zdjęcie Winnetou tarcza amulet szklarski t.1 tyl Współczesna grafikaPolowanie na bizony Popularna animacja indianina

Wikipedia
 |
Geografia Indian USA | Plemiona Indian USA | Historia Indian USA | Kultura i religia Indian | Wojny Indian |

GEOGRAFIA INDIAN USA

Geografia ekspansji białych na terytoria Indian

SZLAKI EKSPANSJI NA ZACHÓD

Szlak Santa Fe (Santa Fe Trail)

Miejsca charakterystyczne:  | Odnogi Szlaku Santa Fe | Trasa Górska | Trasa Cimarron | Indian MoundChouteau Island | Fort Union | Fort Larned | Fort Zarah | Pawnee Rock | Punkt skalny [Point_of_Rocks_(Kansas)] | Bent's New Fort | Fort Lyon | Bent's Old Fort | Fort Dodge | Fort Aubrey | Przełęcz Raton (Raton_Pass) | Wagon Mound | Watrous | Potok Ocate | 

Odnogi Szlaku Santa Fe
Lokalizacja:
Kansas, Kolorado, Oklahoma

Zobacz też:  | Wielkie Równiny | Indianie Wielkich Równin | Wojny Indian Wielkich Równin | Południowy Zachód | Apacze | Siuksowie | Komancze | Cheyenne (Czejenowie) | Kiowa | Plains (Kiowa) Apacze | Arapaho | Osage | Pawnee | 


Na podstawie: https://www.legendsofamerica.com/we-santafetrailroutes/

Odnogi Szlaku Santa Fe

Historyczny handlowy Szlak Santa Fe z Missouri przez Kansas do Santa Fe w Nowym Meksyku miał dwie główne odnogi - Cimarron Route i Mountain Route


Odnogi szlaku Santa Fe

W czasach świetności szlaku oba były często uczęszczane z różnych powodów.

Kiedy William Becknell i jego towarzysze po raz pierwszy wytyczyli Szlak Santa Fe w 1821 roku, podążali północnym brzegiem Rzeki Arkansas, międzynarodowej granicy między Stanami Zjednoczonymi a Meksykiem.

William Becknell przeciera szlak Santa Fe
William Becknell wytycza Szlak Santa Fe.

Trasa Górska Szlaku Santa Fe

Po przejściu przez Kansas i dotarciu do wschodniego Kolorado , przekroczyli rzekę Arkansas w pobliżu jej ujścia do Nowego Meksyku.
Historia pisze, że następnie przejechali przez Przełęcz Raton, zanim dotarli do Santa Fe w Nowym Meksyku.

Trasa ta stała się znana jako Górska Droga (Mountain Route) Szlaku Santa Fe.

Zobacz w szczegółach: Trasa Górska Szlaku Santa Fe

Ta część podróży została zakwestionowana po odkryciu pamiętnika Pedro Ignacio Gallego w 1993 roku. Meksykański kapitan Gallego i jego 400 ludzi spotkało Becknella podczas jego pierwszej podróży do Santa Fe. Jego pisma, wraz z własnym dziennikiem Becknella opisującym krajobraz, dostarczają więcej dowodów na to, że on i jego ludzie prawdopodobnie błędnie zidentyfikowali Rzekę Kanadyjską i zamiast tego przekroczyli inną rzekę lub strumień. Naukowcy twierdzą teraz, że dowody wskazują na lokalizację między Rzeką Arkansas, a Puertocito Piedra Lumbre w Kearny Gap, na południe od dzisiejszego Las Vegas w Nowym Meksyku.
Później karawany wozów miały przejeżdżać znaną trasą górską.

Trasa Cimarron Szlaku Santa Fe

Po przejściu przez Kansas i dotarciu do wschodniego Kolorado , przekroczyli rzekę Arkansas w pobliżu jej ujścia do Nowego Meksyku.
Historia pisze, że następnie przejechali przez Przełęcz Raton, zanim dotarli do Santa Fe w Nowym Meksyku.

