Po sprzedaży Luizjany Stanom Zjednoczonym w 1803 roku (zakup Luizjany), Amerykanie ulepszyli i rozreklamowali Szlak Santa Fe, począwszy od 1822 roku, aby wykorzystać nowe możliwości handlowe z Meksykiem , który właśnie uzyskał niepodległość od Hiszpanii w wojnie o niepodległość Meksyku. Towary przemysłowe były przewożone z Missouri do Santa Fe, które znajdowało się wówczas w północnym meksykańskim stanie Nuevo Mexico

Osadnicy szukający możliwości posiadania wolnej ziemi korzystali z taborów, aby podążać różnymi szlakami emigracyjnymi, które rozgałęziały się w kierunku zachodnim. Polityczna filozofia przeznaczenia objawionego, idea, że Stany Zjednoczone powinny rozciągać się od jednego wybrzeża do drugiego, zdominowała krajowe dyskusje polityczne. Szlak łączył wewnętrzne miasta portowe wzdłuż Missisipi i Missouri oraz ich dostawców taborów do zachodnich destynacji. Szlak służył do przewożenia produktów z centralnych równin do miast początkowych szlaku St. Joseph i Independence w stanie Missouri

W latach 1820-1830 był on również sporadycznie ważny w handlu odwrotnym, używany przez handlarzy do transportu żywności i zaopatrzenia dla traperów i górników otwierających odległy Północny Zachód, szczególnie w głębi Północnego Zachodu: Idaho, Wyoming, Kolorado i Montana. Szlak mułów (szlaki traperów) prowadził do punktów na północy, aby zaopatrywać lukratywny handel futrami lądowymi w portach na wybrzeżu Pacyfiku.

Przybycie karawany do Santa Fe, litografia wydana ok. 1844 r.

Handel północ-południe

Santa Fe znajdowało się w pobliżu północnego końca szlaku El Camino Real de Tierra Adentro, który biegł drogą lądową z Miasta Meksyk do San Juan Pueblo w Nowym Meksyku

Kolumny mułów towarowych kursowały z Fort Bernard w Wyoming do Szlaku Santa Fe w Old Fort Bent w Kolorado

Znaczenie Santa Fe

W 1825 roku kupiec Manuel Escudero z Chihuahua otrzymał zlecenie od gubernatora Nowego Meksyku Bartolome Baca, aby negocjować w Waszyngtonie, DC, otwarcie granic USA dla kupców z Meksyku. Począwszy od 1826 roku, wybitne rodziny arystokratyczne Nowego Meksyku, takie jak Chávezes, Armijos, Pereas i Oteros, weszły do handlu wzdłuż szlaku. Do 1843 roku kupcy z Nowego Meksyku i Chihuahua stali się większością kupców zaangażowanych w handel towarami na Szlaku Santa Fe.

Mapa Republiki Teksasu pokazująca ziemie zgłoszone przez Teksas po 1836 r. i obecny zarys Nowego Meksyku na granicach z lat 1836-1845

W 1835 roku Meksyk wysłał Albino Péreza, aby zarządzał departamentem Nowego Meksyku jako Jefe Politico (polityczny szef lub gubernator) i jako dowódca wojskowy. W 1837 roku siły Rio Arriba (górne Rio Grande, czyli północny Nowy Meksyk) zbuntowały się przeciwko egzekwowaniu przez Péreza niedawnej meksykańskiej konstytucji, nowym ustawom podatkowym opodatkującym handel i rozrywkę w Santa Fe oraz dużym nadawcom ziemi w Nowym Meksyku bogatym Meksykanom. Nowi Meksykanie docenili względną wolność pogranicza, oddalonego od Meksyku. Rebelianci pokonali i stracili gubernatora Albino Pereza, ale później zostali wyrzuceni przez siły Rio Abajo (dolne Rio Grande, czyli południowy Nowy Meksyk) dowodzone przez Manuela Armijo

Mapa historycznego Szlaku Santa Fe w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych około 1860 roku

Konflikt między Teksasem a Meksykiem

Zobacz także: Teksańskie najazdy na Nowy Meksyk (1843)

Republika Teksasu rywalizowała z Meksykiem o prawa do Santa Fe, jako części terytorium na północ i wschód od Rio Grande, do którego oba państwa rościły sobie prawa po secesji Teksasu od Meksyku w 1836 r.

