Zobacz także: religia Blackfoot
Zobacz też: Mitologia Czarnej Stopy
Tworzenie mitu jest częścią historii ustnej narodu
Blackfoot. Mówiono, że na początku Napio unosił się
na kłodzie z czterema zwierzętami. Zwierzęta to: Mameo
(ryba), Matcekups (żaba), Maniskeo (jaszczurka) i Sopeo
(żółw). Napio wysłał ich wszystkich na głęboką
wodę, jednego po drugim. Pierwsi trzej zeszli na dół i
wrócili z niczym. Żółw upadł, wydobył błoto z dna
i podał je Napio.
Wziął błoto, przetoczył je w dłoni i stworzył
ziemię. Pozwolił mu wypaść z ręki iz biegiem czasu
urósł do tego, czym jest dzisiaj. Po stworzeniu ziemi
najpierw stworzył kobiety, a następnie mężczyzn.
Kazał im mieszkać oddzielnie od siebie. Mężczyźni
byli nieśmiali i przestraszeni, ale Napio powiedział
im, żeby się nie bali i wzięli jedną za żonę.
Zrobili, o co prosił, a Napio kontynuował tworzenie
bizonów, łuków i strzał dla ludzi, aby mogli na nie
polować. [69]
Ludzie
Blackfoot, Niitsítapi, Siksikaitsitapi ??????
Czarna Stopa - Niedźwiedź Byk.jpg
Bear Bull, tłumacz Blackfoot sfotografowany przez
Edwarda S. Curtisa (1926)
Ogólna populacja
32 000
Regiony o znaczących populacjach
Kanada Kanada
( Saskatchewan , Alberta , British Columbia (część))
Stany Zjednoczone ( Montana , Wyoming (część) Idaho
)Saskatchewan Alberta Brytyjska Kolumbia
Stany Zjednoczone
Montana Wyoming Idaho
Języki
angielski , Blackfoot
Religia
Tradycyjne wierzenia , Taniec Słońca ,
Chrześcijaństwo
Powiązane grupy etniczne
ludy algonkińskie
Podziały etniczne
Największą grupę etniczną w Konfederacji jest Piegan
, pisane również Peigan lub Pikuni . Ich nazwa wywodzi
się od terminu Blackfoot Piikáni . Są one podzielone
na Naród Piikani ( Aapátohsipikáni ("towarzysz
tam na górze") lub po prostu Piikáni ) w
dzisiejszej Albercie oraz South Peigan lub Piegan
Blackfeet ( Aamsskáápipikani ) w Montanie w Stanach
Zjednoczonych. Niegdyś dużą i potężną dywizją
Piegan byli Inuk'sik ("ludzie") [70] z
południowo-zachodniej Montany. Dziś przetrwają tylko
jako klan lub zespół South Peigan.
Współczesny naród Kainai nosi nazwę Káínaa w
języku Czarnych Stóp , co oznacza "wielu wodzów
". Byli oni historycznie nazywani również
"Krew", od nazwy Plains Cree oznaczającej
Kainai: Miko-Ew , co oznacza "splamione krwią"
(tj. "krwiożerczy, okrutny"). Powszechna
angielska nazwa plemienia to Blood lub Blood.
Nazwa Narodu Siksika wywodzi się od Siksikawa, co
oznacza "podobni". Siksika nazywają siebie
także Sao-kitapiiksi, co oznacza "Ludzie z
równin". [71]
Sarcee nazywają siebie Tsu T'ina, co oznacza
"wielką liczbę ludzi." Podczas wczesnych
latach konfliktu, Blackfoot nazwał je Saahsi lub Sarsi
"upartego te" w ich języku. [ potrzebne
źródło ] Sarcee pochodzą z zupełnie innej rodziny
językowej; są one częścią Athabascan lub dene
rodziny językowej, większość z których członkowie
znajdują się w subarktycznego w północnej Kanadzie .
W szczególności Sarcee są odgałęzieniem bobra
(Danezaa)ludzie, którzy migrowali na południe na
równiny gdzieś na początku XVIII wieku. Później
dołączyli do Konfederacji i zasadniczo połączyli się
z Pikuni ("kiedyś miał").
Ludzie z Gros Ventre nazywają siebie Haanininami
("ludźmi z białej gliny"), również pisanymi
A'aninin. Francuzi nazywali je Gros Ventres ("grube
brzuchy"), błędnie interpretując fizyczny znak
wodospadu; a Anglicy nazywali ich Fall Indians, co jest
związane z wodospadami w górach. Czarna Stopa nazywała
ich Piik-siik-sii-naa ("węże") lub Atsina
("jak Cree") z powodu wieloletniej wrogości.
Wcześni uczeni uważali, że A'aninini byli spokrewnieni
z narodem Arapaho , który zamieszkiwał równiny
Missouri i przeniósł się na zachód do Kolorado i
Wyoming. [72] Byli sprzymierzeni z Konfederacją od
około 1793 do 1861 roku, ale później się nie zgodzili
i stali się jej wrogami.
Współczesne społeczności
Gospodarka i usługi
Earl Old Person , honorowy wódz Czarnej Stopy.