Trasa ta stała się znana jako Górska Droga (Mountain Route) Szlaku Santa Fe.

Zobacz w szczegółach: Trasa Cimarron Szlaku Santa Fe

Jednak po powrocie grupa Becknella wybrała inną trasę powrotną do Missouri.
Ta ścieżka prowadziła przez wschodni Nowy Meksyk do Oklahomy, a następnie do Kansas, gdzie przekroczyli rzekę Arkansas i wrócili do Stanów Zjednoczonych.
Trasa ta stała się znana jako Cimarron Route lub Cimarron Cutoff.

Raton Pass, Nowy Meksyk
Raton Pass (Przełęcz Raton), Nowy Meksyk

Pierwsza wyprawa Becknella okazała się tak wielkim sukcesem, że w 1822 r. wraz z 22 mężczyznami odbył drugą wyprawę. Załadowali towary na trzy wozy preriowe i postanowili raz jeszcze przemierzyć Trasę Cimarron, wiedząc, że ich wozy nie przekroczą gór.

Chociaż w różnych okresach historii Szlaku Santa Fe istniały różne ścieżki i szlaki, podróż była zasadniczo taka sama, dopóki podróżnicy nie dotarli do zachodniego Kansas, w rejonie dzisiejszego Miasta Cimarron, oraz dalej w pobliżu dzisiejszego Miasteczka Lakin.

To drugie miejsce było bardzo charakterystyczne ponieważ położone była tu zar\owno Granica między USA i Meksykiem, to jeszcze bardziej charakterystyczne były dwa punkty: Wzgórza Indian Mound, (którego wzniesienie czasmi służyło Indianom do obserwacji kupieckich karawan przed atakiem) i Wyspy Chouteau Island, która była jednocześnie najdalszą placówką zarówno handlową jak i postojem żołnierzy czasami eskortujących karawany wozów zdążających do Meksyku.


Mapa rozdziału trasy Szlaku Santa Fe w pobliżu Miasta Cimarron (w prawym górnym rogu), oraz Wzgórze Indian Mound i Wyspa Chouteau Island (w górnym centrum mapy)

Tutaj Szlaku Santa Fe dzielił się na dwie alternatywne trasy - Trasa Mountain Branch, podążającą dalej wzdłuż rzeki Arkansas na zachód do miejsca Old Bent's Fort w Kolorado, na południe przez Przełęcz Raton (Raton Pass) do Nowego Meksyku; i Cimarron Cut-off, która tworzyła bardziej bezpośrednią trasę diagonalną na południowy zachód przez Oklahomę.
Dwie ścieżki ponownie łączyły się w dzisiejszym Mieście Watrous w Nowym Meksyku (obok Fort Union), kontynuując wspólną trasę na południe do Santa Fe

Trasa Cimarron

Zobacz: Trasa Cimarron Szalaku Santa Fe

Trasa Cimarron, znana również jako Cimarron Cutoff i Cimarron Crossing, była najbardziej popularna w najwcześniejszych dniach Szlaku Santa Fe, mimo że szlak był znany z niedoboru wody.
Trasa ta była krótsza o około 100 mil, skracała czas podróży o dziesięć dni i była bardziej odpowiednia do podróży wozami.

Rzeka Cimarron, od której szlak wziął swoją nazwę, przepływa przez południowo-zachodni Kansas i północno-wschodnią Oklahomę.

W zależności od tego, gdzie podróżni opuścili rzekę Arkansas, podróż do rzeki Cimarron trwała pięćdziesiąt lub więcej mil. Z ubogą trawą i niewielką ilością wody, piaszczysta rzeka Cimarron, która często wysychała, określała krajobraz jako jeden z najbardziej ryzykownych odcinków całego szlaku.
Ten bardzo obawiany, bezwodny obszar był często nazywany Pustynią Cimarron, Krajobrazem Wodnym, a przez Meksykanów Jornada del Muerte, czyli Podróżą Śmierci.