W 1841 roku z Austin w Teksasie wyruszyła do Santa Fe niewielka wyprawa wojskowo-handlowa. Reprezentowali oni Republikę Teksasu i jej prezydenta Mirabeau B. Lamara. Ich intencją było przekonanie mieszkańców Santa Fe i Nowego Meksyku do zrzeczenia się kontroli nad terytorium będącym przedmiotem sporu z Meksykiem oraz nad powiązanym z nim handlem na Szlaku Santa Fe. Wiedząc o niedawnych zamieszkach politycznych, liczyli na powitanie ze strony zbuntowanej frakcji w Nowym Meksyku. To, co nazywano Teksańską wyprawą do Santa Fe, napotkało wiele trudności. Grupa została schwytana przez meksykańską armię gubernatora Armijo po mało uczciwych negocjacjach.
Zostali poddani surowemu i surowemu traktowaniu podczas wyczerpującego, wymuszonego marszu do Mexico City, gdzie zostali osądzeni, skazani i uwięzieni za działalność powstańczą.

W 1842 r. pułkownik William A. Christy napisał do Sama Houstona, prezydenta Teksasu, prosząc o wsparcie dla planu obalenia rządu Charlesa Warfielda, zależnego od sił zbrojnych. Zaproponował obalenie rządów w meksykańskich prowincjach Nowego Meksyku i Chihuahua oraz zwrot połowy łupów Republice Teksasu. Houston zgodził się, pod warunkiem, że operacja zostanie przeprowadzona w najściślejszej tajemnicy.

On mianował Warfielda pułkownikiem, który próbował zebrać ochotników w Teksasie, St. Louis, Missouri; i południowych Górach Skalistych na wyprawę Warfielda. Zwerbował Johna McDaniela i małą grupę mężczyzn w pobliżu St. Louis, nadając McDanielowi stopień kapitana Teksasu. Po tym, jak Warfield udał się w stronę Gór Skalistych z towarzyszem, McDaniel poprowadził napad w kwietniu 1843 r. (w dzisiejszym hrabstwie Rice w Stanie Kansas) na słabo broniony karawan handlowy Santa Fe Trail. Doprowadziło to do morderstwa jego przywódcy Antonio José Cháveza, syna byłego gubernatora Nowego Meksyku, Francisco Xaviera Cháveza

Według doniesień Warfield nie był świadomy przestępstwa. McDaniel i jeden ze wspólników zostali osądzeni, skazani i straceni. Inni podejrzani uczestniczący w zbrodni, aresztowani przez USA, zostali skazani i uwięzieni. Gazety donosiły, że Amerykanie i Meksykanie byli oburzeni zbrodnią. Lokalni kupcy i obywatele na amerykańskim krańcu szlaku Santa Fe domagali się sprawiedliwości i powrotu do stabilnego handlu, od którego zależała ich gospodarka.

Po zamordowaniu Cháveza Warfield rozpoczął ograniczone działania wojenne w regionie, wykorzystując rekrutów z południowych Gór Skalistych. Przeprowadził niesprowokowany atak na meksykańskie wojska pod Morą w Nowym Meksyku, zabijając pięć osób.

Warfield stracił konie po starciu w Masakrze w Wagon Mound (1850), w pobliżu Wagon Mound, gdzie siły meksykańskie goniły.
Po tym, jak ludzie Warfielda dotarli pieszo do Starego Fortu Benta, rozwiązali się.

W lutym 1843 roku pułkownik Jacob Snively otrzymał zlecenie przechwytywania meksykańskich karawan wzdłuż szlaku Santa Fe, podobne do tego, które otrzymał Warfield rok wcześniej.
Po rozwiązaniu ochotników pod swoim dowództwem Warfield zlokalizował i dołączył do 190-osobowego teksańskiego "Batalion of Invincibles" pod dowództwem Snively'ego.

Gubernator Nowego Meksyku Manuel Armijo poprowadził meksykańskie wojska z Santa Fe, aby chronić nadjeżdżające karawany. Jednak po tym, jak Invincibles zniszczyli znaczną część oddziału przedniego dowodzonego przez kapitana Venturę Lovato, gubernator się wycofał.

