SIUKSOWIE Dakota - Grupa Yanktonai

Na podstawie: https://en.wikipedia.org/wiki/Yankton_Sioux_Tribe

Grupa Yankton (Ihá?kthu?wa?, "Wioska Kresu")

to jedno z grup Szczepu Dakota (Plemienia Siuksów) Isanti (Santee ).

Podziały

Ihá?kthu?wa?-Ihá?kthu?wa?na (Yankton-Yanktonai lub Zachodnia Dakota)

Dywizje Ihá?kthu?wa?-Ihá?kthu?wa?na, znane również pod zanglicyzowaną pisownią jako Grupy: Yankton (Ihá?kthu?wa?: "Wieś końcowa") i Yanktonai (Ihá?kthu?wa?na: "Mała wieś końcowa") składają się z dwóch pasów lub dwóch z siedmiu ognisk rady.

Według Nasunatanka i Matononpa w 1880 r. Yanktonai dzielą się na dwie podgrupy znane jako Górne Yanktonai i Dolne Yanktonai (Hú?kpathina).
Zajmowali się wydobyciem Kamienia fajkowego.

Yankton-Yanktonai przenieśli się do północnej Minnesoty.
W XVIII wieku odnotowano, że mieszkali w regionie Mankato (Maka To - Earth Blue/Blue Earth) w południowo-zachodniej Minnesocie wzdłuż Rzeki Blue Earth

Większość Yanktonów żyje w Rezerwacie Indian Yankton w południowo-wschodniej Dakocie Południowej.
Niektórzy Yanktonowie żyją w rezerwacie Indian Lower Brule i rezerwacie Crow Creek , który jest również zajmowany przez Lower Yanktonai.

Upper Yanktonai żyją w północnej części rezerwatu Standing Rock i w rezerwacie Spirit Lake, na obszarach w centralnej Dakocie Północnej. Inni żyją we wschodniej połowie rezerwatu Indian Fort Peck w północno-wschodniej Montanie.
Ponadto mieszkają w kilku kanadyjskich rezerwatach, w tym Birdtail, Oak Lake i Whitecap (dawniej Moose Woods).

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Yanktonai (5.000 osob)
Na poczatku lat 1800-ych zamieszkiwali tereny wokol zrodel
James i Big Sioux (obecny stan Polnocna Dakota)
W 1830 ok. 4.000 Yanktonai przenioslo sie na zachod od
Missouri gdzie dolaczylo do Lakotow, a ok. 1.000 Yanktonai
ruszylo na wschod gdzie dolaczyli do Dakotow. Z czasem
wielu Yanktonais osiedlilo sie w odleglej Montanie.
W 1812 wodz Wanata z grupa wojownikow wzial udzial w
wojnie USA z Wlk. Brytania po stronie Anglikow. Wyroznil
sie w bitwie pod Fortem Sandusky. Po 1820 zaczal popierac
Amerykanow, a szczegolnie ich handlarzy nad Missouri.

(indianistyka)

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Historia

Yanktonai mieszkali w pobliżu rzeki St. Peter, która jest dziś znana jako rzeka Minnesota, w dzisiejszej Minnesocie

Mówi się, że populacja Yanktonai liczyła od pięciu do sześciu tysięcy osób i 1300 wojowników.

Wojny międzyplemienne lat 1785-1845 Siuksów z Plemieniem Mandanów

Indianie Siuksowie zaatakowali wioskę Plemienia Mandan Nuptadi i podpalili ją około 1785 roku. "Żółwie" użyte podczas ceremonii Okipa zostały uratowane. "Kiedy wioska Nuptadi została spalona przez Siuksów.", opowiada kobieta Mandan Scattercorn, ".żółwie wytwarzały wodę, która je chroniła.".

Siuksowie nadal umacniali swoją dominującą pozycję na północnych równinach.
W słowach "wojownika Cheyenne" i sprzymierzonego z Siuksami, George Benta : ". Siuksowie przenieśli się do Missouri i zaczęli najeżdżać te dwa plemiona, aż w końcu Mandan i Rees [Arikaras] ledwo odważyli się wyruszyć na równiny na polowanie na Bizony".

Indianie Arikara byli od czasu do czasu również wśród wrogów Plemienia Mandan. Legendarna jest zemsta Wodza Czterech Niedźwiedzi na Arikarze, który zabił jego brata.

Mandan utrzymywał palisadę wokół wioski Mitutanka, gdy pojawiały się zagrożenia.