Równiny południowo-zachodniego Kansas
Równiny południowo-zachodniego Kansasu autorstwa Kathy Alexander.

Szlak przecinał południowo-zachodnią część doliny rzeki Cimarron w pobliżu miasta Ulysses w stanie Kansas, zanim znalazł pierwsze niezawodne źródło wody od czasu opuszczenia rzeki Arkansas.

Lower Cimarron Spring, znane również jako Lower Springs i Wagon Bed Springs, znajduje się na północnym brzegu rzeki Cimarron, około 11 mil na południe i 1,5 mili na zachód od Ulysses, około dwóch mil na zachód od znaczników na autostradzie US Highway 25 na południe od mostu na rzece Cimarron.
Podróżni odetchnęli z ulgą, gdy znaleźli Lower Spring, ponieważ oznaczało to, że przeżyli.

Jednak nie dotyczyło to wszystkich podróżnych, ponieważ niedaleko stąd słynny myśliwy, traper i odkrywca, Jedediah Strong Smith, stracił życie.
W 1831 roku dobrze wyposażony karawan Smitha zaginął w labiryncie szlaków Bizonów. Szukając wody dla umierających zwierząt i cierpiących ludzi, Smith w końcu znalazł rzekę Cimarron, ale został zabity przez Indian z Plemienia Komanczów w pobliżu Wagon Bed Springs.
Jego ciała nigdy nie odnaleziono.

Wagon Bed Spring Box na szlaku Santa Fe w hrabstwie Grant w stanie Kansas, autorstwa Kathy Alexander.
Wagon Bed Spring Box na szlaku Santa Fe w hrabstwie Grant w Stanie Kansas, autorstwa Kathy Alexander.

Następnie szlak prowadził do hrabstwa Morton, mijając Point of Rocks i przez Cimarron National Grasslands, które wyglądają bardzo podobnie do tych z czasów świetności szlaku Santa Fe.

Podążając wzdłuż rzeki Cimarron, szlak przesuwał się na południe do dzisiejszego hrabstwa Cimarron w Oklahomie, gdzie przekraczał rzekę w Willowbar Crossing i kontynuował na południowy zachód do Cold Springs.
Tam, na Autograph Rock (na prywatnym terenie) nadal widnieją nazwy, które dziesiątki podróżników wyryło na półkach skalnych przy źródłach. Następnie szlak przechodził obok Camp Nichols, krótkotrwałego posterunku wojskowego założonego przez Christophera "Kita" Carsona w 1865 roku.

Narodowe Trawiaste Tereny Cimarron, Kansas
Cimarron National Grasslands, Kansas, autor: Kathy Alexander.

Szlak opuszczał Oklahomę, kierując się do hrabstwa Union w Nowym Meksyku.
Następnie szlak przechodził obok kilku historycznych miejsc i punktów orientacyjnych, takich jak Rabbit Ears Mountain, McNee's Crossing i Wagon Mound, zanim dołączył do północnej odnogi w Mieście Watrous w Nowym Meksyku (obok Fort Union).

Jednak w przypadku Cimarron Route brak wody nie był jedynym problemem.
Innym, często większym strachem, były ataki Indian.

Chociaż rząd zawarł traktaty z Plemionami Kaw (Kanza) i Osage w Kansas, aby zagwarantować bezpieczne przejście, nie zawarto takich traktatów z Komanczami, Kiowa, Czejenami, Pawnee, a Apacze od dawna przemierzali Wielkie Równiny, przez które wytyczono Cimarron Cutoff.

Na początku podróży szlakiem Indianie postrzegali podróżników bardziej jako ciekawostkę niż cokolwiek innego.
W tamtym czasie byli oni na ogół zadowoleni z umożliwienia przejścia w zamian za kilka zapasów.