Po tej bitwie wielu Amerykanów zrezygnowało, a siły Snively'ego zostały zredukowane do niewiele ponad 100 ludzi.
Snively planował splądrować meksykańskie karawany handlowe na terytorium, które rościł sobie Teksas, w odwecie za niedawne egzekucje Teksańczyków i meksykańskie inwazje, ale jego batalion został szybko aresztowany i rozbrojony przez wojska amerykańskie eskortujące karawany.
Po rozbrojeniu tych mężczyzn kapitan Philip St. George Cooke pozwolił im wrócić do Teksasu.

Matka kolei

W 1863 r., podczas gdy ustawodawstwo kolejowe przechodziło ciągłe zmiany, przedsiębiorcy zaczęli się coraz bardziej interesować Amerykańskim Południowym Zachodem, co doprowadziło do budowy Atchison, Topeka and Santa Fe Railway
Jak sugeruje nazwa, planowanym wschodnim przystankiem miało być Atchison w stanie Kansas

W Kansas, droga AT&SF była mniej więcej równoległa do Santa Fe Trail na zachód od Topeki, gdy rozszerzała się między 1868 a 1874 rokiem. Kiedy most kolejowy został zbudowany przez rzekę Missouri, aby połączyć wschodnie rynki ze szlakiem bydła Dodge City i kopalniami węgla w Kolorado, kolej pobudziła rozwój Kansas City w stanie Missouri. Budowa kolei na zachód poza granicę Nowego Meksyku została opóźniona i postawiła kolej pod presją finansową. W odpowiedzi zaoferowali pakiety "wycieczek zakupowych" potencjalnym nabywcom nieruchomości. Kolej zaczęła obniżać ceny takich wycieczek, aby odwiedzić swoje biura gruntów i zwracała cenę biletu jako część ceny zakupu, jeśli sprzedaż została zawarta.

Sprzedaż ziemi przyznanej przez kongres kolei sprzyjała rozwojowi nowych miast i przedsiębiorstw wzdłuż jej trasy, co generowało ruch kolejowy i dochody. Dzięki tej bazie finansowej kolej rozszerzyła się na zachód, stopniowo dodając nowe połączenia przez trudniejszy teren na zachodzie wzdłuż zachodniego Szlaku. Wraz z rozwojem transportu kolejowego ruch na Szlaku wkrótce spadł do zaledwie lokalnego handlu. Po I wojnie światowej szlak stopniowo stał się utwardzoną drogą samochodową.

Połączenia wzdłuż Santa Fe Railroad, pokazujące główne regularne przystanki na głównej linii AT&SF, w tym miejsca docelowe pędu bydła, takie jak Dodge City Większość tych miast w Kansas, Kolorado i Nowym Meksyku była pierwotnie obsługiwana przez Santa Fe Trail.

Trasa

Wschodni kraniec szlaku znajdował się w środkowym mieście Missouri, Franklin, na północnym brzegu rzeki Missouri

Trasa przez Missouri, którą po raz pierwszy użył Becknell, biegła częściami istniejących szlaków Osage Trace i Medicine Trails. Na zachód od Franklin szlak przecinał Missouri w pobliżu Arrow Rock, po czym podążał mniej więcej trasą dzisiejszej US Route 24. Przebiegał na północ od Marshall. przez Lexington do Fort Osage , a następnie do Independence.
Independence była również jednym z historycznych "punktów wyjścia" dla szlaków Oregon Trails i California Trails

Na zachód od Independence, mniej więcej podążała trasą US Route 56 od okolic miasta Olathe do zachodniej granicy Kansas. Wkracza do Kolorado, przecinając południowo-wschodni róg stanu, zanim wkroczy do Nowego Meksyku.
Odcinek szlaku między Independence i Olathe był również używany przez imigrantów na Szlaku Kalifornijskim i Szlaku Oregon Trails, które rozgałęziały się na północny zachód w pobliżu Gardner w Kansas

Z Olathe szlak przebiegał przez miasta Baldwin City, Burlingame i Council Grove, a następnie skręcał na zachód od McPherson do miasta Lyons.
Na zachód od Lyons szlak podążał niemal trasą dzisiejszej autostrady nr 56 do Great Bend