Toczyły się główne walki. "Zniszczyliśmy pięćdziesiąt tipi [Siuksów]. Następnego lata zginęło trzydziestu mężczyzn w grupie wojennej", opowiada zimowy rachmistrz Butterfly Mandan w latach 1835-1836. Wielka partia wojenna została zneutralizowana przez Indian Grupy Yanktonai Siuksów.

Mitutanka, obecnie zajmowana przez Arikara, jak również przez niektórych Mandanów, została spalona przez Indian Yankton Siuksów 9 stycznia 1839 roku. "... mała ospa w zeszłym roku bardzo blisko unicestwiła całe plemię [Mandan], a Siuksowie zakończyli dzieło zniszczenia przez spalenie wsi".

W 1845 r. Plemię Hidatsa przeniosło się około 20 mil na północ, przekroczyło Missouri i zbudowało wioskę Like-a-Fishhook Village. Wielu Mandan przyłączyło się do wspólnej ochrony.

Wódz Wanata

Zobacz więcej: Wódz Wanata

Najbardziej znanym Wodzem Yanktonai był Wanata (1795-1848)
Wanata był bardzo wpływowym wodzem, o czym świadczy jego zdolność do prowadzenia 1300 wojowników swojego plemienia do bitwy.

W wieku 18 lat Wanata przyzwyczaił się do wojennych zwyczajów i walczył pod dowództwem swojego ojca Wakinyanduty (Czerwonego Gromu) (przywódcy Grupy Sisseton, który ostatecznie odłączył się od grupy, aby utworzyć grupę Cuthead z Yanktonai) stającego po stronie Brytyjczyków przeciwko Amerykanom w Wojnie 1812 roku

Wanata, namalowany przez Charlesa Birda Kinga

Walczył podczas oblężenia Fortu Meigs w 1813 roku. Wanata został zwerbowany przez brytyjskiego pułkownika Roberta Dickson, ostatecznie swojego szwagra, który przekonał go do przyłączenia się do niego w bitwie pod Fort Sandusk.

Podczas tej bitwy Wanata zaatakował Fort Sandusky i został ranny, ale zyskał przydomek "Charger".
Po wojnie Brytyjczycy nagrodzili Wanetę za jego lojalność, wręczając mu stopień kapitana

Następnie odwiedził Anglię i pozostał sympatyzujący z Brytyjczykami do 1820 roku, kiedy nieudana wyprawa przeciwko Fort Snelling doprowadziła do zmiany zdania.
Następnie udzielił pełnego poparcia amerykańskim interesom, a nawet pomógł wpłynąć na handel na rzece Missouri.

Wraz z Wodzem Trembling Earth (Drżąca Ziemia; zmarły w 1837 r) [dakot: Monkaushka] który był wodzem Grupy Yankton przewodzili wielu starciom z plemionami Iowa i Odżibwejów oraz innych Wojnach Międzyplemiennych.

Wybitny wódz ludu Dakotów, Waneta podpisał traktat handlowy z Amerykanami 25 lipca 1825 roku. 17 sierpnia 1825 roku podpisał pierwszy Traktat Prairie du Chien, który ustalił granice terytorium Siouxów.

Linie Prairie du Chien. Następne modyfikacje granic pokazane jako linie przerywane.

Został zamordowany w 1848 roku przez współplemieńców, którzy byli niezadowoleni z jego przywództwa.

Po śmierci Wanety w 1848 roku, banda Pabaksa (Cut Head) z Yanktonai podzieliła się na trzy grupy, z których każda była prowadzona przez syna. Wanatę II (Waanatan II).
Waanatan II przeprowadził się wraz z Yanktonai do jeziora Traverse (Bde Hdakinyan = Cross-Wise Lake), gdzie związał się z ludem swojej matki, Sisitunwan Dakotą.

Waanatan II zabronił Wodzowi Little Crow przekraczania jego ziem, aby uciec przed wojskami federalnymi podczas powstania w Minnesocie w Wojnie Dakotów w 1862 roku.
Zmagając się z wieloma przeciwnościami losu podczas wojny, która nastąpiła, ostatecznie poddał swój zespół Yanktonai około pięciu lat później i zamieszkał w rezerwacie Spirit Lake (Miniwakan Oyanke) w północno-środkowej Dakocie Północnej

W Bitwie pod Little Bighorn (1876) uczestniczyło kilku wodzów z Lower Yanktonai (Dakota): Thunder Bear, Medicine Cloud, Iron Bear, Long Tree