Amerykańska kawaleria ściga Indian
Amerykańska kawaleria ściga Indian

Jednak z czasem sytuacja ta zaczęła się zmieniać, ponieważ coraz więcej ludzi wkraczało na ich terytorium.
Wielu handlarzy z Santa Fe zaczęło ponownie przyglądać się odnodze górskiej szlaku Santa Fe, zwłaszcza po wybudowaniu Starego Fortu Bent's Fort wzdłuż brzegów rzeki Arkansas w pobliżu dzisiejszej La Junta w Kolorado w 1833 r.
Niebezpieczeństwa związane z atakami Indian stały się tak duże, że w latach 40. XIX wieku Cimarron Cutoff niemal zamknięto.

Ataki Indian wzdłuż szlaku nasiliły się z powodu Gorączki złota na Pike's Peak (1658) w 1858 r. oraz coraz większej liczby osadników przesuwających się na zachód po uchwaleniu Homestead Act w 1862 r.

Masakra bandy Czejenów, Wodza Black Kettle dokonana przez milicję Kolorado pułkownika Johna Chivingtona w Sand Creek, znana jak Masakra w Sand Creek (1864) w 1864 r. jeszcze bardziej rozgniewała Indian z Wielkich Równin .
W odwecie indiańscy najeźdźcy zaczęli wędrować po całym Szlaku Santa Fe na zachód od Council Grove w Kansas, napadając na rozproszone gospodarstwa, zabijając podróżnych i wypędzając bydło.

W odpowiedzi na rosnącą wrogość Indian, powstało kilka fortów, w tym Fort Larned w 1859 r. oraz Fort Zarah, Fort Dodge i Fort Aubrey w 1864 r., wszystkie w Kansas.

Atak Indian na tabor autorstwa Charlesa Mariona Russella
Atak Indian na tabor autorstwa Charlesa Mariona Russella

Zdając sobie sprawę, że zostali wypędzeni ze swoich ziem i wierząc, że biali ludzie nie wypełnili warunków kilku traktatów, ataki trwały nadal.
W latach 1867-68 około 210 osób zostało zabitych przez Indian w Kansas.

Tory kolejowe Union Pacific Railroaddotarły do Miasta Sheridan w Kansas w czerwcu 1868 r., a następnie transport towarowy na zachód skierował się na południowy zachód drogą dla wozów do Fort Lyon w Kolorado, na głównym szlaku.
Po tym czasie Cimarron Route została opuszczona, a większość dalekobieżnego ruchu Mountain Route ustała na wschód od Fort Lyon.

Był pustynny miraż, błędny ognik, który przywoływał i drwił. Czasami wyglądał jak grupa konnych Indian, a kobiety płakały i zaczynały liczyć swoje dzieci. -Marion Russell, o Cimarron Cutoff, 1852

Trasa górska :

Zobacz : Trasa Górska Szlaku Santa Fe

Chociaż Trasa górska Szlaku Santa Fe Trail stwarzała pewne problemy, zwłaszcza przekraczanie Przełęczy Raton (Raton_Pass) i Potoku Ocate, miała swoje zalety, w tym fakt, że miała dużo wody i była stosunkowo bezpieczna przed atakami Indian. Około 100 mil dłuższa niż trasa Cimarron, stała się ulubioną trasą w różnych okresach z powodu suszy i wrogich najazdów Indian wzdłuż Cimarron Cutoff przez południowo-zachodni róg Kanssas i Oklahoma Panhandle.

Górska odnoga szlaku Santa Fe Trail biegła dalej wzdłuż rzeki Arkansas od zachodu od Dodge City  przez hrabstwa Gray , Finney , Kearny i Hamilton w stanie Kansas.

Przez ten obszar południowo-zachodniego Kansas można nadal zobaczyć kilka historycznych miejsc i kolein Szlaku Santa Fe Trail, w tym Cimarron Crossing, naturalny punkt orientacyjny zwany Indian Mound, stary fort Aubrey i wiele innych.