Odnogi szlaku Santa Fe

Koleiny w ziemi powstałe w wyniku szlaku są nadal widoczne w kilku miejscach (kolejki Ralpha są widoczne na zdjęciach lotniczych pod współrzędnymi (38.35959264°N 98.42225502°W W Great Bend szlak napotykał Rzekę Arkansas.
Odnogi szlaku (Cuttoff) biegły po obu stronach rzeki w górę rzeki do Dodge City i Garden City

Zobacz: Odnogi Szlaku Santa Fe

Na zachód od Garden City w południowo-zachodnim Kansas, na ówczesnej granicy USA i Meksyku szlak rozdzielał się na dwie odnogi w okolicach bardzo charakterystycznych puktów na szlaku: Wzgórza Indian Mound, którego wzniesienie czasmi służyło Indianom do obserwacji kupieckich karawan przed atakiem) i Wyspy Chouteau Island, która była jednocześnie najdalszą placówką zarówno handlową jak i postojem żołnierzy czasami eskortujących karawany wozów zdążających do Meksyku.

Mapa okolic Wzgórza Indian Mound i Wyspy Chouteau

Jedna z tych odnóg (północna, górska), zwana Mountain Route lub Upper Crossing, biegnie wzdłuż Rzeki Purgatoire od La Junta w górę rzeki do Trinidad, a następnie na południe przez Przełęcz Raton (Raton_Pass) do Nowego Meksyku.

Druga główna odnoga, zwana Cimarron Cutoff lub Cimarron Crossing lub Middle Crossing biegła na południowy zachód przez Pustynię Cimarron (znaną również jako Waterscrape lub La Jornada) do doliny Rzeki Cimarron w pobliżu miasta Ulysses i Elkhart, a następnie ciągnęła się w kierunku Boise City w Oklahomie, do Clayton w Nowym Meksyku, łącząc się z północną odnogą w Watrous obok Fort Union w Nowym Meksyku..

Ta trasa była ogólnie bardzo niebezpieczna, ponieważ miała bardzo mało wody.
W rzeczywistości rzeka Cimarron była jednym z nielicznych źródeł wody na tej odnodze szlaku.

Z Watrous połączone odnogi biegły dalej na południe do Santa Fe.
Część tej trasy oznaczono jako Krajową Drogę Widokową

Mapa pokazująca rozdział Szlaku Santa Fe na północną trasę Mountain Route i Cimarron Route

Wyzwania

Podróżni napotykali wiele trudności na szlaku Santa Fe.

Szlak ten był wymagający, miał długość 900 mil (1400 km) i prowadził przez niebezpieczne równiny, gorące pustynie oraz strome i skaliste góry.
Naturalny klimat był i jest kontynentalny: bardzo gorące i suche lata, połączone z długimi i mroźnymi zimami. Świeża woda była rzadkością, a wysokie równiny przypominające stepy są prawie bezdrzewne. Przepływy wody w rzekach Pecos, Arkansas, Cimarron i Canadian, które odwadniają region, różnią się o 90 lub więcej procent w swoich przepływach w ciągu przeciętnego roku.

Również na tym szlaku, w przeciwieństwie do Oregon Trail, istniało poważne niebezpieczeństwo Ataków Indian, ponieważ ani Komancze, ani Apacze z południowych wysokich równin nie tolerowali intruzów.

W 1825 roku Kongres zagłosował za ochroną federalną dla Szlaku Santa Fe, mimo że jego większa część znajdowała się na terytorium Meksyku. Brak jedzenia i wody również sprawiał, że szlak był bardzo ryzykowny. Warunki pogodowe, takie jak ogromne burze z piorunami, sprawiały podróżnym jeszcze większe trudności. Jeśli nadeszła burza, często nie było gdzie się schronić, a zwierzęta gospodarskie mogły się spłoszyć. Grzechotniki często stanowiły zagrożenie, a wiele osób umierało z powodu ukąszeń węży. Później karawany powiększyły się, aby zapobiec najazdom Indian. Podróżnicy zaprzęgali również więcej wołów zamiast mułów - przede wszystkim ze względu na większą siłę pociągową wołów, ale również dlatego, że były mniej cenione przez Indian, a zatem mniejsze ryzyko napadu.