Obecnie wielu [ ilościowo ] Czarnych Stóp żyje z
rezerw w Kanadzie. Około 8500 na żywo [ kiedy? ] w
rezerwacie Montana o powierzchni 1 500 000 akrów (6100
km 2 ). W 1896 r. Czarna Stopa sprzedała dużą część
swojej ziemi rządowi Stanów Zjednoczonych, który miał
nadzieję znaleźć złoża złota lub miedzi. Nie
znaleziono takich złóż kopalin. W 1910 r. teren
został wydzielony jako Park Narodowy Glacier . Pracują
tam niektórzy Blackfoot, a od czasu do czasu odbywają
się tam ceremonie rdzennych Amerykanów. [49]
Bezrobocie jest poważnym problemem w rezerwacie
Blackfeet i kanadyjskich rezerwatach Blackfoot, ze
względu na ich izolację od głównych obszarów
miejskich. Wiele osób pracuje jako rolnicy, ale w
pobliżu nie ma wystarczającej liczby innych miejsc
pracy. Aby znaleźć pracę, wielu Blackfootów
przeniosło się z rezerwatu do miast i miasteczek.
Niektóre firmy płacą rządom Blackfoot za
dzierżawienie gruntów pod wydobycie ropy naftowej, gazu
ziemnego i innych zasobów. Kraje prowadziły takie
firmy, jak Blackfoot Writing Company , fabryka piór i
ołówków, która została otwarta w 1972 roku, ale
została zamknięta pod koniec lat 90. XX wieku. W
Kanadzie Northern Piegan produkuje tradycyjną odzież
rzemieślniczą i mokasyny, a Kainai prowadzą centrum
handlowe i fabrykę. [49]
W 1974 r. w Browning w stanie Montana otwarto szkołę
plemienną Blackfoot Community College . W szkole
znajduje się również siedziba plemienia. Od 1979 r.
rząd stanu Montana wymaga, aby wszyscy nauczyciele
szkół publicznych w rezerwacie lub w jego pobliżu
posiadali wykształcenie w zakresie studiów nad
Indianami amerykańskimi .
W 1986 r. Kainai Nation otworzył Red Crow Community
College w Stand Off w Albercie . W 1989 r. plemię
Siksika w Kanadzie zakończyło budowę liceum, które
towarzyszyło jej szkole podstawowej. [49]
Tradycyjna kultura
Spotkanie Blackfoot, Alberta . 1973
Chief Mountain jest święta dla Czarnej Stopy. Góra
wyznacza granicę między rezerwatem Blackfoot w Montanie
a Parkiem Narodowym Glacier.
Czarna Stopa kontynuuje wiele tradycji kulturowych z
przeszłości i ma nadzieję rozszerzyć tradycje swoich
przodków na dzieci. Chcą uczyć swoje dzieci języka
Pikuni, a także innej tradycyjnej wiedzy. Na początku
XX wieku biała kobieta o imieniu Frances Densmore
pomogła Blackfootom zarejestrować ich język. W latach
pięćdziesiątych i sześćdziesiątych niewielu
Blackfootów posługiwało się językiem Pikuni. Aby
ocalić swój język, Rada Czarnej Stopy poprosiła
starszych, którzy nadal znali ten język, aby go uczyli.
Starsi zgodzili się i udało im się ożywić język,
więc dziś dzieci mogą uczyć się Pikuni w szkole lub
w domu. W 1994 roku Rada Blackfoot zaakceptowała Pikuni
jako język urzędowy. [49]
Ludzie ożywili Black Lodge Society, odpowiedzialne za
ochronę pieśni i tańców Czarnych Stóp. [49] Nadal
ogłaszają nadejście wiosny, otwierając pięć paczek
z lekarstwami, po jednym na każdy dźwięk grzmotu
podczas wiosny. [49] Jedno z największych obchodów to
Dni Indian Ameryki Północnej. Trwa cztery dni, odbywa
się w drugim tygodniu lipca w Browning. Wreszcie taniec
słońca, który był nielegalny w latach 1890-1934, był
ponownie praktykowany od lat. Chociaż było to
nielegalne, Czarna Stopa trzymała to w tajemnicy. [
potrzebne cytowanie ]Od 1934 praktykują to każdego
lata. Wydarzenie trwa osiem dni - czas wypełniony
modlitwami, tańcami, śpiewem i ofiarami na cześć
Stwórcy. Jest to okazja dla Czarnej Stopy do zebrania
się i dzielenia się poglądami i pomysłami, podczas
celebrowania najświętszych ceremonii ich kultury. [49]
Blackfeet Nation w Montanie ma niebieską flagę
plemienną. Flaga przedstawia ceremonialną lancę lub
kij zamachowy z 29 piórami. W centrum flagi znajduje
się pierścień z 32 piór białego i czarnego orła .
Wewnątrz pierścienia znajduje się mapa konturowa
Rezerwatu Czarnej Stopy. Na mapie przedstawiono nakrycie
głowy wojownika oraz słowa "Naród Czarnych
Stóp" i "Pikuni" (nazwa plemienia w
algonkińskim języku ojczystym Czarnych Stóp).
|