Bent's Fort, Kolorado autorstwa Kathy Wesier-Alexander
Bent's Fort, Kolorado autorstwa Kathy Alexander

Następnie szlak wkraczał do Stanu Kolorado, mijając Old Granada, Old Bent's Fort, Boggsville, Fort Lyon i stare Wooton Ranch, zanim ruszył wzdłuż zdradliwej, stromej i nieubłaganej przełęczy Raton. Tutaj wozy często musiały być rozbierane i podnoszone na skałach i półkach, co mogło wydłużyć podróż do Santa Fe o kilka dni .
Wcześni podróżnicy zauważyli rozbite szczątki wozów rozrzucone wzdłuż całej drogi przez Przełęcz Raton (Raton_Pass)

Cimarron Cutoff stała się najpopularniejszą drogą do Santa Fe we wczesnych latach istnienia szlaku, ponieważ omijała Przełęcz Raton i była bardziej odpowiednia do podróży wozami.

Była również krótsza o ponad sto mil, a jeśli doświadczony handlarz mógł pokonać konkurencję do Santa Fe, oznaczało to tylko większy zysk. Ale Cimarron Cutoff miała też swoje problemy.
Po przekroczeniu rzeki Arkansas na zachód od dzisiejszego Dodge City w Kansas, była to trasa bezwodna, dopóki handlarze nie dotarli do Rzeki Cimarron (która w niektórych latach również mogła wyschnąć), ponadto przebiegała przez samo serce terytorium Komanczów i Kiowa, co czyniło ją bardziej podatną na ataki Indian.

Jednak Mountain Branch stała się ulubioną trasą na przestrzeni lat ze względu na gwałtowny wzrost ataków Indian spowodowany coraz większą liczbą osób wkraczających na ich terytorium.

Fort Union, Nowy Meksyk, autor: Kathy Alexander.
Fort Union, Nowy Meksyk, autor: Kathy Alexander.

Trasa Mountain Branch biegnie wzdłuż dzisiejszej I-25 przez Raton Pass (wzdłuż torów kolejowych).
Biegnie równolegle do Highway 64 do Cimarron, Nowy Meksyk, przecinając się przed Visitor Center i przez rzekę Cimarron do Old Town.

Dwie odnogi zbiegają się w pobliżu współczesnego Miasta Watrous w Nowym Meksyku i rozległego kompleksu Fort Union.
Następnie biegnie przez kilka osad hiszpańskojęzycznych i historyczne ruiny Pecos Pueblo, zanim w końcu wyłoni się z przełęczy Sangre de Cristo Mountains i wkroczy do Santa Fe Plaza.

Niezależnie od tego, którą trasę wybrali podróżnicy, napotkali wiele trudności na szlaku Santa Fe.
Karawany nie mogły uciec od surowych warunków na Wielkich Równinach, pustyniach i górach na 900-milowej trasie. Obejmowały one okresy suszy, ulewne deszcze, ogromne burze z piorunami, wilki, pożary i stada bizonów pędzące w popłochu. Lata były bardzo gorące i suche, a zimy często długie i mroźne. Brak jedzenia i wody również sprawiał, że szlak był bardzo ryzykowny. Przeprawy przez rzeki były szczególnie kłopotliwe.
Chociaż płytkie, rzeki równinne były pełne zapadlisk, ruchomych piasków i innych zagrożeń, które wymagały ostrożnego manewrowania.

W 1825 r. Kongres zagłosował za federalną ochroną dla Szlaku Santa Fe, mimo że jego znaczna część znajdowała się na terytorium Meksyku. Chociaż Szlak Cimarron był znacznie bardziej podatny na ataki Indian, najazdy nasiliły się wzdłuż szlaku, gdy gospodarki tubylcze zaczęły się rozpadać, co sprawiło, że Handel z Miastem Santa Fe stał się niebezpiecznym biznesem. Z czasem podróżni zaczęli używać więcej wołów zamiast koni i mułów, ponieważ Indianie nie chcieli ryzykować napadu na karawany tylko dla kilku wołów.