Ochrona zabytków

Fragmenty tego szlaku w Missouri, Kansas, Oklahomie i Nowym Meksyku są wpisane do Krajowego Rejestru Miejsc Historycznych. W Missouri obejmuje to 85. i Manchester "Three Trails" Segment, Arrow Rock Ferry Landing, Santa Fe Trail - Grand Pass Trail Segments i Santa Fe Trail - Saline County Trail Segments. Najdłuższy wyraźnie rozpoznawalny odcinek szlaku, Santa Fe Trail Remains, w pobliżu Dodge City w Kansas, jest wpisany do Krajowego Rejestru Miejsc Historycznych W Kolorado, Santa Fe Trail Mountain Route - Bent's New Fort jest wpisany do Krajowego Rejestru.

Mapa i opis Szlaku Santa Fe z zaobów cyfrowych US
(Kliknij aby powiększyć)

Cechy charakterystyczne

Missouri

• Arrow Rock (lądowisko Arrow Rock, źródło Santa Fe, Tawerna Huston)
• Koleiny Harvey Spring/Weinrich
• Independence (szlak Santa Fe Ruts, dolny Independence (Blue Mills) Landing, górny Independence (Wayne City) Landing.
• Kansas City (Westport Landing)

Kansas

• Kansas City (misja Shawnee, przeprawa przez rzekę Big Blue)
• Council Grove (misja Kaw, przeprawa przez rzekę Neosho, jaskinia Hermit's Cave, sklep Last Chance Store, dąb Council, dąb pocztowy)
• Fort Zarah
• Pawnee Rock
• Fort Larned
• Fort Dodge (Jackson's Grove i wyspa, koleiny na szlaku Santa Fe, Middle Crossing, Point of Rocks, stanowisko Fort Atkinson)
• Punkt skalny [Point_of_Rocks_(Kansas)]

Szlak górski w kierunku Kolorado

• Przeprawa przez Rzekę Arkansas
• Indian Mound
• Chouteau Island
• Fort Aubrey

Kolorado

Trasa górska (Mountain Route)

• Bent's New Fort (znany też jako Fort Wise)
• Fort Lyon
• Bent's Old Fort
• Przełęcz Raton (Raton_Pass)

Trasa Cimarron przez Kansas w kierunku Oklahomy

• Rzeka Cimarron
• Narodowy Obszar Trawiasty Cimarron

Nowy Meksyk

Trasa górska

• Dom Cliftonów
• Cimarron (Młyn Aztecki, Plac Cimarron i Studnia)
• Ranczo skautowe Philmont

Trasa Cimarron

• Narodowy Obszar Trawiasty Kiowa

Wspólna trasa

• Pomnik Narodowy Fort Union (obok Watrous)
• Park Narodowy Pecos
• Santa Fe
• Dom przy De Vargas Street, najstarszy dom w Stanach Zjednoczonych
• Obszar Narodowego Dziedzictwa Północnego Rio Grande

Oś czasu Szlaku Santa Fe
(ze strony: https://santafetrail.org/timeline-of-the-santa-fe-trail/)

1806 -  Zebulon Pike poprowadził małą wyprawę wojskową przez równiny i do Kolorado, aby zbadać południowo-zachodni róg Louisiana Purchase. W tym czasie obszar poniżej rzeki Arkansas należał do Imperium Hiszpańskiego, a Hiszpania utrzymywała swoją odległą prowincję Nowy Meksyk zamkniętą dla cudzoziemców. 

1821--  Niepodległość Meksyku; William Becknell otwiera Szlak. Wyjechał z Franklin MO z małą grupą mężczyzn i mułów załadowanych towarami handlowymi wartymi 300 dolarów, rzekomo w celu handlu z Indianami. Trasa Becknella zaprowadziła go poza zachodnią granicę MO i na niezorganizowane Terytorium Indian, które 40 lat później (1861) stało się stanem Kansas. On i jego ludzie podróżowali przez otwarte prerie do Wielkiego Zakola rzeki Arkansas, a następnie podążali tą drogą wodną do Kolorado. W pobliżu dzisiejszej LaJunty grupa przeprawiła się przez rzekę Arkansas i wkroczyła na obcy teren, będący własnością Hiszpanii. Podążając dobrze wydeptanym szlakiem Indian, mężczyźni i muły z trudem pokonywali wzniesienia Raton Pass. Grupa ostatecznie wpadła na grupę żołnierzy z Santa Fe. Zostali eskortowani do Santa Fe. Gdyby Hiszpania nadal sprawowała kontrolę, zostaliby natychmiast aresztowani, pozbawieni towarów handlowych i najprawdopodobniej uwięzieni. Jednak od razu powiedziano im, że niepodległość Meksyku została osiągnięta, a wolny handel przez granice międzynarodowe jest teraz dozwolony i aktywnie wspierany. Partia Becknella szybko sprzedała swój niewielki zapas towarów, osiągając ogromny zysk. (1500%). 