Przez lata po tym, jak szlak przestał być używany, jego trasę wyznaczał nieprzerwany ciąg zniszczonych wozów, szczątków zwierząt i resztek starego zaopatrzenia.

Trasa Aubry (Aubry cutt-off)

Francois Xavier Aubry był oddanym młodym człowiekiem, który nieustannie przeszukiwał Szlak Santa Fe w poszukiwaniu szybszych i bezpieczniejszych tras do Nowego Meksyku
Do 1850 roku, gdy miał zaledwie 26 lat, odbył dziesiątki podróży szlakiem  zyskując reputację jako wykwalifikowany kapitan wśród karawan i wyznaczając czas na najszybsze przebycie szlaku.

Franciszek Xavier Aubry
Franciszek Xavier Aubry.

W latach 1848 i 1849 Aubry  aktywnie uczestniczył w handlu na trasie Westport - Santa Fe, wykorzystując wiele innych tras niż regularna Cimarron Cutoff i Mountain Route of the Santa Fe Trail. Chociaż zwykle korzystał z Cimarron Route, ponieważ była szybsza, zdawał sobie również sprawę z jej słabości. Wzdłuż tej trasy znajdował się długi odcinek 65 mil między rzeką Arkansas a dolnym źródłem rzeki Cimarron (Wagon Bed Spring), który nazywano La Jornada.
Podróżujący tą trasą nie tylko musieli martwić się o wodę, ale była ona również bardzo niebezpieczna, ponieważ Indianie w tym rejonie uważali ją za swoje własne tereny łowieckie.

Problem ten skłonił Aubry'ego do rozpoczęcia poszukiwań innej trasy, najlepiej takiej, która miałaby mniejsze odległości między punktami poboru wody i mniej kłopotów ze strony Indian. W 1850 roku, gdy zbliżał się do przełęczy Cimarron na szlaku przez hrabstwo Grant w Stanie Kansas, wrogo nastawieni Indianie zmusili go do powrotu na zachód. Następnie udał się w podróż okrążającą. Odkrył Bear Creek, na wschód od granicy Kolorado , i skręcił na północny wschód, aż dotarł do wyspy Choteau na rzece Arkansas , gdzie francuscy handlarze założyli posterunek kilka mil na zachód od dzisiejszego Lakin w stanie Kansas.

Rzeka Arkansas w hrabstwie Hamilton w stanie Kansas
Rzeka Arkansas w hrabstwie Hamilton w stanie Kansas

Później korzystał z tej nowej trasy podczas wszystkich wypraw handlowych do Santa Fe i zachęcał innych do podążania jej szlakiem, ponieważ był przekonany, że jest to najlepsza i najbezpieczniejsza trasa.

Szlak zaczynał się wzdłuż Mountain Branch of the Santa Fe Trail w Aubry Spring na północy we wschodnim hrabstwie Hamilton w stanie Kansas, a następnie przecinał hrabstwo Stanton w stanie Kansas, przez skrajny południowo-wschodni róg hrabstwa Baca w stanie Kolorado i dalej do Cold Spring w hrabstwie Cimarron w stanie Oklahoma w pobliżu Boise City. Tutaj Aubry Cutoff łączył się z odnogą Cimarron szlaku Santa Fe Trail i biegł dalej obok Camp Nichols.


Aubry Cut-off mapy szlaku Santa Fe.

W żadnym miejscu na szlaku odległość między wodami nie przekraczała 30 mil, a Indian było mniej, ponieważ w okolicy było niewiele zwierzyny. Chociaż szlak był nieco krótszy i łatwiejszy do przebycia niż Cimarron Cutoff, nie cieszył się popularnością wśród innych podróżników z Santa Fe, którzy zwykle korzystali z pierwszego napotkanego cutoff.