1822-- Gdy tylko Becknell wrócił do Franklin, MO, natychmiast zabrał się za planowanie podróży powrotnej - tym razem z trzema wozami farmerskimi załadowanymi towarami, o których dowiedział się, że spodobają się mieszkańcom Nowego Meksyku. Becknell i jego grupa podążali drogą, która później stała się znana jako Cimarron Route. Była to jedyna  droga wozowa  do Santa Fe aż do lat 40. XIX wieku, kiedy otwarto Mountain Branch. 

W latach  20-ych XIX wieku urzędnicy z Nowego Meksyku zachęcali amerykańskich kupców do wzięcia udziału w handlu z Meksykiem. Począwszy od 1824 roku kupcy z Chihuahua i Nowego Meksyku podróżowali z Santa Fe do Missouri. W latach 1823-1825 delegacja meksykańskich kupców przebywała w Waszyngtonie, DC, wysłana przez gubernatora NM Bacę, aby negocjować umowy handlowe dla Nowego Meksyku. 

W tej samej dekadzie rząd zawarł traktaty z Plemionami Indiańskimi zamieszkującymi wschodni kraniec Szlaku.

Pochodzenie towarów handlowych -  Miejsce zakupu towarów handlowych było różne - od miast we wschodnich Stanach Zjednoczonych po miasta w Europie. Towary handlowe były przewożone w górę rzeki Missouri ze St. Louis, zanim przeładowano je na wozy w celu podróży do Santa Fe. Najwcześniejsze karawany wozów opuszczały Franklin i Arrow Rock w stanie Missouri. Inne miasta nadrzeczne, takie jak Lexington, były również punktami wyjścia. Na początku lat 30. XIX wieku większość ruchu na Szlaku rozpoczynała się w Independence w stanie Missouri, które pozostawało głównym punktem zaopatrzenia aż do lat 40. XIX wieku, kiedy to Westport i Fort Leavenworth stały się głównymi punktami wyjścia. Okolice dzisiejszego Council Grove w stanie Kansas były głównym punktem zbornym dla karawan organizujących podróż na zachód. Do lat 50. XIX wieku poza Council Grove nie było zbyt wiele cywilizacji. 

1824 -  Karawana wozów prowadzona przez Alexandra Le Granda opuściła Missouri z artykułami żelaznymi i towarami suchymi na handel. Wróciła z Santa Fe z 180 000 dolarów w złocie i srebrze oraz 10 000 dolarów w futrach, a także mułami. 

1825 -- Rządowe badanie szlaku Santa Fe pod przewodnictwem George'a Sibleya  
1827 --  Otwarcie Fortu Leavenworth w stanie Kansas 
1829 --  Rozpoczęcie eskorty wojskowej z powodu ataków Indian. Prezydent Andrew Jackson wydał rozkaz wojskom pod dowództwem majora Bennetta Rileya, aby eskortowały karawanę wozów szlaku Santa Fe do granicy z Meksykiem (obecnie okolice Dodge City). Ta eskorta wojskowa korzystała z pierwszych wołów na szlaku, a zwierzęta te okazały się lepiej znosić trudy podróży szlakiem, były mniej atrakcyjne dla Indian do kradzieży i mogły być zjedzone w razie potrzeby. 
1833  -- Utworzenie fortu Bent's Fort w stanie Kolorado 
1836 --  Teksas ogłasza niepodległość 
1846 - Wojna z Meksykiem. Pułkownik Stephan Kearny i jego Armia Zachodu przemaszerowali szlakiem Santa Fe do fortu Bent's Fort, dalej do przełęczy Raton i bez przeszkód dotarli na plac Santa Fe Plaza 18 sierpnia.